Nog altijd gesteggel over nieuw pensioenstelsel: ‘Er zitten veel fouten in’

Een plan voor een nieuw pensioenstelsel ligt al voor langere tijd op tafel, maar er is nog geen definitieve tik op gegeven voor invoering hiervan. Daarom debatteert de Tweede Kamer hier vandaag verder over.

Volgens financieel deskundige Annemarie van Gaal zitten er in het nieuwe stelsel nog altijd “veel fouten”. Als Van Gaal het voor het zeggen had, stapte zij over naar het Chileense pensioenstelsel. Daar hebben zij slechts vijf pensioenbanken, in plaats van “de honderden” die Nederland heeft.

Iemand kan in Chili gemakkelijk wisselen van de ene naar de andere pensioenbank. “Dat is een veel beter systeem”, denkt Van Gaal. “Je bouwt ook meer op. Een ingelegde pensioeneuro in Nederland die rendeert tweeëneenhalf keer. In Chili rendeert die 3,8 keer”, zegt van Gaal bij Goedemorgen Nederland op NPO 1. “Dit heeft de Pensioenfederatie op mijn verzoek uitgerekend.”

Huidig pensioenstelsel

In het huidige pensioenstelsel is al het opgebouwde pensioen verdeeld over honderden pensioenfondsen. “Het is als het ware een soort collectieve pot, waaruit collectief uitgekeerd wordt”, legt financieel deskundige Annemarie van Gaal uit.

Zij ziet liever dat er per individu pensioen opgebouwd wordt, zodat er ook veel specifieker maatregelen genomen kunnen worden. “Wat mij stoort in het huidige stelsel is dat de pensioenfondsen ervan uitgaan dat iemand gemiddeld 23 jaar na z’n pensioendatum leeft”, zegt Van Gaal. “Maar mensen met een zwaarder beroep en vaak ook een ongezonde levensstijl en lagere sociale klasse, die leven tien jaar korter dan bijvoorbeeld een hoogleraar op een universiteit, die overigens een veel hoger pensioen heeft.”

Zo geniet bijvoorbeeld de havenarbeider in Rotterdam veel minder van zijn opgebouwde pensioen dan de hoogleraar op de universiteit. Simpelweg omdat de havenarbeider gemiddeld gezien een korter leven leidt. Van Gaal concludeert dat de havenarbeider eigenlijk “heel zwartwit gezien” de pensioenen van de mensen uit de hogere sociale klassen subsidieert.

Nieuw pensioenstelsel

Het nieuwe pensioenakkoord moet het pensioenstelsel transparanter en persoonlijker maken. Zo gaat het pensioen meebewegen met de economie. Als de economie de wind in de rug heeft, groeit ook het verwachte pensioen. Daarentegen vallen de pensioenen lager uit als het slechter gaat met de economie.

De afgelopen jaren steeg de AOW-leeftijd. Dit zal in het nieuwe pensioenstelsel in mindere mate het geval zijn. Vanaf 2025 stijgt de AOW-leeftijd niet één jaar per jaar dat we langer leven, maar 8 maanden.

Voor sommigen is het vanwege het fysiek zware werk of zeer stressvol werk niet mogelijk te blijven werken tot aan hun pensioen. Voor hen die vervroegd uittreden is een nieuwe regeling getroffen. Werkgevers mogen hun werknemers maximaal drie jaar voor de AOW-leeftijd een uitkering aanbieden van 22.000 euro per jaar. Het bedrag is gelijk aan de netto AOW, dus voor een werknemer is het net alsof hun pensioen eerder ingaat.

Daarnaast krijgen mensen die hun pensioen ingaan de mogelijkheid om een bepaald bedrag in één te laten uitbetalen. Het resterende pensioen per maand zal dan wel lager uitvallen. Het nabestaandenpensioen wordt verbeterd. De regels zijn versimpeld en de financiële positie van nabestaanden gaat erop vooruit. Lees hier meer over het nieuwe pensioenstelsel.

Voor- en tegenstanders

“We leven langer en we werken niet meer 40 jaar bij dezelfde baan. Ons huidige pensioenstelsel voorziet daar niet in. Dus alleen maar zeggen: ‘Draai even aan de renteknop en dan hebben we het geregeld’ is te kort door de bocht”, zegt Hilde Palland-Mulder, Tweede Kamerlid CDA. De CDA’er wil daarom snel naar het nieuwe pensioenstelsel overstappen, omdat “die beter past bij de huidige arbeidsmarkt en het is toekomstbestendig is voor vele generaties”

Tweede Kamerlid Pieter Omtzigt denkt daar anders over. Hij zegt dat het kabinet in het nieuwe stelsel “geen rekening houdt met periodes van hoge inflatie”. En: “Je mag met geleend geld beleggen, waardoor je potje kan leegraken.” Omtzigt vindt het gezien de reeks bezwaren “een zeer slecht ontworpen pensioenstelsel”.

LEES OOK: Felle kritiek op pensioenwet: wordt deze van tafel geveegd?

Door: Vick ten Wolde