Snoeiharde kritiek op John de Mol na uitzending BOOS: ‘Hij weet niet hoe de samenleving in elkaar zit’
De uitzending van BOOS over de misstanden bij The Voice kwam gisteren online. BOOS richtte zich voornamelijk op het seksueel grensoverschrijdende gedrag van Jeroen Rietbergen, Ali B, Marco Borsato en een regisseur bij het RTL-programma. Maar ook de bedenker van The Voice en voormalig RTL-directeur John de Mol kwam aan het woord. Hij werd door programmamaker Tim Hofman flink aan de tand gevoeld en kwam er gezien de reacties niet al te goed af.
Voordat de uitzending de lucht in ging, was er al het nodige bekend. Toch was AD-columnist Angela de Jong geschrokken van wat zij zag. "Het begint al met het huiveringwekkende aantal van negentien vrouwen die naar voren waren getreden over Jeroen Rietbergen en vijftien over een bepaalde regisseur", zegt zij bij Goedemorgen Nederland op NPO 1.
John de Mol
Aan het einde van de aflevering interviewde programmamaker Tim Hofman de televisietopman John de Mol. Hij is de baas van Talpa Media, het productiebedrijf dat The Voice tot 2020 produceerde, dus was toentertijd ook verantwoordelijk voor het programma. De Mol gaf aan pas op alles te willen reageren als hij de uitzending had gezien. Zo gezegd, zo gedaan. Hij kreeg de beelden te zien en ging het gesprek met Hofman aan.
De kritiek op De Mol na het gesprek was gigantisch, merkt ook De Jong op. "Ik zat echt te stuiteren toen ik hem aan het woord hoorde." De Jong miste ook een excuus naar de slachtoffers aan het begin van het gesprek. "Hij begon te zeggen dat hij heel erg in de war was. Daarna begon hij over loketten die kennelijk niet goed werken en dat er geëvalueerd moet worden en dat er een commissie van vrouwen moet komen. Want ja, 'vrouwen vinden het nog steeds kennelijk heel moeilijk om iets erover te zeggen'."
'Vrouwen moeten hun mond opentrekken'
De Mol verwoordde het zelf bij BOOS als volgt: "We moeten niet eens zo zeer de handvaten die er zijn veranderen. Maar eerder te gaan praten met vrouwen. Wat moet er gebeuren om jullie zover te krijgen, dat als het gebeurt, je direct aan de bel trekt."
"Hier laat hij zien dat hij zelf een exponent is van diezelfde cultuur", reageert Marjan Olfers, hoogleraar Sport en Recht aan de Vrije Universiteit, op de woorden van De Mol. Dat is volgens Olfers, die ook juriste is, vooral te zien doordat De Mol zich niet als eerste verplaatst in de ander en ook niet eerst de hand in eigen boezem steekt. "Klaarblijkelijk moet er iets gebeuren waardoor die vrouwen makkelijker iets kunnen vertellen. Daarmee leg je het toch weer bij de vrouwen neer en daar ligt niet het probleem. Het probleem ligt veel breder."
Dat slachtoffers zich niet durven te melden zit volgens Olfers ook in de woorden van De Mol dat hij zich "echt niet kan voorstellen" dat ook Marco Borsato zich mogelijk heeft schuldig gemaakt aan seksueel grensoverschrijdend gedrag, richting minderjarige meisjes. "Dat is een foute cultuur."
'Zelfde type mannen'
Olfers vraagt zich ook af waarom niemand De Mol heeft gevraagd het probleem aan te pakken. "Het eerste wat je doet is empathie tonen naar de slachtoffers. Zeggen dat je het verschrikkelijk vindt en dat je het je enorm aantrekt. Ik begrijp het gewoon niet."
Het 'niet zien' van wat er op de werkvloer gebeurt kan ook veroorzaakt worden doordat er "allemaal dezelfde type mannen rondlopen", zegt De Jong. Olfers reageert: "Dat zou de verklaring kunnen zijn voor een cultuur waar eigenlijk heel weinig ruimte is voor tegenspraak en kwetsbaarheid."
Maatschappelijk breed probleem
Olfers heeft zich eerder ook gebogen seksuele misstanden in de turnwereld en doet nu eenzelfde onderzoek in de danswereld. De juriste ziet paralellen met de mediawereld. "Ik zie zeker paralellen in de macht en afhankelijkheid. Dit is breed een probleem en speelt ook in de entertainmentindustrie. Het creëren van idolen, dat je ernaar toe wilt. Macht bij een zeer beperkt aantal mensen. Er zijn enorm veel paralellen."
Machtspositie
Het woord machtspositie valt vaker. Het werd door BOOS bijvoorbeeld vaker in dezelfde adem genoemd met Rietbergen, de bandleider bij The Voice. In het gesprek met Hofman gaf De Mol aan dat hij absoluut niet kon inzien dat Rietbergen een machtspositie had.
"Ik zag daar gewoon een oude witte man, die geen idee meer heeft van hoe de samenleving in 2021 in elkaar zit", reageert De Jong. "En ook behoorlijk losgezongen is van de realiteit. Dat is misschien wel verklaarbaar door de positie waarin hij zit, maar die heeft hij ook zelf gecreëerd. Continu met jaknikkers om zich heen."
De Jong vond het ook "echt verbijsterend" dat het bij De Mol "niet aankwam" dat Rietbergen in de ogen van kandidaten wel degelijk een machtspositie kan hebben. "Alleen al omdat hij de bandleider, de vriend van Linda de Mol en de zwager van John de Mol is."