Ed Nijpels over niet ondertekenen van verklaring fossiele energie: ‘Verkeerd signaal’

Demissionair premier Mark Rutte benadrukte in zijn toespraak op de klimaattop van Glasgow maandag dat het vanaf nu "allemaal moet draaien om actie, actie, actie". Dat is merkwaardig, zo zegt Ed Nijpels, voorzitter van het Voortgangsoverleg Klimaatakkoord. "Omdat hij daar zichzelf mee toespreekt. Want hij hoeft het bedrijfsleven niet aan te zetten tot actie, bedrijven staan te trappelen. De Nederlandse burger is ongerust en doet dat ook", zegt hij in WNL Op Zaterdag op NPO Radio 1.

"Het is nu vooral aan de politiek, aan de formatietafel, om een regeerakkoord te maken waar het Klimaatbeleid een stevige 'boost' krijgt", zegt de VVD-prominent. Hij benadrukt dat Nederland nog een aantal slagen te maken heeft als het gaat om het halen van de doelen in het Klimaatakkoord.

'Flauwekul'

De grote VN-klimaattop is nu bijna een week onderweg en duurt nog tot aankomende vrijdag. Nederland weigerde om tijdens de klimaattop een verklaring te ondertekenen waarin de intentie wordt uitgesproken af te zien van financiële steun voor bedrijven die veel CO2 uitstoten, omdat ze afhankelijk zijn van fossiele energie. De reden dat Nederland niet heeft getekend, komt volgens het kabinet door de demissionaire status. Een ondertekening zou een beleidswijziging inhouden waarover alleen een volgend kabinet zou mogen besluiten.

"Dat is flauwekul", vindt Nijpels. "Het kabinet heeft in de begroting overigens zo'n dikke zeven miljard extra uitgetrokken voor het klimaat. Het kabinet kan van alles doen. Demissionair betekent niet dat je niets kunt voorstellen. Het kabinet heeft wel degelijk wat gedaan bij de Miljoenennota. Dat betekent ook dat het kabinet dat weer zou kunnen doen", legt hij uit.

'Verkeerd signaal'

De voorzitter van het Voortgangsoverleg Klimaatakkoord vraagt zich af of het niet tekenen van de intentieverklaring slim is. "Amerika heeft het bijvoorbeeld wel gedaan, en als er een land afhankelijk is van fossiele energie, is dat Amerika", zegt hij. "Dus ik denk dat het een verkeerd signaal is om niet te tekenen. Want hij zit in dezelfde positie als landen die dat wel hebben gedaan."

Nijpels benadrukt dat deze verklaring niet dwingt tot onmiddellijke actie. "Er wordt gewoon gevraagd om je beleid erop te richten om niet langer die fossiele industrie te steunen. Dat is ook heel verstandig. We af van het gebruik van fossiele brandstoffen", zegt de VVD-prominent. "Dan is het goed als je die intentie ondertekent."

'Bedrijven worden beschermd'

De grote angst is dat grote bedrijven die veel CO2 uitstoten naar het buitenland verhuizen als Nederland te hard ingrijpt. "Dat is een heel oud en bekend argument, de angst dat bedrijven wegtrekken", zegt Nijpels daarover. "Daarom hebben we nu juist die Europese gemeenschap. Alle grote bedrijven in Nederland, maar ook in Europa, vallen allemaal onder dat Europese handelssysteem en hebben dus dezelfde regels. Er komt nu ook een koolstofbelasting voor alle producten die naar de Europese gemeenschap worden geïmporteerd, waardoor er een gelijk speelveld ontstaat. Kortom: de bedrijven worden wel degelijk beschermd."

Nijpels benadrukt dat ook grote multinationals nu een beroep doen op de politiek om de energietransitie sneller te laten verlopen. Zo publiceerde een club van inmiddels negentig grote ondernemingen van over de hele wereld met vertrouwde namen als Unilever, Philips en DSM onder meer Tata Steel, H&M, PepsiCo en Siemens, eind vorige week een open brief waarin het zich committeert aan klimaatneutraliteit in 2050. "Dat doen ze niet omdat ze meer winst willen maken. Dat doen ze a) uit bezorgdheid, en b) omdat ze denken dat bedrijven die niet duurzaam worden geleid geen toekomst meer hebben."

LEES OOK: ‘Absurd om bij klimaatbeleid niet te kijken naar haalbaarheid en betaalbaarheid’