Russen trekken zich terug rond Tsjernobyl én Kiev, Oekraïne vertrouwt Moskou niet

Russische troepen trekken zich terug van de oude, in 1986 ontplofte kerncentrale in het Noord-Oekraïense Tsjernobyl. Dat zeggen Amerikaanse inlichtingendiensten. De manschappen hadden het complex in de regio van de Oekraïense hoofdstad Kiev kort na het begin van hun invasie vijf weken geleden veroverd.

Volgens het Amerikaanse ministerie van Defensie trekken de militairen in de richting van Belarus, een Russische bondgenoot. Het is nog onduidelijk of iedereen vertrekt. Het Pentagon ziet ook andere troepenverplaatsingen weg van Kiev. De Amerikanen houden er rekening mee dat een deel naar het oosten van Oekraïne moet om daar verder te vechten.

Enkele dagen geleden verlieten de Russen na een korte bezetting al de stad Slavoetitsj, waar personeel woont van de kerncentrale van Tsjernobyl.

Hergroepering Russen

In de buurt van Kiev en de noordelijke stad Tsjernihiv is een hergroepering van Russische troepen aan de gang, zegt het ministerie van Defensie in Moskou. Na de onderhandelingen van afgelopen week zei het Kremlin de militaire operaties tegen Kiev en Tsjernihiv drastisch terug te schroeven, ter ondersteuning van de vredesonderhandelingen.

Volgens Moskou worden de manschappen verzameld om zich te gaan richten op andere gebieden en de “bevrijding” van de separatistische Donbas-regio in het oosten van het land.

Volgens de militaire leiding van Oekraïne gaat het slechts om een rotatie van Russische eenheden, bedoeld om Oekraïense eenheden te misleiden. “We vertrouwen geen mooie verbale constructies”, zei de Oekraïense president Volodimir Zelenski woensdag in zijn dagelijkse videoboodschap. Hij zei dat de onderhandelingen “nog niets concreets” hebben opgeleverd. Zelenski twijfelt daarom aan de Russische beweringen dat troepen zich terugtrekken.

De Britse inlichtingendiensten zeggen dat het Russische leger nog steeds alle posities rond Kiev heeft gehouden en dat maar een klein aantal militairen is vertrokken.

Niet zomaar verlichting sancties

Volgens Kiev worden de onderhandelingen tussen Oekraïne en Rusland vrijdag voortgezet. Dat gebeurt via een videoverbinding, nadat gesprekken eerder deze week juist weer fysiek plaatsvonden, in de Turkse stad Istanboel. Rusland wil pas weer in één ruimte om de tafel nadat er verder is gewerkt aan een verdrag tussen beide landen.

Het is nog afwachten of het tot een akkoord komt en waar dan toe wordt besloten. De Nederlandse premier Mark Rutte heeft alvast laten weten dat de sancties tegen Rusland intact blijven als er in het akkoord staat dat Oekraïne een deel van het grondgebied moet afstaan (aan Rusland).

Rusland zou de Krim, een schiereiland in het zuiden dat al sinds 2014 wordt bezet, willen inlijven. Ook eist Rusland dat Oekraïne de Donbas-regio als onafhankelijk erkend. Voor Rutte is dat een “onacceptabele” grens. Wil Rusland een verlichting van de sancties, dan moet het land de soevereiniteit van het grondgebied van Oekraïne erkennen, zei de premier.

Eisen Rusland ‘echt onaanvaardbaar’

Rechtsgeleerde Afshin Ellian begrijpt het standpunt van Rutte. De eisen van Rusland zijn “echt onaanvaardbaar in het nationaal recht”, zegt hij in Goedemorgen Nederland op NPO 1. “Tot voorkort was het ook voor de Russische federatie onaanvaardbaar om gebruik van fors geweld een stukje land een andere soevereine natie te bezetten en te annexeren.”

Als je toegeeft aan de eisen van Rusland, dreigen er daarnaast “gewelddadige conflicten in ook Zuidoost Azië”, zegt Ellian. Hij waarschuwt voor een domino-effect. “China heeft claims richting Taiwan, maar ook richting een aantal andere gebieden en eilanden. Ook Iran heeft claims, net als Saoedi-Arabië. Allerlei volkeren hebben claims op elkaar en gaan dan met wapens hun recht halen.”

Hij verwacht daarom dat het Westen zich hard blijft opstellen tegenover Rusland. “Aan deze bombardementen en het uithongeren en doden van mensen om ze te dwingen een verdrag aan te gaan, zoals Hitler deed, mag je niet toegeven. Dat gaat de Europese Unie niet doen. Ook de Verenigde Staten gaan de sancties niet verzwakken. Dat is de realiteit voor Rusland”, aldus Ellian.

LEES OOK: Hoe belangrijk is de bemiddelaarsrol van Erdoğan? ‘Ik denk niet dat hij de man is die Poetin kan stoppen’

Door: Peter Visser