‘Minister Hoekstra zeer gedreven om nieuwe wapens te leveren aan Oekraïne’

Minister Wopke Hoekstra (Buitenlandse Zaken) is "zeer gedreven" om nieuwe sancties te steunen tegen Rusland en meer zware wapens te leveren aan Oekraïne, zegt diplomatiedeskundige Robert van de Roer, die zich baseert op bronnen "in diplomatieke kring" rond het ministerie.

Premier Mark Rutte liet onlangs weten dat Nederland amper meer wapens heeft om aan Oekraïne te leveren. Hoekstra zou hebben geopperd om nieuwe wapens in te kopen of wapens te leveren die Defensie zelf in gebruik heeft, vertelt Van de Roer. De minister zei vorige week in Nieuwsuur dat "essentieel" is dat Nederland Oekraïne blijft steunen.

Volgens Van de Roer toont de houding van Hoekstra dat Nederland "helemaal terug is in het hart van de NAVO. Ooit waren we de vierde bombardeur in Kosovo. Vervolgens hebben we in Afghanistan wisselvallig gedrag vertoond en hebben we jarenlang bezuinigd op Defensie. Deze oorlog heeft Nederland - mede onder invloed van MH17 - helemaal wakker geschud", zegt de diplomatiedeskundige in Goedemorgen Nederland op NPO 1.

Meer wapens

Oekraïne dringt aan op snelle levering van meer zware wapens, zoals raketsystemen, tanks, pantservoertuigen en drones. Ministers van Defensie van de NAVO-landen komen vandaag samen om het verzoek van Kiev te bespreken. Minister Kajsa Ollongren (Defensie) lijkt evenals Hoekstra Oekraïne te willen blijven steunen. Dat zou de bewindsvrouw gisteren hebben medegedeeld in een vergadering van de NAVO, zegt Van de Roer.

Defensie-expert van The Hague Centre for Strategic Studies Peter Wijninga vraagt zich af welke wapens Nederland dan zou moeten leveren. "Alles wat Nederland had, is inmiddels die kant opgegaan", zegt hij in Goedemorgen Nederland.

Ook is het volgens hem van belang dat eerst eigen voorraden worden aangevuld. "Misschien kun je bij de bestellingen" voor nieuwe wapens "iets inslaan voor Oekraïne, maar in principe zou het feit dat Nederlandse voorraden moeten worden vergroot en versterkt, een belangrijk punt moeten zijn voor de regering."

Oostflank

Van de Roer denkt dat de Defensieministers van de NAVO vandaag ook spreken over de versterking van de oostflank van het NAVO-bondgenootschap. Op dit moment "gebeurt daar al veel", weet hij. "De Duitsers en Britten hebben hun aanwezigheid in de Baltische landen verdubbeld."

Ook hebben de Verenigde Staten de troepenmacht in Europa uitgebreid van 70.000 soldaten naar 100.000. "En er zijn 40.000 man extra onder NAVO-commando op de been sinds de oorlog", zegt Van de Roer, die ziet dat de NAVO structureel de oostflank wil versterken "ter land, ter zee, in de lucht en op cybergebied".

Hij vindt het handelen van het bondgenootschap verstandig. "Voor de oorlog wilde Poetin dat de NAVO zich volledig zou terugtrekken uit Oost-Europa. Stel je voor dat dat was gebeurd, dan had hij nu helemaal een vrije doorloop gehad. De NAVO had een soort zieltogend bestaan, maar dat is helemaal veranderd. Er wordt volop en structureel geïnvesteerd."

Toetreding Oekraïne EU

Ondertussen is een vraag die boven de markt hangt of Oekraïne op relatief korte termijn mag toetreden tot de Europese Unie. Volgens Van de Roer wordt er vooral gesproken over een mogelijk kandidaat-lidmaatschap. "Maar er zijn ook andere varianten denkbaar, zoals die van Bosnië." Dat land mag zich kandidaat-lid noemen, maar moet ondertussen nog aan veertien voorwaarden voldoen voordat het definitief lid mag worden. "En dat gaat nog jaren duren", zegt Van de Roer.

Ook zou Oekraïne bedeeld kunnen worden met een interim-status binnen de Europese Unie. "Het Westen kan ze dan ondertussen helpen te proberen op allerlei fronten hun zaken op orde te krijgen", zegt Van de Roer, die benadrukt dat toetreding van Oekraïne in ieder scenario "nog jaren" duurt. Maar "ze zijn in oorlog en worden aan alle kanten bestookt door de Russen. We moeten ze steunen", besluit hij.

LEES OOK: Hoogleraar Rob de Wijk: Westen staat snel voor cruciale beslissing over Oekraïne