Deepfake wordt een steeds groter gevaar: ‘Bedreigend voor onze democratie’
Met deepfake kun je middels videobewerking iedereen laten zeggen wat je wilt. De technologie is inmiddels zover ontwikkeld, dat het net echt lijkt. De kwaliteit neemt toe en ook de hoeveelheid video’s die op internet verschijnen. Echt en nep zijn nog nauwelijks van elkaar te onderscheiden en dat kan een serieuze bedreiging vormen voor de samenleving.
Best zorgwekkend, deze ontwikkeling. Het is volgens hoogleraar Multimedia Analytics aan de UvA Marcel Worring niet tegen te houden. “Het is een trend die iedereen gebruikt en het zal steeds vaker gebeuren dat je leuke filmpjes maakt”, zegt hij bij Goedemorgen Nederland op NPO 1.
Worring waarschuwt voor het gevaar dat achter deepfake schuilgaat: informatieverwerking. “Je moet heel goed opletten als je informatie tot je neemt, of dit wel juiste is. Het algemene zal heel bewust moeten zijn van wat je ziet.” De hoogleraar vertelt dat programma’s van bijvoorbeeld NPO 1 met “ware informatie” komen en dat “iedereen dat wel weet”. Worring geeft nog één les mee: “Blijf altijd nadenken als je iets op een obscure website ziet.”
Gevaar op grote en kleine schaal
Veel mensen hebben wel eens via Whatsapp, Facebook of Instagram een deepfake video gezien. Vaak gaat het gepaard met een gezonde dosis humor. Denk aan de populaire video, waar de hoofden van Mark Rutte, Hugo de Jonge, Diederik Gommers en Jaap van Dissel geplakt zijn op de zangers van White Christmas. “Dat is de leuke kant, maar het kent ook niet leuke kanten”, vertelt Queeny Rajkowski, Tweede Kamerlid VVD. “Bijvoorbeeld nepfilmpjes maken van mensen die dingen zeggen die ze niet hebben gezegd. Die kunnen bedreigend zijn voor onze democratie, maar kunnen ook gebruikt worden om mensen op te lichten of af te persen.”
Rajkowski maakt zich op grote en kleine schaal zorgen, zegt zij. “Aan de ene kant kun je een filmpje maken van de president die iets zegt waardoor er een oorlog potentieel wordt uitgelokt”, zegt de politicus over het gevaar op grote schaal. “En bijna 96 procent van de deepfake-filmpjes worden gebruikt in de porno-industrie en daar zijn vaak bekende vrouwen slachtoffer van. Dan wordt hun hoofd gebruikt in een filmpje, terwijl zij dat niet zijn.” Uit onderzoek bleek, zo geeft Rajkowski aan, dat vrouwen zich na het zien van die filmpjes ook vaak aangerand voelen. “En zie allemaal maar eens te bewijzen dat jij het niet bent.”
Wetgeving social media
Hoe kan deepfake dan aangepakt worden? Een watermerk zou volgens de VVD’er kunnen helpen. Dan is herkenbaar in beeld te zien dat het om een deepfake-video gaat.
Deze video’s worden vaak gedeeld op social media. De VVD vindt dat deze platformen zelf de verantwoordelijkheid moeten nemen in het herkennen van de video’s en moeten zij ook aangeven dat het om deepfake gaat. “Als de kijker maar weet dat iets nep is.”
Er ligt dus ook een verantwoordelijkheid bij de politiek om hier iets aan te doen. Via “wetgeving kun je namelijk platforms aan bepaalde regels binden”, zo vertelt oud-politicus en VVD’er Uri Rosenthal. “In Amerika is dat best lastig, omdat die platforms gevrijwaard zijn van verantwoordelijkheid van wat zij doorgeven in formele zin.”
Rajkowski wil daar in Nederland, maar ook op Europees niveau, iets aan doen. “Dat gesprek loopt ook en er komt wetgeving aan om die platformen meer verantwoordelijk te maken voor dat wat zij ook de wereld mede in slingeren.”
Door: Vick ten Wolde
Maak nu het verschil. Het telt. Word lid van WNL. Klik hier
De zondag begint met Rick Nieman. Met nieuws, brandende kwesties en prominente gasten:
- Defensieminister Kajsa Ollongren over de militaire conflicten in Oekraïne en het Midden-Oosten. En ze vloog en passant mee in een F16 en leverde het toestel af in Roemenië;
- Voorzitter Ingrid Thijssen van VNO-NCW over het mogelijke scenario van een oorlogseconomie;
- Hoogleraar internationale betrekkingen Rob de Wijk over zijn nieuwe boek ‘Het nieuwe IJzeren Gordijn’;
- Amerikakenner Raymond Mens over de hitfilm Civil War, over een hedendaagse burgeroorlog in de Verenigde Staten. En een update van de rechtszaken tegen oud-president Donald Trump.
