Henk Kroes, man van ‘it giet oan’: ‘Ik wilde absoluut dat het Fries was’
"It giet oan." Het zijn de bekende woorden van oud-Elfstedentochtvoorzitter Henk Kroes. Hij gaf daarmee het startschot voor de laatste editie van de tocht der tochten, die vandaag precies 25 jaar geleden werd verreden.
"Ik heb samen met mijn vrouw heel goed nagedacht over de woorden die ik zou spreken bij de afkondiging van de tocht", zegt Kroes in Goedemorgen Nederland op NPO 1. "Ik wilde absoluut dat het Fries was. Ik ben toen begonnen met 'it giet oan. Komende zaterdag wordt de vijftiende Elfstedentocht verreden'."
"Op dat moment staat heel Friesland op z'n kop", herinnert Kroes zich. "Dan barst alles los." Hij wordt nu, 25 jaar later, nog regelmatig herkend op straat. "Ik tref soms mensen die mij kennen, maar ze weten mijn naam niet meer. 'O, u bent de man van 'it giet oan', hoor ik nog heel vaak."
'Wilde niet dat iemand anders op die motor ging'
Sportcommentator Evert ten Napel deed vanaf een motor live verslag van de Elfstedentocht. Twee dagen eerder, toen Kroes zijn bekende woorden uitsprak, was Ten Apel in Oostenrijk op wintersport. Hij moest "onmiddellijk terugkomen" en gaf daar zonder tegenzin gehoor aan. "Ik wilde niet dat iemand anders op die motor ging zitten."
Samen met zijn collega's ging hij een dagen van tevoren naar Friesland, vertelt Ten Apel. "Ik geloof dat we ergens in een zomerhuisje in Eernewoude hebben overnacht. Althans, twee uur hebben geslapen. Toen zijn we heel vroeg naar de start gegaan. Daar moest ik interviews doen. Daarna gingen we met de auto naar Stavoren, waar de motor klaarstond."
Hij vond dat "een feest". "Je hebt de mooiste plek."