Onderzoekers: verbod homogenezing heeft vooral symbolische waarde

Een verbod op homogenezing heeft vooral een grote symbolische waarde, schrijven onderzoekers in een rapport dat maandag naar de Tweede Kamer is gestuurd. Handhaving van een dergelijk verbod is moeilijk, maar slachtoffers zijn erbij gebaat te weten dat de overheid achter ze staat. Het kabinet wilde weten welke stappen het kan zetten om zogeheten conversietherapie tegen te gaan.

De therapieën zijn omstreden en worden gezien als niet-wetenschappelijk. Slachtoffers krijgen onder meer elektrische schokken of ziekmakende medicijnen toegediend als zij reageren op homo-erotische afbeeldingen. Ook kunnen zij psychisch onder druk worden gezet.

Een verbod op homogenezing in al zijn vormen is volgens het onderzoek van de Vrije Universiteit en Regioplan "moeilijk in één wetstekst te vatten". Daarom is volgens de onderzoekers ook het zorgen voor een cultuurverandering noodzakelijk. Dit kan bijvoorbeeld door neutrale voorlichting en het betrekken van zowel religieuze als niet-religieuze organisaties bij de bestrijding van conversietherapie. Ook kan een steunpunt helpen.

Wel wijzen de onderzoekers erop dat de conversietherapieën vooral in gesloten gemeenschappen plaatsvinden, buiten het zicht van de overheid. Een verbod kan nog verder bijdragen aan dat probleem. "Aanbieders die gevoelig zijn voor complottheorieën en eindtijddenken" kunnen zich dankzij een verbod nog verder afkeren van de overheid en zich meer terugtrekken. De experts pleiten dan ook vooral voor een "zachtere aanpak, die gericht is op een 'verandering van binnenuit'".

Een goede aanpak van homogenezing vergt volgens de onderzoekers investeringen en tijd, maar dat is volgens hen geen reden om geen maatregelen te nemen. Volgens veel experts is langdurige cultuurverandering "de meest duurzame strategie", aldus het rapport. Het grootste effect wordt bereikt als er niet één, maar meerdere maatregelen tegelijk worden genomen die goed op elkaar zijn afgestemd.

Het kabinet wil in de zomer met een reactie op het onderzoek komen, schrijven de ministers Robbert Dijkgraaf (Onderwijs), Dilan Yeşilgöz (Justitie) en Hanke Bruins Slot (Binnenlandse Zaken) in een brief aan de Tweede Kamer.

D66 en VVD kwamen in februari met een initiatiefwetsvoorstel om homogenezing strafbaar te maken. Als het aan de partijen ligt, moet er een boete van maximaal 22.500 euro of een celstraf van een jaar op komen te staan. Het voorstel wordt gesteund door PvdA, GroenLinks, Partij voor de Dieren en SP. Ook in de Eerste Kamer is een meerderheid voor het plan.

LEES OOK: School geeft leerlingen enkele verkeerde vragen bij havo-examen