Rutte en Hoekstra praten met Zelenski van Oekraïne: ‘Nederland neemt verantwoordelijkheid’

Premier Mark Rutte en minister Wopke Hoekstra (Buitenlandse Zaken) spreken vandaag met de president van Oekraïne Volodimir Zelenski over de toenemende spanningen met Rusland. Ook ontmoeten de twee hun ambtgenoten premier Denys Shmyhal en minister van Buitenlandse Zaken Dmytro Kuleba. Nederland wil een diplomatieke oplossing vinden, maar ook openlijk steun betuigen aan Oekraïne.

Hoekstra en Rutte kwamen dinsdag aan in Kiev en hadden daarbij ook al een korte ontmoeting met premier Shmyhal. Voorafgaand aan dat werkdiner zei Rutte dat Nederland aandringt op de-escalatie tussen Oekraïne en Rusland. Tegelijkertijd wil hij met het bezoek “een signaal afgeven aan Moskou”, aldus de premier.

‘Rol Nederland opmerkelijk’

Toch is het onduidelijk wat de Nederlandse steun Oekraïne precies oplevert. Nederland is bereid om militaire steun te leveren in de vorm van materieel waarmee het land zich kan verdedigen. Het zou daarbij gaan om helmen, scherfvesten en metaaldetectors om mijnen op te sporen, meldde het AD gisteren.

“Het is nog niet duidelijk wat Nederland gaat aanbieden, maar het is wel opmerkelijk wat de rol is van Nederland”, zegt diplomatiedeskundige Robert van de Roer in Goedemorgen Nederland op NPO 1. “We zitten harder in de wedstrijd dan Duitsland en dat is weleens anders geweest. In het verleden trokken Rutte en Merkel altijd gelijk op. Nederland is ook één van de eerste Westerse landen die op hoog niveau in Kiev aantreedt.”

Ook is het “opmerkelijk” dat Rutte en Hoekstra gelijk na het bezoek aan Kiev naar Brussel trekken om daar de Europese Unie in te lichten, zegt Van de Roer. “Je zou kunnen zeggen dat Nederland zijn verantwoordelijkheid neemt. Dat is weleens anders geweest.”

Wereldleiders

Steeds meer wereldleiders bemoeien zich met het conflict. Gisteren sprak de Britse premier Boris Johnson met Zelenski en diezelfde dag zat de Hongaarse premier Viktor Orbán om tafel met Poetin. Hij zei tegen sancties tegen Rusland te zijn en zich als vredestichter te willen opwerpen.

De Turkse president Recep Erdoğan spreekt morgen met president Zelenski. Erdoğan wil de strategische positie van Turkije in de NAVO inzetten en aan de andere kant zijn persoonlijke band met Vladimir Poetin. Op die manier hoopt hij te kunnen bemiddelen.

“Erdoğan werkt toe naar zijn herverkiezing in 2023, staat er economisch slecht voor en is het zwarte schaap van de NAVO. Hij heeft er belang bij om een soort bemiddelende rol te spelen”, zegt Van de Roer. “Dan kan hij zowel Poetin te vriend houden als er beter op komen te staan in het westen. Je zou kunnen zeggen: alle druk helpt. Poetin heeft een goede band met Erdoğan, dus het zou kunnen werken.”

Westerse druk heeft nut

Volgens Van de Roer is de inmenging van wereldleiders een “uiting van politieke en misschien wel militaire solidariteit, maar ook een manier om indirect druk uit te oefenen op Poetin”. En dat werkt, denkt hij. “Er is een groeiende NAVO-druk en een groeiende sanctiedruk. Je ziet dat de toon van Poetin aan het matigen is.”

Poetin voert nog steeds “die oorlog met woorden richting het Westen”, maar geeft ook vaker aan bereid te zijn tot een dialoog. Die boodschap herhaalde Poetin gisteren tijdens het bezoek van Orbán. “Je zou kunnen zeggen dat Poetin een tweesporenbeleid voert”, zegt Van de Roer.

MH17

Tijdens het bezoek van Rutte en Hoekstra speelt naast de spanningen tussen Rusland en Oekraïne ook de ramp met MH17 een belangrijke rol. Dinsdag deden de bewindslieden de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa aan, onder meer om de nasleep van de ramp te bespreken. Woensdag bezoeken zij een plaquette ter nagedachtenis. Ook worden bloemen gelegd om de omgekomen militairen in Oost-Oekraïne te herdenken en staan gesprekken met het bedrijfsleven en het “maatschappelijk middenveld” op de planning.

LEES OOK: Komt er ooit een einde aan de crisis in Oekraïne? ‘Rusland en het Westen zitten niet stil’

Door: Peter Visser