‘Brede verontwaardiging’ in Kamer over deal VWS met Van Lienden

Sywert van Lienden stond vandaag centraal in het coronadebat in de Tweede Kamer, naar aanleiding van zijn omstreden mondkapjesdeal met het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). "Er was brede verontwaardiging", zegt politiek verslaggever van WNL Marieke Smits donderdagavond in Op1. Meerdere partijen willen dat het geld dat Van Lienden heeft verdiend wordt teruggevorderd.

"Niet omdat een ondernemer winst heeft gemaakt, maar wel omdat Sywert niet eerlijk is geweest en zei dat hij het voor niks deed", zegt Smits.

Van Lienden verkocht aan het begin van de coronacrisis veertig miljoen mondkapjes uit China voor honderd miljoen euro aan de overheid. Volgens onderzoeksplatform Follow the Money heeft hij daar zelf negen miljoen euro aan overgehouden, ondanks dat hij zei het niet voor eigen gewin te doen. Zijn twee compagnons verdienden er ieder 5 miljoen euro aan.

"Er is gevraagd door PVV en Denk om de negen miljoen euro die Van Lienden zou hebben verdiend terug te vorderen", zegt Smits. "Ook Volt sloot zich daarbij aan."

Deal Van Lienden voorgefinancierd

Vlak voor het debat onthulde demissionair minister Tamara van Ark dat Van Lienden bij de mondkapjesdeal geld heeft gebruikt van VWS. "Sommige deals werden door de overheid voorgefinancierd, andere werden achteraf betaald", zei de minister tegen EenVandaag. Van Ark zei "niet tot in de details nauwkeurig te weten" wat er met Van Lienden is afgesproken. "Maar ik ga er van uit dat dat zeker gebeurd is, omdat het zeker gebruikelijk was in die tijd om deals ook voor te financieren."

"Van Lienden zou zelfs honderd procent zijn voorgefinancierd en liep dus nul risico toen hij de deal sloot", zegt Smits.

Tekst gaat verder onder Tweet.

Volgens Van Ark zijn vorig jaar zeker honderd leveranties van beschermingsmiddelen voorgefinancierd door het ministerie. Zo'n tien keer zijn de leveringen vooraf volledig aanbetaald, zei ze tegen de Kamer. "Ik heb Sywert zelf even gesproken, en het blijkt vanuit het ministerie inderdaad zo te zijn gegaan", zegt Smits. "VWS was op dat moment zo erg op zoek naar mondkapjes en andere beschermingsmiddelen, dat ze hebben gezegd: wij nemen het risico."

Volgens Van Ark is alles volgens de regels gegaan.

Topje van de ijsberg?

Over de rol van VWS bij de deal met Van Lienden zijn "veel vragen gesteld", zegt Smits. "Dit is denk ik het topje van de ijsberg, en dat denken ook meerdere Kamerleden en partijen", doelt ze op mogelijke fouten bij de andere deals die zijn voorgefinancierd.

Volgens Smits verwacht ook demissionair premier Mark Rutte dat er "meer dingen komen bovendrijven". "Er zijn meerdere dingen misgegaan, zei hij. In een crisis neem je soms besluiten die achteraf niet zo goed bleken te zijn, of ga je met mensen in zee die achteraf misschien niet de juiste bedoelingen hadden", legt Smits uit.

En daar is nooit geheimzinnig over gedaan, meent de politiek verslaggever. "Wouter Koolmees (Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, red.) zei toen de steunpakketten er kwamen: er kunnen veel dingen tussen zitten die niet goed gaan, maar we moeten het nu regelen", aldus Smits.

LEES OOK: Minister Van Ark: Van Lienden gebruikte bij mondkapjesdeal geld VWS