PvdA wil acceptatieplicht voor scholen vastleggen in grondwet: ‘Voorkomen dat er ooit nog een leerling wordt buitengesloten’

De Partij van de Arbeid (PvdA) wil de grondwet wijzigen om scholen te verbieden nog langer leerlingen te weigeren op grond van levensbeschouwing. Scholen mogen dat nu wel op basis van grondwetsartikel 23 voor vrijheid van onderwijs. De PvdA vindt VVD en D66 aan haar zijde.

De PvdA wil met een wetswijziging zorgen voor een acceptatieplicht. “Op dit moment hebben scholen helaas nog altijd de ruimte om leerlingen buiten te sluiten”, zegt PvdA-Kamerlid Habtamu de Hoop in Goedemorgen Nederland op NPO 1. Volgens hem is het nodig om de wet te moderniseren. “Wij zien in de Kamer dat we telkens weer debatten hebben naar aanleiding van incidenten. Afgelopen week nog hadden we een debat over een leerling die door zijn school uit de kast is gedwongen.”

De Hoop wil “voorkomen dat er ooit nog een leerling wordt buitengesloten door een school”. “Dat willen we doen door aan de wet toe te voegen dat ieder kind recht heeft op onderwijs en kansengelijkheid, dat iedere school zich moet houden aan de democratische rechtstaat en dat er een acceptatieplicht komt voor scholen om leerlingen aan te nemen”, aldus het Kamerlid.

Lastig thema bij formatie

Volgens parlementair verslaggever van WNL Marieke Smits is vrijheid van onderwijs een lastig thema bij de formatie. “Het is iets waar partijen duidelijk tegenover elkaar staan. De ChristenUnie en het CDA willen vasthouden aan het bijzonder onderwijs. Zij vinden het natuurlijk belangrijk dat er christelijke scholen blijven bestaan. Partijen als VVD en D66, meer liberale partijen, zijn voor een acceptatieplicht.”

Onderwijsraad: al genoeg mogelijkheden

De Onderwijsraad vindt het te ver gaan om te sleutelen aan de grondwet. De democratische rechtsstaat die discriminatie verbiedt en gelijke behandeling en verdraagzaamheid nastreeft, is ook in het onderwijs de norm, aldus de raad. Scholen mogen die niet ondermijnen, zegt de raad, en bij vraagstukken erover niet alleen maar verwijzen naar het recht op een eigen visie.

De overheid moet volgens de Onderwijsraad wel beter waarborgen dat scholen niet discrimineren onder het mom van de vrijheid van onderwijs. Ze moet duidelijker aangeven wat scholen mogen in het kader van de vrijheid van onderwijs, zoals die in de Grondwet is vastgelegd en het bestaan van scholen met verschillende levensbeschouwelijke opvattingen mogelijk maakt. Ze moet ook strenger optreden als die vrijheid te ruim genomen wordt, eventueel met hulp van politie en justitie.

Identiteitsverklaringen

Dinsdag bleek dat een meerderheid van de Tweede Kamer wil dat scholen snel stoppen met het vragen van zogeheten identiteitsverklaringen. Met dat soort verklaringen moeten leerlingen of hun ouders een bepaalde levensbeschouwing onderschrijven. Onder andere bij reformatorische scholen moesten leerlingen en hun ouders afstand nemen van homoseksualiteit.

De Kamer nam verschillende moties aan die het kabinet oproepen deze praktijken te verbieden. Een motie van Volt wil een einde maken aan verklaringen op basis van geaardheid of genderidentiteit en een motie van de SP wil alle identiteitsverklaringen verbieden. “Dus geen verklaring dat een relatie alleen maar tussen man en vrouw mag zijn”, schrijft SP-Kamerlid Peter Kwint op Twitter. “Niet dat je verklaart elke zondag twee keer naar de kerk te gaan. Oh. En ook niet dat je voorbestemd bent tot ‘eeuwige rampzaligheid’ wanneer je je niet bekeert.”

Tekst gaat verder onder tweet. 

EINDELIJK. De Kamer steunt mijn voorstel om ervoor te zorgen dat geen enkele school meer een verklaring van ouders mag vragen waarin ze de identiteit van de school onderschrijven. Belangrijke stap waar al jaren over gediscussieerd wordt. pic.twitter.com/p4ua5H5LMq

— Peter Kwint (@peterkwint) October 5, 2021

Demissionair minister Arie Slob (ChristenUnie) zei al eerder dat scholen niet mogen discrimineren op basis van geaardheid. Maar vorige week zei hij tijdens een debat dat het te ver gaat om alle identiteitsverklaringen per direct te verbieden via een motie. Hij informeert de Kamer later wat hij van plan is met de motie.

Vorig jaar ontstond ophef rondom Slob, nadat hij tijdens een debat over burgerschap had uitgelegd welke wettelijke ruimte scholen hebben om dergelijke verklaringen te vragen. Het leidde tot een storm van verontwaardiging, omdat critici vonden dat Slob zich niet nadrukkelijk genoeg uitsprak tegen de antihomoverklaringen. Slob noemde de uitleg “een fout van mezelf”, zo zei hij vorige week tijdens het debat. Hij vindt dat hij vorig jaar “te instrumenteel” was in zijn beantwoording.

LEES OOK: Kamer debatteert over discriminatie homoseksuele leerlingen op Gomarus: ‘Had dit niet durven dromen’

Door: Peter Visser