Luister deze aflevering van WNL Op Zondag nu terug als podcast.
Witwasgeld aan banden?
Een mooie Mercedes kopen of een duur horloge; als het aan het kabinet ligt, kan je bedragen hoger dan 3.000 euro niet langer contant betalen. De maatregel moet het criminelen moeilijker maken om met witgewassen geld een flinke aankoop te doen.
Martijn de Greve bespreekt deze maatregel met:
- Michiel Zwinkels, hoofdofficier van het Functioneel Parket van het Openbaar Ministerie oftewel dé man die zijn pijlen richt op de witteboordencriminelen
- Medy van der Laan, oud-staatssecretaris van Cultuur en Media in het kabinet-Balkenende II namens D66, en nu de voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Banken
- Eddy van Hijum, Tweede Kamerlid voor NSC en medeonderhandelaar in de formatie.
Luister de aflevering terug via je favoriete podcast-app!
Dit jaar is het 38 jaar geleden dat het IJmuidense meisje Cheryl Morriën op een zomerdag spoorloos verdween. De moeder van Cheryl, Nellie, is samen…
Lees meerOnder het predicaat ‘Wij zijn allemaal Oranje’ komt een groep Joodse, en niet-Joodse Nederlanders met een actie én een oproep aan burgemeesters om op Koningsdag…
Lees meerMaar liefst 13.000 bankmedewerkers hebben er een dagtaak aan om ‘verdachte transacties’ op te sporen en ondertussen heeft ook het Openbaar Ministerie (OM) de handen…
Lees meerAlle vier de onderhandelende partijen hebben in het verleden meerdere keren felle kritiek geuit op het Centraal Planbureau (CPB). Desondanks willen ze het plan dat…
Lees meerPVV-leider Geert Wilders houdt voet bij stuk en heeft aangifte gedaan tegen GroenLinks-PvdA-leider Frans Timmermans om uitspraken die hij zaterdag deed op diens partijcongres. Hij…
Lees meerDe Europese Commissie heeft TikTok een ultimatum gesteld om duidelijkheid te verschaffen over de mogelijk verslavende werking van TikTok Lite. De commissie dreigt verder om…
Lees meerIn Overijssel zouden wolven in bepaalde situaties moeten kunnen worden afgeschoten, vindt een meerderheid in de Provinciale Staten. BBB, SGP, VVD, JA21, PVV en FVD…
Lees meerEen 58-jarige man en zijn 23-jarige tweelingzoons worden verdacht van het jarenlang ernstig misbruiken van hun dochter en zus in Rotterdam. Dat bleek maandag bij…
Lees meerDe gemeente Eindhoven heeft met ASML een intentieovereenkomst gesloten voor een mogelijke grootschalige uitbreiding van de chipmachinefabrikant. Daarvoor is volgens beide partijen de Brainport Industries…
Lees meerDe KNVB gaat de daders van vuurwerkincidenten tijdens de finale van de KNVB-beker van zondag in De Kuip opsporen en bestraffen met stadionverboden. In een…
Lees meerEen kapotte fatbike moet je niet repareren. Dat zegt fietsenmaker Jeffrey Beekhoven uit Amsterdam. Hij is niet de enige fietsenmaker die eigenaren van een fatbike…
Lees meerBoudewijn Siemons, CEO van Havenbedrijf Rotterdam, is zich goed bewust van militaire dreiging. Het plaatsen van Patriots vindt hij echter nog voorbarig. “Dat gaat te…
Lees meerHet Amerikaanse Huis van Afgevaardigden heeft afgelopen weekend, na maandenlange onderhandelingen, ingestemd met een steunpakket van 61 miljard dollar voor Oekraïne. De steun komt op…
Lees meerDe Nederlandse Staat staat vandaag in de rechtbank in Amsterdam tegenover het bedrijf van Sywert van Lienden en twee compagnons in een zaak over de…
Lees meerJur Deitmers verloor op 21-jarige leeftijd al zijn herinneringen door een zware hersenontsteking. Bij het zien van foto’s van vroeger, herinnert hij niks meer. Wat…
Lees meer