Uitzetbeleid faalt door fouten van de Nederlandse overheid

Bijna 2000 asielzoekers die in vreemdelingendetentie zaten zijn in de afgelopen vijf jaar toch weer op straat gezet, terwijl zij eigenlijk uitgezet moesten worden. Dit komt door fouten van de Nederlandse overheid. Zo werden bijvoorbeeld de verkeerde juridische grondslagen gebruikt, besluiten onzorgvuldig opgesteld en bleven nieuwe asielaanvragen te lang op de plank liggen.

Dat blijkt uit onderzoek van de Adviescommissie voor Vreemdelingenzaken (ACVZ) dat donderdagmiddag wordt gepubliceerd. De ACVZ nam hiervoor tachtig dossiers onder de loep. De Telegraaf mocht het rapport, dat dient als advies aan staatssecretaris Ankie Broekers-Knol (Justitie en Veiligheid), al eerder inzien.

‘Vreemdelingenbeleid werkt alleen als er ook een uitzetbeleid is’

Het uitzetbeleid vormt al jarenlang een moeilijk onderwerp, zegt politiek commentator Wouter de Winther. “Het vreemdelingenbeleid werkt alleen maar als er ook een uitzetbeleid is. Een opvangbeleid voor asielzoekers die voor oorlog op de vlucht zijn, maar ook dat mensen die geen recht hebben om hier te zijn ook weer vertrekken”, zegt hij in Goedemorgen Nederland op NPO 1. “Dat laatste gedeelte werkt al een jaar of twintig niet goed.”

De Winther verwacht dat Broekers-Knol “zoals ze dat vaker heeft gedaan” beterschap zal beloven. “En dan zit zij dit nog een paar maanden uit. Vervolgens mag iemand anders het weer gaan oplossen.”

Uit het onderzoek blijkt dat bewaring in de afgelopen jaren steeds vaker werd ingezet als noodgreep. Zo werd de inzet tussen 2015 en 2019 bijna verdubbeld tot 3729. Vreemdelingenbewaring wordt ingezet om iemand die niet zelf wil vertrekken beschikbaar te houden voor een uitzetting. Zo wordt voorkomen dat iemand zelf vlucht en in de illegaliteit beland. In veertien procent van de gevallen moest deze detentie worden opgeheven door, volgens de onderzoekers, vermijdbare gebreken van de overheid.

De effectiviteit van het opsluiten van vreemdelingen laat te wensen over, zo schetst het rapport. Sommige migranten zouden de procedure moedwillig frustreren. Dat gebeurt bijvoorbeeld bij de aanvraag van de benodigde reisdocumenten om terug te keren naar het land van herkomst.

Criminele achtergrond

Een deel van deze niet-meewerkende asielzoekers heeft een criminele achtergrond, zegt ACVZ. Bijna de helft is veroordeeld of verdacht van een strafbaar feit. Daarbij gaat het om om uiteenlopende misdrijven, zoals winkeldiefstallen en straatroof. De ACVZ plaatst wel de kanttekening dat deze cijfers mogelijk niet representatief zijn voor de complete groep die achter de tralies wordt gezet.

Slechts één op de tien migranten uit Marokko en Algerije vertrekt vanuit detentie uit Nederland, terwijl dat vertrek wel het doel van ’vreemdelingenbewaring’ is. Ook bij migranten met een andere afkomst blijkt uitzetten vaak geen succes. Slechts de helft van de totale groep vertrekt aantoonbaar naar een land van herkomst buiten de Europese Unie.

De ACVZ adviseert de Nederlandse overheid om te investeren in de relaties met landen die niet of onvoldoende meewerken aan het terugnemen van vreemdelingen, zoals Marokko.

LEES OOK: EU erkende 5 procent minder asielzoekers in 2020

Door: Redactie