Aan nieuwe uitvindingen in de zorg hangt een flink prijskaartje: ‘Is dat model wel goed?’
De zorg wordt duurder door nieuwe uitvindingen. Apparaten en geneesmiddelen helpen meer mensen beter te maken, maar daar hangt wel een prijskaartje aan. "Het zijn astronomische bedragen", legt ondernemer Ton van den Hoven uit in Stand van Nederland: Generatie Next. "Ik zou heel graag willen dat het minder was, maar ik krijg het niet voor elkaar."
Zo werken ze aan de Universiteit Twente aan een robot die in een MRI-scanner op mensen kan opereren. En dat is innovatief, legt Van den Hoven uit. "Vandaag de dag gebeurt het handmatig. Een radioloog staat op basis van informatie van een apparaat te prikken. Gemiddeld is dat ongeveer vier keer prikken. Dat is vier keer lijden voordat je er een goed stukje weefsel uit heb gehaald dat door de patholoog gecontroleerd kan worden."
Met de robot moet dit automatisch gebeuren. "En die moeten dat dan in één keer kunnen doen, want robots zijn natuurlijk een stuk accurater dan dat mensen zijn. Maar een MRI is magnetisch, als je daar metaal naar binnen brengt gaat het niet goed. Alle huidige robotica is gebaseerd op metaal."
'Dat kost veel geld'
Dit product naar de markt brengen brengt dus veel uitdagingen veel met zich mee. "Er is een hele lange periode voor nodig om dingen te onderzoeken en een bepaald niveau van risico uit te gaan sluiten. En dat kost veel geld. Ik denk dat wij voor het totaaltraject, om dit op de markt te kunnen krijgen, ergens tussen de 6 en 10 miljoen euro nodig hebben", vertelt Van den Hoven.
Vooral durfinvesteerders komen hierop af. "Die risico-investeerders verwachten toch wel zes tot tien keer hun inleg terug. Dat zijn aardige bedragen. Stel voor het gemak dat wij 10 miljoen euro nodig hebben, dat wordt ingelegd, dan verwachten zij 60 tot 100 miljoen euro terug. Het is algemeen bekend dat van de tien start-ups er acht falen, dus met die twee moeten ze ook de acht falende gefinancierd hebben. Er zit wel een rationale achter waarom dat zo is."
In dit geval is de Universiteit Twente ook onderdeel van het bedrijf en medeaandeelhouder. "En ook die profiteert er dus van. Er gaat ook een gedeelte terug naar het onderzoek en de zorg.
'Zekerheid voor de investeerders'
Als je als bedrijf een nieuw apparaat op de markt wil brengen dan moet je investeerders zoeken, legt ziekenhuisbestuurder en arts Marcel Levi uit. "Dat is het huidige model. Die investeerders willen vaak heel veel return on investment, dat wil zeggen dat ze wel acht tot tien keer zo veel geld eruit willen halen dan dat ze erin hebben gestopt. Misschien moeten wij ons afvragen of dat model wel goed is."
Levi denkt aan een alternatief. "Misschien heb je een model nodig dat wij als gemeenschap zo'n apparaat een stukje verder helpen ontwikkelen zodat er toch een beetje zekerheid is dat het ook echt de eindstreep haalt, dat het een goed apparaat is en dat het ook echt gebruikt gaat worden. Dan is de zekerheid voor investeerders ook een stuk groter en dan hoeven ze misschien niet acht tot tien keer zo veel te verdienen aan hun investering, maar bijvoorbeeld twee of drie keer. Net zoals dat bij auto's, mobieltjes of andere producten geldt."
De kosten van de zorg lopen gigantisch op. In Stand van Nederland: Generatie Next wil Elen Demir weten waar de uitdagingen en kansen liggen om de zorg voor haar generatie betaalbaar, toegankelijk en kwalitatief te houden. De hele aflevering is te zien op NPO Start.