Is er straks sprake van vaccinatiedwang? ‘Maakt het leven van ongevaccineerde steeds moeilijker en zuurder’

Het demissionair kabinet overweegt om toegang tot de horeca en cultuursector alleen toe te staan voor mensen die gevaccineerd zijn of een negatieve coronatest kunnen overleggen. Bewegen wij in Nederland in de richting van een indirecte vaccinatiedwang? Columnist en microbioloog Rosanne Hertzberger denkt van wel en waarschuwt voor de gevolgen.

"Je hebt een soort grijsschaal van volledig vrijblijvend naar complete dwang, en ergens daarop begeef je je", zegt Hertzberger woensdagavond in Op1. Volgens haar beweegt Nederland in de richting van dwang. In dertien Europese landen kom je nu al geen restaurant of bioscoop meer binnen zonder vaccinatie- of testbewijs, en Nederland lijkt dat voorbeeld te gaan volgen.

Daarmee maak je het leven van ongevaccineerden "steeds moeilijker en zuurder", zegt Hertzberger. "Je laat ze steeds meer geld betalen voor de tests en je zorgt ervoor dat ze overal een QR-code moeten laten zien, en dus telkens terug moeten naar die testlocaties. In mijn column in de NRC schreef ik: laten we het beestje gewoon bij de naam noemen, en dat is dwang."

Volgens Hertzberger is dat het geval wanneer ongevaccineerden "niet meer mee kunnen doen in de maatschappij", bijvoorbeeld omdat ze geen bezoek kunnen brengen aan een theater of bioscoop.

Tekst gaat verder onder tweet.

Vrijwillig karakter vaccinatie op het spel

Hertzberger, groot voorstander van vaccinatie, is bang dat we "het compleet vrijwillige karakter van het vaccineren in Nederland" op het spel zetten, in ruil voor "een beetje minder ziekenhuisopnames". "Wij zijn niet Frankrijk of Amerika. Wij zijn in Nederland in de gelukkige situatie dat wij door het grote vertrouwen en de burgerlijke gehoorzaamheid, zonder grote dwang of met mensen met de rug tegen de muur, tot 85 procent vaccinatiegraad zijn gekomen."

En aan dat vertrouwen kun je volgens Hertzberger maar beter niet tornen. Ze vreest dat we in de toekomst vaker gevaccineerd moeten worden tegen corona. "Israël is ons voorland. Dat land loopt drie tot vier maanden voor op wat er zeer waarschijnlijk bij ons gaat gebeuren. Daar zag je zeer uitgebreide circulatie van het virus, helaas ook bij gevaccineerden. Ook is de immuniteit daar ingezakt."

In Israël wordt een derde vaccinatie inmiddels aan iedereen boven de twaalf jaar aangeboden. "Het is dus niet een kwestie van twee prikjes. Veel mensen zeggen: twee prikjes, wat maakt het nou uit? Maar het lijkt erop dat wij de komende jaren vast blijven zitten aan regelmatige covidvaccinatie."

Kleine Kamermeerderheid voor eigen bijdrage

Een kleine meerderheid van de Tweede Kamer steunde afgelopen maand al het plan van het demissionaire kabinet om in de toekomst een eigen bijdrage te gaan vragen voor coronatoegangstesten. De regering vindt dat in deze fase van de pandemie gerechtvaardigd, omdat iedereen binnenkort de kans heeft gehad te worden gevaccineerd.

Minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) vindt dat geen vorm van directe of indirecte vaccinatiedwang. Dat zou volgens hem het geval zijn als alleen een vaccinatiebewijs toegang verschaft.

'Ongevaccineerden vormen risico'

Volgens rechtsfilosoof Roland Pierik is er ook geen sprake van dwang bij beperkingen voor ongevaccineerden. "Ik denk dat je onderscheid moet maken tussen dwang, waarbij je echt een strafrechtelijke boete krijgt, en dat je bepaalde dingen niet meer mag doen, omdat je niet gevaccineerd bent", zegt hij. "Het is niet zo dat die mensen bepaalde dingen dan niet mogen doen omdat we een hekel aan ze hebben of omdat ze dom zijn, maar omdat ze een risico vormen voor de verdere verspreiding van het virus."

Tekst gaat verder onder tweet.

Hij is daarom voorstander van de plannen van het demissionair kabinet. "Als je mensen die afwachten een stapje kunt laten maken door bepaalde dingen niet meer toe te staan, kun je de vaccinatiegraad laten stijgen." En dat is nodig, denkt hij. "Ik denk dat als je niet hard optreedt tegen dit virus, er weer veel mensen ziek worden en er mensen sterven."

LEES OOK: Bedrijven moeten vaccinatiebewijs kunnen checken, stellen werkgevers