Daling huizenprijzen geen reden voor een feestje voor starters: komt nieuwbouw onder druk te staan?

De huizenprijzen knalden afgelopen zomer in recordtempo omlaag. Maar of de gekte nu echt voorbij is, is nog maar de vraag. "Het is niet zo dat starters nu een feestje kunnen vieren", zegt hoofdeconoom ING Marieke Blom. Er zijn zorgen dat de bouw van nieuwe woningen hierdoor stil komt te liggen.

Dat zit namelijk zo. "Een nieuwbouwwoning koop je ongeveer twee jaar voor je de woning opgeleverd krijgt, en dat betekent dat die nieuwbouwmarkt eigenlijk altijd sterker meebeweegt met de golven van die prijzen", legt Blom uit in Goedemorgen Nederland. "Wat je nu gaat krijgen is dat projectontwikkelaars zo'n project niet volledig verkocht krijgen en dat voor de verhuurder de opbrengsten wat onder druk staan." Dit kan ervoor zorgen dat er minder gebouwd gaat worden. "En we weten allemaal: er is een hele grote groep mensen die niet zelfstandig woont en dat wel zou willen. Dus dat is ook een risico."

De prijzen op de huizenmarkt daalden in de maanden juli, augustus en september met zo'n 6 procent ten opzichte van de drie maanden daarvoor. Dat blijkt uit de nieuwste cijfers van makelaarsvereniging NVM. Gemiddeld werd een huis verkocht voor een prijs van 425.000 euro.

'Voor veel starters alleen maar lastiger'

Of het dalen van de huizenprijzen positief ontvangen wordt, hangt er uiteraard van af wie je bent, zo legt Blom uit. "Als jij wilt verkopen is het minder gunstig", zegt ze. "Maar ook voor starters zie je dat de stijging van de rente zoveel sterker is dan de daling van de prijzen, dat voor veel van hen het alleen nog maar lastiger geworden is om een woning te kopen."

Door de hogere hypotheekrente kunnen veel mensen momenteel minder geld lenen voor de aanschaf van een huis. En doordat het leven over de gehele linie duurder is geworden blijft er ook minder geld over voor de maandelijkse woonlasten.

Wat eventueel wel gunstig kan zijn voor starters is dat andere kopers, zoals beleggers, zich hierdoor sneller zullen terugtrekken uit de markt. "Dat betekent dat er minder concurrentie is."

Daling huizenprijzen hele breedte huizenmarkt

De daling van de prijzen geldt voor allerlei soort huizen. "Eigenlijk is het enige segment dat het qua prijs nog redelijk goed doet de nieuwbouwwoningen", zegt Blom. "Dat heeft te maken met de energiezuinigheid van die woningen, want je kunt daar misschien meer geld voor neerleggen als je weet dat je de rest van je leven een hele lage energierekening hebt, in vergelijking met sommige minder energiezuinige woningen."

Er worden minder huizen bezichtigd, wat er ook op kan wijzen dat mensen - gezien de huidige energiecrisis en gigantische inflatie - hun geld in hun zakken houden. Maar Blom verwacht niet direct een financiële crisis. "We weten dat de Nederlandse huizenmarkt periodes heeft dat het heel sterk stijgt en dan ook weer heel sterk kan dalen. Nu is de situatie echt wel anders dan na de grote financiële crisis, want toen hadden mensen een heel hoog bedrag geleend in verhouding tot de waarde van hun woning", legt de hoofdeconoom uit. "Het is ook zo dat we niet verwachten dat er zomaar heel veel werkloosheid zal ontstaan, omdat we overal zien dat er veel vacatures zijn. Maar het zet wel druk op die markt, en we weten dat die dan soms heel ver door kan dalen."

'Renovatie van de woningmarkt'

Eigenlijk moet er een grondige renovatie komen van de woningmarkt, vindt Blom, tezamen met vele andere economen, zo zegt ze. "Want dat systeem in Nederland wat er voor zorgt dat je sterke prijsstijgingen- en dalingen hebt, daar moeten we vanaf. En dat kunnen we ook veranderen, als we bijvoorbeeld anders omgaan met de hypotheekrenteaftrek."

En dan is er nog de stijging van de bouwkosten, aangejaagd door de oorlog in Oekraïne, flink. Wat betekent dat voor millennials die net een huis hebben gekocht of op zoek zijn naar een huis? Presentatrice en millennial Jill Bleiksloot heeft na tweeënhalf jaar zoeken eindelijk haar droomhuis kunnen kopen. Welke invloed hebben de stijgende bouwprijzen op haar koopcontract? En wat betekent de gestegen rente voor de jonge generatie op de woningmarkt? Kijk de aflevering van Stand van Nederland: Generatie Next hierover nu terug op NPO Start.