Tekstgrootte
Artikel delen
  • Gekopieerd

Woorden uit Fabeltjeskrant geen ‘fabel’: officieel opgenomen in Van Dale

Redactie

'Oogjes dicht en snaveltjes toe', is het citaat waarmee hoofdpersonage, Meneer de Uil, elke aflevering van het kinderprogramma 'De Fabeltjeskrant', eindigt. De uitdrukking krijgt officieel een plekje in de Dikke Van Dale.

Hoofdredacteur van de Dikke Van Dale, Ton de Boon, vindt het niet heel verwonderlijk dat het programma de Nederlandse taal veel heeft opgeleverd, dat zegt hij in het programma Volgspot, op NPO Radio 5. "De uitdrukking wordt inmiddels op zo'n brede manier gebruikt dat het beschreven hoort te worden in het woordenboek. Het is zo lang uitgezonden, heel wat generaties zijn ermee opgegroeid. Neem alleen al het woord 'fabeltjesland', een synoniem voor 'rijk de fabelen'. Vòòr 1968 heb ik dat woord maar een keer aangetroffen in de krant. Daarna 5.000 keer. Daarna ben ik gestopt met tellen."

Politiek

De Boon vertelt ook dat karikaturen uit het programma vaak als vergelijkingen worden gebruikt. "Een paar jaar geleden zei premier Rutte bijvoorbeeld over PVV-leider Geert Wilders, dat hij als een 'Zoef de Haas', uit het Catshuis was weggelopen. Zoef de Haas is dus ook onderdeel geworden van ons collectieve bewustzijn." Ook de gebroeders Bever, Ed en Willem Bever, worden gebruikt als vergelijking om een karakter aan te duiden. Niet alleen in het dagelijks leven, maar ook in de politiek. "Ze staan voor een duo van aanpakkers", legt de Boon uit. "Mensen van 'niet lullen, maar poetsen'. Ze zijn een beetje gemodelleerd naar de Rotterdamse bouwvakkers, dat is te horen aan hun accent. In de politiek wordt het veteranenduo Elco Brinkman en Loek Hermans betiteld als de gebroeders Bever." Volgens de Boon is het gebruik van deze term 'vereeuwigd'.

Fabeltjeskrant erkend

Het is niet de eerste keer dat woorden uit het kinderprogramma worden opgenomen in de Van Dale. Ook het woord 'appelig' staat erin. Het woord gebruikt Stoffel de Schildpad om zijn gemoedstoestand uit te drukken. Namelijk: 'loom' en 'lusteloos'. Daarnaast is ook het woord 'kijkbuiskinderen', waarmee hoofdrolspeler Meneer de Uil zijn kijkers toesprak, opgenomen in het woordenboek. Omdat de woorden na een halve eeuw nog steeds veelvuldig worden gebruikt, is een plek in het woordenboek wel zo 'rechtvaardig'.

Kinderprogramma

Het verhaal van De Fabeltjeskrant is gebaseerd op de fabels van de Franse Jean de la Fontaine. De afleveringen weergaven de dagelijkse gebeurtenissen in het Grote Dierenbos in Fabeltjesland. Het nieuws werd voorgelezen door hoofdrolspeler Meneer de Uil. Inmiddels zijn er 1.640 afleveringen gemaakt, waarvan de laatste werd uitgezonden op 4 oktober 1989. In 2005 werd het programma nog uitgeroepen tot het beste Nederlandse kinderprogramma aller tijden.

LEES OOK: ‘Mozes kriebel’ en ‘jemig de pemig’ staan nu in de Dikke Van Dale


Ook de moeite waard
Meest gelezen
Korte WNL video's
Meer van WNL
Steun WNL

Word lid. Het telt.

Waardeert u onze programma's? Steun WNL dan met de jaarlijkse bijdrage van slechts €8,50, de wettelijk minimale verplichte bijdrage voor omroepen.

Hiermee helpt u ons journalistieke geluid te behouden en voorkomt u dat WNL zijn publieke status en zendtijd verliest.

€ 8,50 per jaar

Word lid van WNL
Goedemorgen Nederland Op Zondag Stand van Nederland Café Kockelmann In de kantine Sven op 1 Het Misdaad- bureau