Fors meer energiearmoede als gasprijzen blijven stijgen: ‘Dat kan niet iedereen behappen’

Voor een enorme groep Nederlanders dreigt een financieel drama door de stijgende gasprijzen. Journalist Jean Dohmen waarschuwt in Op1 dat iedereen hier de komende tijd mee te maken zal krijgen. "Het gaat van honderden euro's voor mensen die weinig verbruiken, tot duizenden voor mensen die veel stoken."

Na de coronacrisis was er snel herstel en is een enorme behoefte aan grondstoffen ontstaan waaronder gas, legt Dohmen uit. "Het is alsof wij in de file hebben gestaan en opeens kunnen wij optrekken en veel gas geven. Dat doen alle ontwikkelde landen tegelijk, ook China. Zo importeert China heel veel vloeibaar gas."

Europa is daarnaast ook begonnen met de transitie naar groene en alternatieve energiebronnen. "Zo heeft Duitsland de stap gezet om met kernenergie te stoppen en wij zien zelf dat wij kolencentrales sluiten. Vervolgens blijkt eigenlijk dat de opbrengsten van die windenergie wat tegenvallen op dit moment."

'Alles komt nu bij elkaar'

Daarnaast was Nederland een belangrijke speler op de Europese gasmarkt. "Dat was het veld in Groningen maar er zijn allemaal hele goede redenen waarom wij daarmee zijn gestopt. Dat betekent dat Nederland ook gas moet gaan importeren. De Noren zijn nu echter ook bezig met onderhoud aan de gasvelden. Alles komt nu bij elkaar, inclusief een nieuwe pijpleiding die Russisch gas naar Duitsland zou brengen waarbij Duitsland uitgebreid de tijd neemt om daar vergunningen voor te verlenen. Dat is de Nord Stream 2 en die zou met haar enorme capaciteit veel problemen op kunnen lossen."

Het gevolg daarvan is dat de gasprijzen nu ongeveer zeven keer zo hoog zijn als een jaar geleden. "En als je in Nederland naar consumenten kijkt waar je nu zo'n 65 cent betaalt voor een kuub gas betaalt zie ik nu ook 'aanbiedingen' op websites voorbijkomen waar je 1,30 euro betaalt. Niet iedereen krijgt daar op hetzelfde moment mee te maken. Dat hangt er vanaf wanneer je contract afloopt. Bij veel mensen is dat op 1 januari, dan krijg je een nieuw variabel tarief, maar de komende maanden zal iedereen daarmee geconfronteerd worden."

'Die mensen zitten op twee manieren klem'

Voor honderduizenden huishoudens dreigt dit een financieel probleem te worden, denkt directeur van het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud) Arjan Vliegenhart. "Met name mensen met een laag inkomen en een slecht geïsoleerde woning gaan dit merken. Die energiekosten absorberen nu al een groot gedeelte van hun inkomsten. Als die gaan stijgen, wordt dat alleen maar groter. En omdat ze ook in een corporatiewoning wonen, hebben ze zelf niet de middelen en de mogelijkheden om serieus aan isolatie te doen. Die mensen zitten op twee manieren klem."

Bij meer dan een half miljoen huishoudens wordt nu al meer dan tien procent van het inkomen uitgegeven aan energiekosten. "Dat noemen wij energiearmoede. Als de prijs verdubbelt wordt het aantal mensen dat dat heeft ook groter. Twee keer modaal geeft nu zo'n vijf procent aan uit aan energie, dat wordt dan negen procent. Dat zijn stevige sprongen die niet iedereen kan behappen."

'Weinig perspectief'

Zo'n negentig procent van de Nederlandse huizen zijn nog afhankelijk van gas. "En veel van die mensen die het konden doen hebben de afgelopen jaren ook iets gedaan aan isolatie. Een deel van mensen die een koopwoning hebben, wachten nog op het beleid wat er komt maar veel mensen hebben toch al zonnepanelen. Maar met name die corporatiesector, daar zit een grote kwetsbaarheid in. Zo liet RTL Nieuws een aantal weken geleden zien dat de staat van die woningen vaak achterblijft. Dan is het niet goed geïsoleerd en er is ook weinig perspectief om ook daadwerkelijk wat te kunnen doen. Dat maakt mensen kwetsbaar."

LEES OOK: Nibud blij met ingreep om te hoge energierekening te voorkomen