Einde oorlog lang niet in zicht: dit is waarom Poetin voorlopig niet opgeeft

Het lijkt er niet op dat Oekraïne en Rusland binnenkort de strijdbijl begraven. Voor de Russische president Vladimir Poetin zou vrede sluiten nog meer gezichtsverlies betekenen. Tegelijkertijd geeft zijn Oekraïense evenknie Volodimir Zelenski aan dat hij pas stopt als zijn land volledig is terugveroverd. “De oorlog gaat nog wel even duren”, erkent kolonel Han Bouwmeester, te gast bij Goedemorgen Nederland op NPO 1.

“Poetin heeft met interne aangelegenheden te maken, zoals de hardliners die over zijn schouder meekijken.” Denk aan de voorzitter van de Veiligheidsraad Nikolaj Patroesjev of de directeur van de Russische spionnendienst FSB Alexander Bortnikov. “Die willen niet van wijken weten”, vertelt Bouwmeester.

Die hardliners hebben veel invloed op de beslissingen van Poetin, bijvoorbeeld uitend in het bericht dat Poetin ervoor kiest het uit te vechten op het slagveld. Ofwel: de vergeldingsactie op burgerdoelen na de Oekraïense aanval op de Krimbrug.

Mobilisatie Rusland

Een andere reden dat Poetin voorlopig niet opgeeft is dat het Russische leger “meter voor meter” terrein wint bij Bakhmut en Donetsk, in de Donbas-regio. “Zolang daar kleine successen geboekt zijn zal Poetin zich daaraan blijven vasthouden.”

Dan is er nog de ‘gedeeltelijke’ mobilisatie van Rusland. Waarbij zo’n 300.000 extra mensen naar het front worden gestuurd. Volgens Bouwmeester zijn daar “heel wisselende beelden over”, betreft de status van de mobilisatie. “Rusland brengt naar buiten dat dit heel vlotjes verloopt.” Maar in de realiteit zorgt lokale bureaucratie voor flinke vertraging. Daarnaast schijnt het ook zo te zijn dat er allerlei Russische mannen zonder die zich hebben aangemeld zonder enige militaire ervaring op pad worden gestuurd. “Het is gewoon chaotisch”, vat Bouwmeester samen.

Aziatische landen

De Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov zei gisteren open te staan voor onderhandelingen, als reactie op de Amerikaanse president Joe Biden die afgelopen weekend zei er alles aan te willen doen om in contact te komen met Rusland. Op zijn beurt liet het Kremlin weer weten nog geen serieuze aanbieding te hebben gehad.

Dat Lavrov zegt open te staan voor onderhandelingen is “om duidelijk te maken dat hij ook te maken heeft met andere landen dan het Westen”, zegt oud-minister van Buitenlandse Zaken Uri Rosenthal. “Het is een gebaar richting landen als China en India.” Rosenthal, die Lavrov persoonlijk kent, noemt zijn voormalig ambtsgenoot een “gewiekste speler die precies weet wat wanneer hij wat moet zeggen”.

Met andere woorden “probeert hij duidelijk te maken dat zijn land niet geïsoleerd is en dat zij openstaan voor onderhandelingen”. Dat dit voorlopig geen realiteit lijkt te zijn, gezien “de ingegraven posities van zowel Oekraïne als Rusland”, is volgens Rosenthal een heel ander verhaal.

Bouwmeester voegt toe: “We kijken altijd vanuit Westers perspectief naar dit conflict, maar er zijn legio landen in Afrika en Azië die zich achter Rusland scharen.”

Turkije ziet heil in vredesonderhandelingen

Vanuit het perspectief van Turkije zijn vredesonderhandelingen hoe dan ook wel mogelijk. Toch apart, aangezien Rusland en Oekraïne daar absoluut niets van willen weten. “Turkije wil zichzelf in een bijzondere positie manoeuvreren”, verklaart Bouwmeester.

Eigenlijk heeft Turkije dat ook. Enerzijds is het lid van de NAVO en kan het een brug slaan richting het Westen. Aan de andere kant hebben de Turken altijd een goed partnerschap gehad met Rusland. Desalniettemin heeft president Recep Erdoğan zich duidelijk gekeerd tegen de annexatie van de Oekraïense regio’s Loehansk, Donetsk, Zaporizja en Cherson.

Dat geeft de indruk dat Erdoğan ook anti-Poetin is en dat lijkt hij met vredesonderhandelingen te willen herstellen. “Laten we hopen dat dit kans van slagen heeft”, besluit Bouwmeester.

LEES OOK: Oekraïners krijgen waarschuwingsbericht na bommenregen: ‘Breng uzelf in veiligheid’

Door: Vick ten Wolde