Burgers gedragen zich als bedrijven: ‘Heel verkeerd uitgangspunt’
Modellen zijn onmisbaar geworden om globale voorspellingen te kunnen doen over wat de toekomst brengt. Maar wat moet je ermee als individu? Koop je een huis, ook als de voorspellingen je vertellen dat de huizenprijzen over een jaar dalen? Laat voorspellingen links liggen, is het advies van econoom Erica Verdegaal in het WNL-programma Stand van Nederland: Generatie Next.
Modellen gaan namelijk altijd over de hele economie, zegt Vergedaal. "Maar je bent de economie niet. Vergelijk het met het strand. Het geheel is een mooie egale bruinig-beige kleur. Maar als je zand onder de microscoop legt zie je dat iedere korrel compleet verschillend is qua kleur, materiaal, ontstaanswijze en grootte. Dat kun je zien als de individuele burgers. Als het om de economie gaat zijn ze verschillend qua inkomen, vermogen, risico dat ze lopen, wensen die ze hebben en doelen."
Het allerbelangrijkste wat je kunt doen als je je financieel wil voorbereiden op de toekomst, is kijken wat je risico's zijn, zegt de econoom. "Je hoeft niet te lezen wat er met de huizenprijzen of beleggingen gaan gebeuren. Het gaat erom of je het huis goed kunt betalen. Ook in de toekomst, als je een tegenvaller hebt. Als dat het geval is hoef je niet naar de markt te kijken."
'Burgers gedragen zich als bedrijven'
Volgens Verdegaal zijn we in de afgelopen dertig jaar 'calculerende burgers' geworden. We doen net alsof we bedrijven zijn en winst moeten maken, zegt ze. "Met ons huis, beleggingen en alle beslissingen die we nemen. Ik vind dat een heel verkeerd uitgangspunt, waar ook heel veel ongelukken mee gebeuren. Bijvoorbeeld met beleggingen, waar mensen geld mee kwijtraken. Als individu ben je geen bedrijf", beklemtoont Verdegaal.
"Je moet voor jezelf bepalen: wat vind ik echt belangrijk in het leven. Daarbinnen maak je je financiële keuzes", besluit ze.
Jill Bleiksloot is gek op voorspellingen, maar dan moeten ze wel uitkomen. Dat gebeurde niet bij de huizenmarkt, waarbij werd gezegd dat de groei minimaal zou stagneren. Ze besloot te wachten. En nu? Een huis kopen zit er voorlopig niet in. Iedereen is op zoek naar grip op de toekomst. De politiek, de banken, de economie, de hele samenleving drijft op voorspellingen. Kunnen we onze welvaart sturen met voorspellingen?
Deze aflevering van Stand voor Nederland: Generatie Next is te bekijken op NPO Start.