Autobranche wil snel overgaan op rekeningrijden: ‘Het eerlijkste systeem dat er is’

Het systeem van autobelastingen is te ingewikkeld en het Nederlandse wagenpark moet in rap tempo worden vervangen. Een nieuw kabinet moet daarom niet alleen inzetten op elektrisch rijden, maar ook op rekeningrijden. Daarnaast moeten de vaste belastingen op autobezit omlaag worden gebracht. Om dit te realiseren presenteren de ANWB, Bovag, Rai Vereniging, VNA (vereniging autoleasemaatschappijen), én stichting Natuur & Milieu vandaag gezamenlijk een nieuw autobelastingplan.

De initiatiefnemers stellen voor dat het tarief per kilometer gekoppeld moet worden aan de CO2-emissie van het voertuig. Wie elektrisch rijdt gaat veel minder betalen per kilometer. Veelrijders gaan ook veel betalen, en wie weinig rijdt, betaalt weinig.

Dat is het eerlijkste systeem dat er is, zegt Han ten Broeke, algemeen voorzitter van de Bovag. “Dat doen we met gas, water, elektra, met onze telefoon”, zegt hij in Goedemorgen Nederland op NPO 1. “Dat vinden we allemaal normaal. Maar we vinden het op de weg kennelijk normaal dat iemand die 80.000 kilometer rijdt net zo veel motorrijtuigenbelasting betaalt als iemand die maar 8000 kilometer rijdt.”

De gemiddelde Nederlander rijdt niet meer dan 12.000 kilometer, zegt Ten Broeke. “Dus voor de gewone man wordt het echt tijd dat hij dit kan gaan betalen en niet langer de veelrijder subsidieert.”

Dit plan moet zo snel mogelijk in een kaderwet opgenomen worden, zo pleiten de initiatiefnemers. “Dit heb je niet binnen een kabinetsperiode”, weet ook Ten Broeke. “Maar er moet nu wetgeving worden voorbereid.” Het nieuwe belastingsysteem zou dan na 2030 ingevoerd moeten worden en moeten bijdragen aan het einddoel om in 2050 klimaatneutraal te zijn.

De meeste Nederlanders zijn volgens Ten Broeke vóór een kilometerheffing. “En je hebt niet meer die gekke dingen dat je eigenlijk betaalt voor het bezit van je auto, ongeacht wat je ermee doet.” Hij doelt op de huidige motorrijtuigenbelasting en de BPM, die het bezit van de auto belasten.

Kilometerheffing vervangt huidige belastingen

Tot voor kort leek rekeningrijden voor veel politieke partijen een brug te ver. Eerdere plannen zijn dan ook regelmatig gesneuveld. Volgens Ten Broeke komt dit omdat de kilometerheffing in eerste instantie bovenop de huidige belastingen zou komen. “Heel belangrijk: het komt in plaats van”, beklemtoont hij.

Maar wat gaat dit nieuwe autobelastingplan precies kosten? “Nu is het zo dat de vrachtwagen en de auto ongeveer 19 miljard euro per jaar opleveren”, zegt Ten Broeke. “Een heel groot bedrag, en daar krijgen we helaas maar weinig voor terug. Voor asfalt 4 miljard, en voor het openbaar vervoer 2 miljard.”

Maar met de aanschaf van elektrische auto’s zullen de belastingopbrengsten afnemen. “Als de overheid niets doet, en we gaan allemaal elektrisch rijden, stort dat (de opbrengsten van de autobelasting, red.) in. Want je betaalt niet meer aan de pomp, en je betaalt ook niet meer de aanschafbelasting bpm, en ga zo maar door”, legt Ten Broeke uit. “Wat wij willen is dat het eerlijk wordt, en dat er voorkomen wordt dat de overheid straks stiekem toch via de bpm, de meest gehate belasting bij automobilisten, een aanschafbelasting aan het invoeren is. Bij ons systeem is dat niet zo.”

Elektrische auto

Als het beleid ongewijzigd blijft, is in 2030 nog steeds maar een op drie nieuwe auto’s elektrisch. Daarmee is klimaatneutraliteit in 2050 onhaalbaar. “Nederland zou voorop moeten lopen, maar we zijn het Albanië van Europa”, benadrukt de Bovag-directeur. “We hebben het oudste, meest vervuilende wagenpark. We moeten weer in beweging komen, en dat moet betaalbaar kunnen.”

Daarom moet ook aanschaf van kleine, elektrische auto’s aantrekkelijker gemaakt worden. “De aanschafprijs van een nieuwe elektrische auto is voor veel mensen die best elektrisch willen rijden een drempel”, zegt Marjon Kaper, directeur van ANWB Reizen. “ANWB vindt het daarom van belang dat er een goede tweedehands markt komt voor elektrische auto’s”, zegt zij. Ook dat zit in het plan, benadrukken zij en Ten Broeke.

Het plan wordt gesteund door vijf (ex-)politici, van links tot rechts, waaronder Anne-Marie Jorritsma (VVD, oud-minister van Verkeer en Economische Zaken), Menno Snel (D66, oud-staatssecretaris Financiën), Jolande Sap (GroenLinks, oud-woordvoerder Financiën), Karien van Gennip (CDA, oud-staatssecretaris Economische Zaken) en Sharon Dijksma (PvdA, oud-staatssecretaris Economische Zaken, oud-woordvoerder. Zij hebben in het proces meegedacht en steunen aanpak en plan op persoonlijke titel.

LEES OOK: Provincies vrezen dat vrachtwagens wegen gaan vermijden vanwege rekeningrijden

Door: Marinka Wagemans