Sinterklaas en carnaval: verantwoordelijkheid zorgt voor hoofdbrekers bij burgemeesters
Het zijn slapeloze nachten voor burgemeesters nu zij moeten beslissen of carnavalsfeesten, sinterklaasintochten en festivals door kunnen gaan terwijl de coronabesmettingen oplopen. Het dragen van de ambtsketen betekent meer dan ooit het dragen van verantwoordelijkheid. Ook burgemeester van Kampen Sander de Rouwe voelt de druk, erkent hij in Goedemorgen Nederland op NPO 1.
"Ik denk dat heel veel mensen druk voelen", zegt De Rouwe. "Het geldt voor de zorg en voor kabinetsleden. Maar het geldt ook echt voor burgemeesters. Wij staan tussen de Staat en de straat in. Dat zorgt ook voor maatwerk. Wij voeren gesprekken met organisaties en worden tegelijkertijd geconfronteerd met de ziekenhuizen, die onnodig overvol zitten."
'Veilig en verantwoord'
In Kampen gaat de sinterklaasintocht aanstaande zaterdag door. "Voor ons is de afweging: het moet veilig en verantwoord, maar we willen wel zoveel mogelijk de samenleving openhouden", zegt De Rouwe. Wel heeft hij gekozen voor een aangepast programma. Kinderen kunnen Sinterklaas ontmoeten via een soort drive-through. Die beslissing werd weken geleden al gemaakt, met in het achterhoofd dat de besmettingen konden gaan oplopen, zegt De Rouwe.
"Kampen is een hele mooie stad aan de IJssel. Dat leent zich perfect voor zo'n stoomboot die aankomt en een kade vol met jeugd. Daar heeft iedereen zin in. Maar we weten dat als we dat doen mensen langer dan een halfuur staan te wachten. Dat willen we niet. Daarom draaien we het om. Voorheen kwam Sinterklaas met het paard langs de kinderen, nu komen de kinderen op de fiets of met hun ouders in de auto langs Sinterklaas", vertelt de burgervader.
Het demissionaire kabinet laat het aan de gemeenten of de evenementen door kunnen gaan. Volgens de landelijke richtlijnen is het niet nodig een coronatoegangsbewijs te hebben voor de sinterklaasintocht, omdat het gaat om een open evenement. In Groningen, Heerenveen en Zwolle tot Hengelo, Deventer en Maastricht gaan de traditionele intochten zoals die al jaren worden georganiseerd, dit jaar niet door. Eerder werd al bekend dat in bijna heel Limburg intochten niet zijn toegestaan. Veel gemeenten zoeken wel naar alternatieve manieren om het kinderfeest alsnog te vieren.
Carnavalsseizoen afgetrapt
Niet alleen de sinterklaasintochten zorgen op lokaal niveau voor hoofdbrekers. Ook het carnavalsseizoen is vandaag, op de elfde van de elfde, afgetrapt. "We zijn wel toe aan een feestje", zegt carnavalszanger Hans Tervoort uit Den Bosch. "Je hebt twee jaar binnen gezeten. Dan wil je er wel eens uit. Ik ben er heel blij mee", doelt hij op de beslissing van de gemeente Den Bosch om festiviteiten toe te staan. Wel moet er een kaartje worden gekocht en moeten mensen een QR-code tonen.
Volgens Tervoort worden de oplopende coronacijfers scherp in de gaten gehouden. "Ik zit in allerlei appgroepen. Mensen vragen: gaat het wel door of gaat het niet door? Wat doen we? Mensen haken af en er zijn ook mensen die juist zeggen: we gaan zeker meedoen", aldus Tervoort.
Het besluit om carnaval door te laten gaan kwam de burgemeester van Den Bosch, Jack Mikkers, op kritiek te staan. Volgens een arts-microbioloog van het Jeroen Bosch Ziekenhuis in Den Bosch speelt Mikkers met levens. "Burgemeesters zijn heel serieus hiermee bezig", reageert De Rouwe. "We laten ons goed adviseren door de GGD. Dit is een hele moeilijke situatie. Maar ik zie in Den Bosch dat ze veel maatregelen nemen, zoals een coronatoegangstest. En het is in de buitenlucht. Het is een afweging die je nu nog lokaal moet kunnen maken."
Kampen is geen carnavalsstad, maar carbidschieten is er wel populair. "Kampen is de carbidhoofdstad van Nederland", zegt De Rouwe. "Het is een belangrijke traditie, die speelt in het najaar. Dan is weer de vraag: hoe kunnen we dat veilig doen. Ik wil in verbinding staan met de mensen en de samenleving zoveel mogelijk open houden. Iedere keer bij grote evenementen is het de komende maanden een vraag van de burgemeester en de gemeenschap."
'Gemeente kan verschil maken'
De Rouwe begrijpt dat het verwarrend kan zijn dat de maatregelen per gemeenten kunnen verschillen. "Maar het kan ook ruimte geven voor de samenleving. Uiteindelijk hebben we natuurlijk ook een nationale regering. Als die zegt: het schiet door, dan kan de Tweede Kamer een ander besluit nemen. Maar daar waar maatwerk mogelijk is, kan een gemeente wel een verschil maken en beter aansluiten bij de behoefte van de lokale samenleving. Maastricht is geen Ameland en dat moeten we ook tegen elkaar zeggen."
De burgervader is daarom "tot op zekere hoogte" blij met de vrijheid die hij van Den Haag heeft gekregen. "Maar het moet wel draagbaar en uitlegbaar zijn. Het is ook waar dat het onoverzichtelijk kan zijn. Je moet per situatie kijken of het goed is te communiceren."
Maar "ook voor burgemeesters" staat bovenaan dat corona moet worden bestreden, zegt De Rouwe. "De ziekenhuizen moeten leeg, de zorg moet ontlast worden. Dat is het belangrijkste, daarna volgt de rest."