Asieldeal nog altijd niet rond: ‘Je moet lokale autonomie verzoenen met buitengrenzenbeleid’

Alle ogen zijn gericht op de VVD-fractie in de Tweede Kamer. De partij is nog altijd niet akkoord met een nieuwe wet die het mogelijk moet maken een betere spreiding van asielzoekers over gemeenten af te dwingen. Dinsdag wordt daar verder over gepraat. Of er dan ook in de coalitie een besluit over kan worden genomen, is volgens ingewijden niet zeker.

In eerste instantie zou de VVD maandag al in spoedberaad gaan, maar de VVD heeft aangegeven te willen wachten op het antwoord op de vraag hoe het kabinet ervoor wil zorgen dat de instroom van asielzoekers verder ingeperkt wordt.

Vrijdag klonk in Den Haag nog optimisme dat de coalitiefracties dit weekeinde een akkoord zouden kunnen sluiten. Een nieuw voorstel van verantwoordelijk VVD-staatssecretaris Eric van der Burg had zijn partijgenoten over de streep moeten trekken. Dat is dus nog niet gelukt.

Lokale autonomie verzoenen met buitengrenzenbeleid

Voormalig Tweede Kamerlid namens de VVD Han ten Broeke geeft aan dat er “heel veel” over deze kwestie te zeggen valt. “We hebben in Nederland een systeem waar je een hoge mate van lokale autonomie hebt. Tegelijkertijd is de asielproblematiek Europees geworden”, legt hij uit in Goedemorgen Nederland op NPO 1. “Wat hier moet gebeuren is dat je twee dingen die moeilijk met elkaar te verzoenen zijn, namelijk buitengrenzenbeleid en lokale autonomie, met elkaar verzoenen.”

Als gemeenten blijven weigeren kan Van den Burg moeilijk anders dan proberen dan maar die gemeenten aan te wijzen, zegt Ten Broeke, want asielzoekers moeten worden opgevangen. “Maar voor de VVD-fractie geldt wel dat je dan ook geloofwaardige maatregelen moet nemen die iets aan de instroom doen.”

Beloning in plaats van dwang

De andere regeringspartijen, D66, CDA en ChristenUnie, willen dat gemeenten uiteindelijk kunnen worden gedwongen om opvangcentra te regelen, als zij dat weigeren. Het kabinet zit op diezelfde lijn, maar de VVD wil liever geen dwang. De grootste regeringspartij ziet meer in vrijwilligheid en daarbij een beloning voor gemeenten die veel asielzoekers opvangen. Op zich zijn de andere coalitiepartijen het daar niet mee oneens, maar het is ook de vraag bij welke grens zo’n bonus dan moet worden toegekend.

Dat de VVD dinsdag pas verder in overleg gaat, betekent dat de deadline die burgemeesters in het Veiligheidsberaad hebben gesteld sowieso niet gehaald wordt. Zij wilden namelijk dat Van der Burg uiterlijk maandag een wetsvoorstel klaar had. Die oproep deed voorzitter Hubert Bruls zo’n twee weken in het WNL-radioprogramma Sven Op 1. Van den Burg zei vrijdag nog dat hij daar graag aan wilde voldoen. “Ik heb al twee keer eerder een deadline moeten laten passeren en ik wil dit liever niet nog een keer.”

Volgens parlementair journalist bij EW Magazine Eric Vrijsen laat het verschuiven van het spoedberaad zien dat de VVD-fractie “het zo hard mogelijk speelt” en dat zij “niet al te veel haast willen maken”. Wel verwacht hij dat er uiteindelijk een deal gesloten wordt. “Het idee is dat als de asielzoekers eerlijk over het land verdeeld worden, dat het probleem dan opgelost is”, legt Vrijsen uit. “Maar bij de fractie van de VVD, en ook het CDA, zien ze: hoe meer mogelijkheden er voor opvang zijn, hoe hoger de instroom. Dus daar moet ook iets aan gedaan worden.” Als er maatregelen komen voor de instroom, zou de VVD eventueel akkoord gaan met de dwangwet, denkt de parlementair journalist.

Tekst gaat verder onder de tweet.

Dat het spoedberaad over de asielwet een dag naar achter wordt geschoven betekent volgens parlementair journalist voor @ewmagazinenl @EricVrijsen "dat de VVD-fractie niet al te veel haast wil maken met de deal". "Ze spelen het zo hard mogelijk", zegt Vrijsen. #WNL pic.twitter.com/7UwozZP9FB

— WNL Vandaag (@WNLVandaag) November 7, 2022

Moties liggen al klaar

Al tijdens het weekend werd duidelijk dat een deel van de achterban van de VVD een deal niet zomaar over zijn kant wil laten gaan. Uit moties die in handen zijn van de NOS en Nieuwsuur, blijkt dat VVD’ers zich uitspreken tegen de koers van de partij en tegen de asielwet in het bijzonder.

Eén van de moties komt van een groep VVD’ers die zijn verenigd onder de naam Klassiek Liberaal. De groep wil dat de partij zich op het congres expliciet uitspreekt tegen de ‘asieldwangwet’, zoals ze de wet noemen. In de motie van Klassiek Liberaal staat dat “onze samenleving piept en kraakt onder de asielinstroom”. De ‘klassiek liberalen’ noemen de situatie onhoudbaar en wijzen de partij erop dat het ten koste gaat van draagvlak.

LEES OOK: Politiek wil zich niet branden aan asielinstroom: ‘Het is denkbaar dat het kabinet valt door de asielcrisis’

Door: Redactie