CDA en VVD blijven grootste landelijke partijen, maar lijden wel verlies

Het is nog de vraag wie precies de grootste wordt, maar VVD en CDA blijven de grootste landelijke partijen bij de Nederlandse gemeenteraden.

Beide partijen hebben wel kiezers verloren. In 2018 kregen ze allebei ruim 13 procent van de stemmers achter zich, deze gemeenteraadsverkiezingen koos ongeveer 11,5 procent van de stemmers voor de VVD en 11,2 procent voor het CDA.

VVD

VVD-leider Mark Rutte durfde al vroeg op de avond te voorspellen dat zijn partij de grootste landelijke partij was in de Nederlandse gemeenteraden. "Als VVD-voorman ben ik ontzettend trots dat wij weer de grootste landelijke partij worden", zei hij gisteravond tegen Goedemorgen Nederland.

Wel maakt hij zich zorgen over de lokale partijen. "Als je alle lokale partijen bij elkaar optelt, zijn zij de grootste partij. Dat is natuurlijk al een trend die we langer zien, en ik vind het echt wel een opdracht voor ons om dat te keren. Ook omdat wij de laatste volkspartij in Nederland zijn die hoog- en laagopgeleid, stad en platteland, rijk en arm verbindt."

'Het is langzamerhand toch een beetje flets aan het worden'

De blijdschap van Rutte blijkt niet helemaal gegrond, zegt politiek commentator bij De Telegraaf Wouter de Winther. "Omdat de VVD in een heleboel gemeentes vertegenwoordigd is, zijn ze over de hele linie nog een van de grotere partijen. Maar het CDA is zo lijkt het ook wat voorgebleven", zegt hij.

"Ik denk dat de VVD zichzelf de komende jaren af moet vragen hoe ze die prominente positie ook in lokale besturen kunnen behouden, want het gaat landelijk natuurlijk ook niet zo ontzettend lekker meer, het is langzamerhand toch een beetje flets aan het worden."

Procentueel staat de VVD er inderdaad beter voor dan het CDA, maar de christendemocraten bezetten straks wel meer zetels. Dit heeft te maken met het aantal stemmen dat voor een gemeenteraadszetel nodig is: dit verschilt sterk per gemeente.

Schade voor CDA lijkt mee te vallen

Veel lokale CDA-afdelingen vreesden voorafgaand aan de verkiezingen dat nog meer kiezers zouden afhaken. Dit onder meer vanwege landelijke imagoschade van de partij en de uitslag van de landelijke verkiezingen. Desondanks lijkt de schade mee te vallen. "Ik had dolgraag alle zetels willen behouden, en tegelijkertijd lijkt dit beter dan verwacht", zegt CDA-leider Wopke Hoekstra tegen Goedemorgen Nederland.

"Maar er is ook nog een wereld te winnen, en dat gaan we de komende jaren doen. Lokaal, maar zeker ook landelijk, door gewoon heel hard te werken en letterlijk dag voor dag ons keihard in te zetten voor onze democratie, onze idealen."

Tekst gaat verder onder de tweet.

Een van de mogelijke redenen dat de klap voor het CDA meevalt, is dat de opkomst relatief laag is. Daar profiteert de partij normaal gesproken van, wegens haar trouwe achterban, aldus oud-partijleider en minister Hugo de Jonge.

Die lage opkomst noemt Hoekstra "doodzonde". Ik zou natuurlijk heel graag willen dat alle Nederlanders het de moeite waard vinden om te gaan stemmen, want we zien hoe kwetsbaar de democratie, samenleving en rechtstaat is."

De andere partijen in de landelijke regeringscoalitie, D66 en ChristenUnie, leverden allebei wat minder stemmen in.

LEES OOK: Historisch lage opkomst: ‘De politiek an sich staat er niet goed op momenteel’