Kiev houdt adem in: ‘Niet alleen aan de noordwestkant zijn Russen dichtbij’
Opnieuw is er vannacht gevochten in verschillende Oekraïense steden. In Zjytomyr, een stad ten westen van Kiev, werd een hotel verwoest door een raketinslag. Ook in Kiev zelf klonk vannacht het luchtalarm en waren er explosies te horen, vertelt oorlogsverslaggever Hans Jaap Melissen in Goedemorgen Nederland op NPO 1.
Toch heeft Kiev nog altijd "weinig last van heel zwaar oorlogsgeweld", zegt hij. "Tenzij je naar Irpin en Bucha gaat, de voorsteden." Daar wordt hard gevochten door Oekraïense en Russische strijdkrachten.
Russisch konvooi
Mogelijk veranderd de situatie in Kiev snel. Er zijn nieuwe foto's vrijgegeven van een Russisch legerkonvooi in de buurt van Kiev, bij Antonov International Airport, in het noordwesten van de hoofdstad. Vermoedelijk gaat het om hetzelfde konvooi van zo'n 60 kilometer lang, dat de afgelopen dagen werd gefotografeerd op weg naar Kiev. "We wachten hier al twee weken tot het konvooi dichterbij komt", zegt Melissen.
"Ik heb met andere journalisten een kaart bekeken. Niet alleen aan de noordwestkant van Kiev zijn ze relatief dichtbij, maar ook aan de noordoostkant zie je troepen afzakken richting Kiev", vertelt de oorlogsverslaggever. Volgens hem is het nog altijd de vraag wanneer de troepen de stad daadwerkelijk binnentrekken. Hij denkt dat de aanwezigheid van Russische strijdkrachten "deels is het zetten van druk op de gesprekken". Morgen spreken de ministers van Buitenlandse Zaken van Rusland en Oekraïne met elkaar.
In Kiev blijft de situatie dus onzeker. "Mensen vragen zich af of er iets uit de gesprekken komt of dat ze toch moeten weggaan", zegt Melisssen. Ondertussen begint de oorlog steeds meer zijn tol te eisen op de mensen. "Mensen slapen ontzettend slecht en raken vermoeid. Je leeft continu met stress, waar je niet aan kunt ontkomen. Er zijn maar weinig mensen die denken dat het binnenkort afgelopen is. Het vertrouwen in de Russen is laag."
Uitroken
Rob de Wijk, directeur van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS), denkt dat het nog wel even kan duren voor de Russische troepen Kiev intrekken. Hij verwacht dat de Russen de stad willen omsingelen om de aanvoerroutes af te snijden, om de toevoer van bijvoorbeeld voedsel en water en elektriciteit aan banden te leggen. "Die strategie is overal goed zichtbaar en is typisch Russisch. Cru gezegd rook je zo'n stad uit, om er vervolgens in te gaan met zo min mogelijk weerstand." Ook het Oekraïense leger voorspelde vrijdag een Russische omsingeling.
Het kan daarom "weken duren" voordat Russische troepen Kiev daadwerkelijk intrekken, denkt hij. Om vervolgens de orde in Kiev te bewaren zijn "in theorie 50.000 man nodig", zegt De Wijk. "Het kan zijn dat die in het konvooi zitten. Het is een strategische reserve die je nodig hebt."
Grootschalige bombardementen, zoals de Russen in het verleden uitvoerden boven Grozny en Aleppo, verwacht De Wijk niet. "Ik denk dat ze Kiev zo heel mogelijk proberen te houden, want de stad wordt gezien als de bakermat van het Russische rijk. Kiev en Odessa zijn heldensteden van de oude Sovjet-Unie en hebben nog steeds een grote status in de geschiedenis van Rusland."
Gesprekken
Vandaag onderhandelen Kiev en Moskou opnieuw over het beëindigen van de gewelddadigheden. Oekraïne wil dat president Volodimir Zelenski mag aanblijven. Eerder leek dat onbespreekbaar, omdat de Russische president Vladimir Poetin Oekraïne naar eigen zeggen mede binnenviel vanwege de 'denazificatie'. "Zelenski was een nazi in de ogen van Poetin. Wat natuurlijk idioot is, want hij is joods", zegt De Wijk. Als Zelenski van de Russen mag aanblijven, is dat een "grote stap".
In ruil daarvoor moet Zelenski Loehansk en Donetsk erkennen als onafhankelijke republieken en erkennen dat De Krim bij Rusland hoort, zegt De Wijk. Ook moet Oekraïne neutraal blijven, en mag het land dus geen lid worden van de NAVO en de Europese Unie. "Dat moeten ze in de constitutie optekenen. Dat zijn dingen waarover te praten valt", zegt De Wijk, die een kanttekening plaatst. "Ik kan me voorstellen dat mensen in Oekraïne denken: we geloven die Russen niet."