Rishi Sunak hard op weg naar Brits premierschap: ‘De strijd lijkt beslist’

Mogelijk hebben de Britten vanmiddag al een nieuwe premier. Er lijken nog twee personen in de race te zijn als opvolger van de na 45 dagen opgestapte Liz Truss: Rishi Sunak van de Conservatieve Partij en huidige fractievoorzitter van de Conservatieve Partij in het Lagerhuis Penny Mordaunt. De beoogde opvolgers hebben tot 15.00 uur (Nederlandse tijd) de tijd om honderd partijleden achter zich te scharen.

De voornaamste kandidaat is Rishi Sunak. Hij heeft namelijk al ruim honderd handtekeningen bij de Tories verzameld. Sunak verloor nota bene nog zes weken geleden de strijd om het premierschap in Groot-Brittannië van Truss, maar gaat nu dus voor de herkansing. Sunak was eerder minister van Financiën in de regering van Boris Johnson. Mordaunt stelt zich ook kandidaat, maar haar kansen lijken klein. Zij heeft het benodigde aantal van honderd nog niet bereikt.

Als Sunak vanmiddag de enige kandidaat is die honderd partijleden achter zijn naam heeft staan, dan is hij direct de leider van de Conservatieve Partij en daarbij ook meteen de nieuwe premier van het Verenigd Koninkrijk. Als er meerdere kandidaten zijn, start er een leiderschapsverkiezing. De uitslag zal dan pas vrijdag bekend worden.

‘Strijd lijkt beslist’

Volgens voormalig minister van Buitenlandse Zaken Uri Rosenthal lijkt de strijd hoe dan ook beslist. “De gedoodverfde kandidaat is toch echt wel Rishi Sunak”, zegt hij bij Goedemorgen Nederland op NPO 1. Rosenthal verwacht dat Mordaunt de drempel van honderd supporters in het parlement niet gaat halen.

Met andere woorden: de Britten hebben in Sunak vanmiddag een nieuwe premier. “Daar ga ik wel vanuit”, zegt Rosenthal. Ook als Mordaunt nog op de valreep de benodigde honderd Tories haalt. “De overweldigende steun voor Sunak zal dan bepalend zijn.”

Boris Johnson

Er bestond ook nog de mogelijkheid dat Johson zich in de strijd zou werpen, maar ook bij hem was er de twijfel of hij honderd partijleden zou hebben binnengesleept. Indien Johnson wel aan de honderd was gekomen, zouden er “belangrijke toplieden” uit de Conservatieve Partij zijn geweest die Johnson zouden adviseren “er nu niet voor te gaan”, zo zegt Rosenthal.

Het zou voor Johnson “te vroeg en te riskant” zijn. Dat heeft te maken met het “onderzoek van de parlementscommissie over wat er allemaal is misgegaan tijdens corona”, doelt de ex-bewindspersoon op partygate. Daarnaast zouden ook Johnsons belangrijkste geldschieters tegen hem hebben gezegd nu niet voor het premierschap te gaan.

Toch lijkt Johnson niet volledig van het strijdtoneel te gaan verdwijnen. Dat valt ook Rosenthal op. In zijn verklaring, waarin hij aangaf terug te treden om de eenheid van de partij niet in gevaar te brengen, spreekt Johnson namelijk ook over de verkiezingen van 2024. “Die denkt hij te kunnen winnen”, vertelt Rosenthal. “Ik zou dat als een wat omineus teken zien vanuit Sunak en anderen.”

LEES OOK: Britse premier Liz Truss treedt na anderhalve maand al af

Door: Vick ten Wolde