Omwonenden in opstand tegen Tata Steel: ‘Zo dicht bij het dorp is niet van deze tijd’

Omwonenden van Tata Steel voeren actie tegen de fabriek omdat ze bang zijn dat zij kanker krijgen van de uitstoot. “Je kunt de rookwolken bijna aanraken. Zo dicht bij het dorp, dat is niet meer van deze tijd”, zegt Antoinette Verbrugge, inwoner van Wijk aan Zee, in de WNL-podcast Oorlog in je Lichaam.

Vanaf haar balkon heeft ze schitterend uitzicht op zee, maar ook op het fabrieksterrein. “Het is surrealistisch. Het heeft iets moois, maar ook iets angstwekkends. Zie je die donkere wolken? Er komt ontzettend veel rook uit die schoorsteen. Het is zwart met een gele pluim. Dat is een overtreding. Je wil niet weten wat daar allemaal in zit.” Bij een gele pluim gaan er “nog meer zorgwekkende stoffen de lucht in”, legt Verbrugge uit.

‘Je kan niet vluchten voor deze stank’

De omwonenden kwamen in eerste instantie in opstand vanwege de heftige geur. “We hadden ontzettende last van heftige stank. Nare stank waar je niet voor kan vluchten, ook niet in je eigen huis als je alle ramen dichtdoet.”

Ook komen de kinderen uit de buurt regelmatig vies thuis. “Laat je kind hier maar eens op een trampoline springen. Ze komen er heel vies vanaf. Dat komt niet door het zand, maar door de smerige stof die neerdaalt van onze buren.”

Drie jaar geleden kreeg de buurt last van grafietregens. “Toen was het zo klaar als een klontje dat het hier heel ongezond is. Je ziet glitters, je moet hoesten en krijgt het nog benauwder. Het voordeel van grafiet is dat je het ziet. Wat je kan zien, dat gelooft men. Er is ook veel wat je niet ziet, zoals fijnstof, wat je continu inademt. Dat is heel abstract.”

Tata Steel maakt speelplaatsen schoon

Ouders worden geadviseerd om kinderen altijd eerst hun handen te laten wassen voordat ze iets eten. Ook maakt Tata Steel nu elke dag speelplaatsen schoon, vertelt Verbrugge. “Elke ochtend komen ze alle speeltoestellen schoonmaken. Maar het gras kun je niet schoonmaken, en de longen van onze kinderen ook niet.”

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) concludeerde vandaag uit onderzoek dat omwonenden van de fabriek aan veel meer schadelijke stoffen worden blootgesteld dan mensen die elders wonen. De hoeveelheid lood is zelfs zo hoog dat het gevolgen kan hebben voor de gezondheid van omwonenden. Dat geldt ook voor zogenoemde polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK).

Uit eerdere onderzoeken blijkt dat longkanker en huidkanker vaker voorkomen in het gebied rond Tata Steel. Verbrugge: “Mijn collega’s van Frisse Wind weten daar veel vanaf. Samen met Bénédicte Ficq zijn we een rechtszaak begonnen. Uit allerlei onderzoek blijkt dat het hier gevaarlijk is. Onze gezondheid wordt ernstig bedreigd en de overheid grijpt niet in.”

Toch is een causaal verband tussen de kankergevallen en de fabriek lastig vast te stellen, geeft Verbrugge toe. “Maar wij voelen, wij zien en weten uit alles wat we lezen en meemaken, dat er een verband moet zijn.”

Oorlogsverslaggever Hans Jaap Melissen heeft een tweede seizoen gemaakt van de podcastserie ‘Oorlog in je Lichaam’ voor WNL. Het is een ontroerende, maar ook optimistische 8-delige serie over de ziekte kanker. We horen hoe het nu gaat met zijn vrouw Sigrid die vorig jaar het bericht kreeg dat ze uitgezaaide borstkanker heeft. Ook spreekt hij met presentator Ruud de Wild over zijn darmkanker en de gevolgen daarvan voor zijn leven. En Melissen gaat onder meer langs bij omwonenden van fabrieken en snelwegen die bang zijn dat ze kankerverwekkende lucht inademen. Artsen en onderzoekers plaatsen de verhalen in perspectief.

Geen aflevering missen? Neem nu een abonnement via Apple Podcasts, Spotify, Google Podcasts of een andere podcast-app.

LEES OOK: Dit is het verschil tussen longkanker bij rokers en niet-rokers: ‘Grotere schade biedt betere behandelopties’

Door: Redactie