Coalitie tegen Islamitische Staat bijeen: ‘Het karwei is nog niet klaar’
De ministers van Buitenlandse Zaken van de Internationale Coalitie tegen IS komen vandaag bij elkaar. Zij bespreken op welke manier de IS-restanten in Irak en Syrië te verslaan en hoe zij de uitbreidende bolwerken, met name in Afrika, tegen kunnen gaan. "Het karwei is nog niet klaar. In Afrika zijn op allerlei plekken IS-filialen opgedoken. Die worden steeds sterker", zegt oorlogsverslaggever Hans Jaap Melissen in Goedemorgen Nederland op NPO 1.
Meer dan tachtig landen nemen deel aan de coalitie tegen IS. Melissen: "We denken allemaal dat IS is verslagen. Het kalifaat is weg in Syrië en Irak. Dat is feitelijk ook zo, maar in allerlei landen in Afrika, zoals Mozambique, Congo en Niger, zijn IS-filialen opgedoken. Die worden zo sterk dat ze zelfs een aanval hebben gedaan op terreurorganisatie Boko Haram. Daar hebben ze de leider van gedood en strijders van overgenomen."
De Afrikaanse opmars van IS leidt internationaal tot grote zorgen, zegt Melissen. "Er zijn veel mensen op de vlucht in die gebieden. Uiteindelijk is in grote gebieden van Afrika de regering niet meer aan de macht, maar zijn het de jihadisten." Dat IS daar groeit, komt onder andere door de wapenstromen vanuit Libië. Ook zorgt de onvrede onder bevolking ervoor dat mensen vatbaar zijn voor radicaal gedachtegoed en recrutering, zegt Melissen.
Drones en straaljagers
De coalitie zal kijken naar de mogelijkheden om IS aan te vallen. "Dat kan met drones, straaljagers en special forces", zegt Melissen. Ook is het belangrijk om geldstromen in te gaten te houden. "Maar of Nederland nou een grote bijdrage gaat toezeggen, dat betwijfel ik. Nederland is goed in kleine missies. Of een paar mensen sturen die helpen met het trainen van lokale troepen."
Ondertussen is in Nederland de discussie over het terughalen van uitreizigers. Begin deze maand werd een vrouwelijke Syriëganger naar Nederland gehaald voor haar proces. Melissen verwacht dat er nog meer Syriëgangers worden teruggehaald. "Het geeft een precedentwerking. Deze vrouw wilde bij haar rechtszaak zijn. Dat moest de overheid faciliteren, anders liep de rechtszaak stuk."
Donderdag debatteert de Tweede Kamer over het terughalen van IS-gangers. De kwestie leidt tot veel verdeeldheid. "Veel mensen roepen dat je ze daar moet laten", zegt Melissen. "Dat is een soort Nederlandse arrogantie, dat wij de sleutel zouden hebben tot de kampen waar die vrouwen inzitten. Die sleutel is in handen van de Koerden."
'Koerden gaan de kampen niet eeuwig bewaken'
De Koerden hebben ook voor ons tegen IS gestreden, zegt Melissen. "Wij wilden dat niet doen op de grond. Zij gaan niet eeuwig die kampen bewaken. Zij kunnen op een dag de hekken openzetten. Als die vrouwen dan de grens over komen, kunnen zij zich melden bij een ambassade of consulaat. Nederland heeft altijd gezegd dat ze dan teruggehaald worden." Als Nederland de uitreizigers niet terughaalt, worden ze ook niet gestraft, zegt Melissen. "Het is een moeilijk dilemma."