Limburg officieel rampgebied: ‘Traumatische ervaring voor inwoners en ondernemers’

De overstromingen in Limburg worden door het demissionaire kabinet beschouwd als een ramp. Dat heeft premier Mark Rutte donderdagavond gezegd. Dat betekent dat een wet van toepassing is die bepaalt dat mensen met schade die de verzekering niet dekt, ook bij de Rijksoverheid kunnen aankloppen.

Hoe de Wet tegemoetkoming schade door rampen precies wordt toegepast, moet nog nader worden uitgewerkt, zegt staatssecretaris Stientje van Veldhoven (Infrastructuur). “Maar we willen vandaag het signaal afgeven dat Limburg er niet alleen voorstaat, ook niet financieel.”

De situatie in Limburg is volgens Rutte “zonder meer ernstig” te noemen. Het water in de Maas bereikt naar verwachting morgen de hoogste stand in 200 jaar. Vele duizenden mensen hebben het dringende advies gekregen hun huis te verlaten en een goed heenkomen te zoeken.

‘Gaan een rustigere fase in’

Verschillende plekken in Limburg zijn zwaar getroffen door de extreme wateroverlast van de laatste dagen, waaronder Valkenburg. “Het water begint nu te stabiliseren”, zegt burgemeester Daan Prevoo donderdagavond in Op1. “Dat betekent dat er niks meer bijkomt.” Wel plaatst hij een kanttekening: het is nog even afwachten wat de stand van de Maas doet.

Tekst gaat verder onder Tweet. 

Valkenburg is een van de gebieden die zwaar is getroffen door de heftige overstromingen. Burgemeester @daanprevoo: “Voor onze inwoners en ondernemers is dit een traumatische ervaring. De horeca was net aan het opkrabbelen na corona, dan is dit een hele grote klap.” #Op1 pic.twitter.com/fGwTCqw88V

— Op1 (@op1npo) July 15, 2021

“Maar ik denk dat we een wat rustigere fase ingaan en we hebben inmiddels de meeste mensen geëvacueerd”, zegt Prevoo. “Gisteren hebben we enkele honderden mensen ondergebracht in hotels en opvanglocaties en vandaag nog eens een kleine duizend.”

In de gemeente Echt-Susteren werden donderdagavond inwoners van de dorpen Visserweert en Aasterberg en omgeving verplicht om hun huizen te verlaten. Om te zorgen dat er in het te evacueren gebied niemand achterblijft, gaan toezichthouders van de gemeente sinds donderdagavond 21.00 uur alle huizen langs die geëvacueerd moeten worden.

‘Traumatische ervaring’

Prevoo spreekt van een “traumatische ervaring” voor inwoners, ondernemers en gasten van Valkenburg. “De horeca was net aan het opkrabbelen van corona en krijgt nu zo’n zware dreun. Als burgervader is dat alsof je kind een dreun krijgt. Je probeert het leed te verzachten, maar dat kun je bij tijd en wijle gewoon niet.”

Prevoo krijgt hulp van defensie. Enkele tientallen militairen van de genie zijn donderdagavond onder leiding van de Koninklijke Marechaussee naar Valkenburg vertrokken om daar een militaire noodbrug over de Geul aan te leggen. Een woordvoerder van Defensie zei dat de noodbrug naar verwachting vrijdagmorgen gereed is.

De noodbrug komt op de plek waar een brug door woest stromend water is weggeslagen. Daardoor is een een deel van Valkenburg een eiland geworden, wat de hulpverlening bemoeilijkt.

In Valkenburg liggen tientallen bruggen. Enkele andere bruggen over de rivier zijn instabiel, zei Prevoo eerder donderdag.

Ook Heerlen zwaar getroffen

Ook Heerlen kreeg er zwaar van langs. “Het is bij ons dinsdagavond al begonnen”, zegt burgemeester Roel Wever. “Ik kreeg in de raadszaal van mijn Officier van Dienst Bevolkingszorg te horen dat de brandweer continue aan het uitrukken was.”

“In de loop van de avond begaf één van de beekjes het, waarna een paar prachtige oevers meteen werden overstroomd. Dat is nog een keer gebeurd en vandaag stond het op het punt om weer te gebeuren.”

‘Amerikaanse gasten waren alles kwijt’

In de gemeente Heerlen zijn geen mensen verplicht geëvacueerd. “We hebben een paar mensen die kwetsbaar zijn op hun verzoek weggehaald, maar we hebben niet verplicht hoeven te evacueren”, zegt de burgervader.

Tekst gaat verder onder Tweet. 

De burgemeester van Heerlen, @Burg_RoelWever, heeft bizarre dagen achter de rug. “Vandaag ben ik door de zwakste plekken van de stad heen gereden. Er staat niks meer recht en er ligt enorm veel modder. Het is niet niks wat je bij je bevolking ziet.” #Op1 pic.twitter.com/vTLruE3i4a

— Op1 (@op1npo) July 15, 2021

Ook werden er een aantal mensen gered uit een bed & breakfast. Wever: “Zij hadden ook Amerikaanse gasten, die alles kwijt zijn. Dan bel je de ambassade om spullen voor die mensen te regelen. We zijn als gemeente continu bezig, bijvoorbeeld met het plaatsten van hekken, het afzetten van wegen en het ondersteunen van de dijkgraaf en zijn mensen.”

‘Bizarre dagen’

“Het zijn bizarre dagen die ik achter de rug heb”, zegt Wever. “Vanmiddag ben ik in de zwakste plekken in de stad geweest, bij mensen met de meeste schade. Op sommige plekken staat niks meer recht, is niks meer heel en ligt er een laag modder. Het is allemaal vies wat er is binnengekomen. Het is niet niets wat je bij je bevolking ziet.”

Ook Prevoo zal deze dagen niet snel vergeten. “Ik ben 72 uur in touw met vier uurtjes slaap.”

‘Geen incident meer’

Volgens weerman Reinier van den Berg kunnen we het noodweer in Limburg niet meer als incident bestempelen. “Wat hier behoorlijk anders aan is, is dat dit nu midden in de zomer is”, zegt hij over de verschillen met wateroverlast uit het verleden. “Grote waterpieken kennen we vooral van de winter, als je een combinatie krijgt van veel regen in bijvoorbeeld februari en tegelijkertijd het smelten van veel sneeuw in de Alpen.”

En dat het nu in de zomer is maakt uit, zegt de weerman. “In die zin dat uiterwaarden en laaggelegen gebieden in de zomer op grote schaal worden gebruikt voor land- en tuinbouw en voor recreatie. Dat is een groter gevaar.”

Dat het nu in de zomer gebeurt komt volgens Van den Berg door het warmere klimaat in combinatie met een lagedrukgebied gevuld met vochtige en warme lucht, die elke dag “als in een wasmachine buien over hetzelfde gebied laat trekken”. “Het vervelende is dat dat type lagedrukgebied wel past in het nieuwe klimaat. Daarom hameren wij er als metrologen op dat je dit niet moet zien als incident, maar als een structurele verandering.”

Weerman Reinier van den Berg over de overstromingen: “Het is de hoogste hoeveelheid water in de Maas ooit en het is ook nog eens in de zomer door het warmere klimaat. Daarom hameren wij erop dat dit geen dingen zijn die je nog als incident moet interpreteren.” #Op1 pic.twitter.com/h0RzzqngR6

— Op1 (@op1npo) July 15, 2021

LEES OOK: Crisisoverleg kabinet over overstromingen Limburg: ‘Dit is een ongekende situatie’

Door: Peter Visser