VluchtelingenWerk naar rechter om oplossing voor asielcrisis af te dwingen
VluchtelingenWerk Nederland spant binnen drie weken een kort geding aan tegen het Rijk en het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA). De organisatie wil daarmee naar eigen zeggen een oplossing voor de opvangcrisis afdwingen. Het ministerie van Justitie en Veiligheid heeft aangegeven deze stap van VluchtelingenWerk te snappen, laat een woordvoerder van het ministerie desgevraagd weten. Ook het ministerie vindt dat de opvang van asielzoekers niet goed is.
De stichting kondigde begin juli al aan naar de rechter te stappen als asielzoekers op 1 augustus niet volgens de minimale wettelijke vereisten worden opgevangen. De situatie is volgens de organisatie sindsdien nog verder onder de humanitaire ondergrens gezakt.
De afgelopen weken sliepen honderden asielzoekers in het gras buiten het aanmeldcentrum in Ter Apel, geeft VluchtelingenWerk aan. "Anderen verblijven sinds enkele maanden in crisisnoodopvanglocaties zoals tenten en sporthallen met veldbedden. Duizenden wachten al bijna een jaar op verbetering in noodopvanglocaties als evenementenhallen en tentenkampen. In de opvang ontbreekt het op veel plekken aan de meest basale voorwaarden, zoals fatsoenlijk eten, een bed, voldoende schone sanitaire voorzieningen, privacy en bescherming tegen weersomstandigheden."
De woordvoerder van het ministerie van Justitie en Veiligheid benadrukt wel dat er de laatste tijd veel plekken zijn bijgekomen. Van de 5625 plekken die de veiligheidsregio's voor 1 oktober moeten regelen, zijn er nu ruim 4100 gerealiseerd. In Den Haag, Delft en Voorschoten opent het COA de komende anderhalve week opvanglocaties waar plek is voor in totaal achthonderd mensen. Daarnaast lopen er volgens de woordvoerder vergevorderde gesprekken over zowel nieuwe asielzoekerscentra als aanmeldcentra.
Maatregelen voor de lange termijn moeten voorkomen dat de huidige opvangcrisis voor asielzoekers zich herhaalt, zegt de woordvoerder.
Impasse over verantwoordelijkheid
Al maanden verkeren het Rijk en gemeenten in een impasse over de vraag wie verantwoordelijk is, geeft VluchtelingenWerk aan. Met een uitspraak van de rechter zegt de belangenbehartiger van asielzoekers en vluchtelingen deze impasse te willen doorbreken. "Na het Veiligheidsberaad op 18 juli herhaalden gemeenten dat de crisisnoodopvang op 1 oktober zal stoppen. Zij wijzen er terecht op dat deze opvangcrisis niet het gevolg is van een vluchtelingencrisis, maar van politieke keuzes waardoor het asielsysteem al jaren in permanente staat van crisis verkeert."
Eén van de oorzaken van deze impasse is een gebrek aan doorzettingsmacht bij het Rijk, vindt de organisatie. "Vrijblijvende verzoeken aan gemeenten om opvanglocaties aan te dragen hebben onvoldoende effect. Een wetswijziging die het Rijk in staat stelt opvanglocaties aan te wijzen is in de maak, maar de tijd om dit af te wachten is op."
Staatssecretaris: 'Situatie is onhoudbaar'
Staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel) noemde in een Kamerbrief van donderdag de situatie in Ter Apel "onhoudbaar". Er wordt al lang "keihard gezocht naar oplossingen, voor zowel de korte als de lange termijn", zegt de woordvoerder van het ministerie van Justitie en Veiligheid in de reactie. Daarnaast is eerder een nationale crisisstructuur geactiveerd, waarbij de Ministeriële Commissie Crisisbeheersing (MCCb) bevoegd is namens het kabinet maatregelen te nemen om de crisis zo snel mogelijk aan te pakken. Daarbij kan worden gedacht aan het regelen van grote cruiseschepen voor asielzoekers waartoe recent is besloten.
VluchtelingenWerk legt op dit moment de laatste hand aan een dagvaarding die binnen drie weken wordt verstuurd.