NAVO trekt troepen terug uit Afghanistan: ‘Angst dat land opnieuw broedplaats van terreur wordt’
De NAVO trekt alle 10.000 militairen terug uit Afghanistan, waaronder 160 Nederlanders. Dat maakte secretaris-generaal Stoltenberg woensdag op een bijeenkomst in Brussel bekend. "Ik denk dat het heel goed is dat Afghanistan na 20 jaar een eigen kans heeft op een eigen toekomst", zo zegt generaal buiten dienst Mart de Kruif in Goedemorgen Nederland op NPO 1.
Dat was niet zo toen de troepen in het land aankwamen, zegt De Kruif, die een jaar lang de militaire leiding had in het zuiden van Afghanistan. "Toen hadden vrouwen geen rechten en mochten zij niet naar school. Ook was polio wijdverspreid. Dat is allemaal een stuk beter geworden, en het is heel mooi dat wij daar een stukje aan hebben bijgedragen."
Een historisch besluit, vindt ook hij. "Ook voor 30.000 andere Nederlandse veteranen die daar hebben gediend, en toch een deel van hun leven hebben gegeven om de wereld een beetje beter te maken." Op dit moment helpen de Nederlandse militairen die nu nog in Afghanistan zijn vooral met het trainen en adviseren van de Afghaanse veiligheidsdiensten.
Met het besluit om de troepen terug te trekken volgt de NAVO het voorbeeld van de Verenigde Staten. Biden besloot eerder deze week om de Amerikaanse troepen vóór 11 september terug te halen, precies twintig jaar na de aanslagen op het World Trade Center in New York. "Het is tijd om de langste oorlog van Amerika te beëindigen. Het is tijd dat onze troepen naar huis komen", zo kondigde de Amerikaanse president aan.
'Aan de Afghanen overlaten'
Maar hoe wordt Afghanistan nu achtergelaten? Vanwege de terugtrekking verslechtert de veiligheidssituatie in het land. "Wij dachten dat het zou imploderen toen we een aantal jaren geleden van 120.000 militairen teruggingen naar 10.000. Toen bleken de Afghanen, ondanks het feit dat het niet helemaal goed gaat, toch in staat te zijn bij te dragen aan hun toekomst", zegt de generaal buiten dienst daarover. "En ik vind ook dat we het zelf aan de Afghanen moeten overlaten. Wel met onze steun, maar ze kunnen en moeten het nu ook zelf doen."
Volgens diplomatiedeskundige Robert van de Roer is er echter nog allerwegen angst dat het land opnieuw een broedplaats van terreur kan worden. De radicale Taliban, die na de Amerikaans-Britse invasie in 2002 werden verdreven, hebben recentelijk weer de macht teruggegrepen in grote delen van Afghanistan.
Door sommigen wordt de vergelijking met Irak gemaakt, waar het Amerikaanse leger in 2011 volgens afspraak vertrok. "Irak werd toen een vacuüm waar IS kon groeien. Het gevaar van de vacuüm is levensgroot", zegt Van de Roer. "Gaat nu hetzelfde gebeuren in Afghanistan? Dat is de grote vrees."
'Als je de Taliban wil bestrijden moet je op de grond zijn'
Ook na de terugtrekking moet Afghanistan ondersteuning blijven krijgen, zodat de behaalde veiligheidswinst van de afgelopen twintig jaar niet verloren gaat. Dat zei demissionair buitenlandminister Stef Blok woensdag tijdens de extra ingelaste bijeenkomst van de NAVO-Raad.
Er zal humanitaire en diplomatieke steun zijn. "Dat is een hele andere manier van aanpakken dan nu", zegt Van de Roer, die dit een 'punt van zorg' noemt. Er is geen stabiliteit én geen serieus vredesoverleg op dit moment, zo benadrukt hij. "Als je een organisatie als de Taliban wil bestrijden moet je op de grond zijn. Het is maar zeer de vraag of je dat vanuit de regio kunt doen met drones", zegt hij. "De aanname is dat er schimmige operaties op de grond gaan komen van Westerse inlichtingendiensten, in combinatie met bedrijven en misschien geheime diensten om eventueel doelgericht de Taliban toch in toom te houden. "
Voor Biden is het terugtrekken van de troepen een "streep in het zand", zegt de diplomatiedeskundige. "Hij wil zich heroriënteren op andere dreigingen, China en Rusland zijn belangrijker op dit moment."