Een agent van de Dienst Speciale Interventies die door zijn optreden de gijzeling heeft beëindigd van mensen in de Apple Store in Amsterdam, is geëerd met de zogeheten Amsterdamspeld. Hij kreeg deze uit handen van burgemeester Femke Halsema tijdens een bijeenkomst op donderdag met enkele tientallen betrokken politieagenten. De agent reed op op 22 februari de 27-jarige gijzelnemer aan, die een dag daarna overleed. Ook 23 andere agenten die er die avond bij betrokken waren zijn geëerd; zij kregen de zogenoemde Heldenspeld.

"De DSI-agent krijgt de onderscheiding voor heldhaftig optreden", zo meldt een woordvoerder van de burgemeester donderdag tegenover ANP. "Een cruciale interventie waarmee de DSI-agent groter leed wist te voorkomen." Het Openbaar Ministerie liet al eerder weten deze agent niet te vervolgen omdat hij volgens de geldende ambtsinstructie handelde. Zijn ingrijpen was gerechtvaardigd, meldde het OM er toen over. Dat zei ook al dat het handelen van de agent moest worden beoordeeld "als een zeer adequate en doeltreffende interventie tegen de gijzelnemer."

'Terechte held'

Defensiespecialist bij het Haags Centrum voor Strategische Studies (HCSS) Peter Wijninga, te gast in Goedemorgen Nederland, noemt de DSI-agent een "terechte held". De man heeft in een fractie van een seconde - toen de gijzelnemer het op een lopen zette - moeten beslissen wat hij ging doen. "En hij heeft de juiste beslissing genomen."

De 27-jarige gewapende Amsterdammer hield 22 februari urenlang een klant vast. Ongeveer zeventig mensen die zich in het pand schuilhielden werden tijdens en na de gijzeling door de politie in veiligheid gebracht. De man beschoot de politie en dreigde zichzelf op te blazen. De gijzelnemer eiste 200 miljoen euro aan cryptovaluta en een vrijgeleide uit het pand. Aan de situatie kwam een einde toen het de gijzelaar lukte de winkel uit te rennen. De gijzelnemer, die een vuurwapen bij zich had en een bomvest droeg, zette de achtervolging in. De DSI-agent, die met een voertuig op het Leidseplein stond, besloot de gijzelnemer aan te rijden. De Amsterdammer overleed een dag na de aanrijding in het ziekenhuis aan zijn verwondingen.

LEES OOK: Gijzelnemer Apple Store had explosieven op zijn lichaam, stonden niet op scherp

In dit soort situaties moet er goed gekeken worden wat "het middel is wat je toepast", zegt Wijninga. "We kennen een soort volgorde van middelen: van licht naar zwaar, maar je moet op dat moment ook kijken naar je situatie en wat heb je in handen. En het enige wat hij op dat moment had, was die auto in feite." De agent had ook uit kunnen stappen om te schieten, "maar dat had misschien wel te veel tijd gekost", zegt hij. "Dus hij heeft heel instinctief gereageerd, en daarmee de gijzeling beëindigd."

'Alle agenten hebben moed getoond'

De agenten die de Heldenspeld kregen werkten bij verschillende afdelingen en diensten, "maar hebben allen een stap naar voren gezet op het moment dat het nodig was, soms zelf met gevaar voor eigen leven", zo stelt de gemeentewoordvoerder. De burgemeester sprak haar waardering uit voor alle agenten die bij de gijzeling betrokken waren. "De politie-inzet bij de gijzeling op het Leidseplein was ongekend groot. Alle agenten hebben die avond moed en professionaliteit getoond, waardoor alle gegijzelden het pand uiteindelijk ongedeerd konden verlaten."

Amsterdamspeld

De Amsterdamspeld is een officiële gemeentelijke onderscheiding, onder andere bedoeld voor personen die eenmalig een unieke prestatie hebben verricht voor de Amsterdamse samenleving. De Heldenspeld is twee jaar geleden in het leven geroepen om groepen of individuen in het zonnetje te zetten die zich hebben ingezet voor anderen in de stad.