Meerderheid Kamer wil Rutte niet meer de kar laten trekken bij formatie

Demissionair premier Mark Rutte heeft het debat overleefd, maar is door het parlement vleugellam gemaakt. Een meerderheid van de Tweede Kamer wil Rutte niet maar automatisch de kar laten trekken als het gaat om de formatie. Volgens campagnestrateeg Henri Kruithof is het logisch dat het "een rommeltje" is geworden met de verkenningsprocedure, zo zegt hij in Goedemorgen Nederland op NPO 1.

Het is gebruikelijk dat de grootste partij het voortouw neemt, maar na het debat wil een meerderheid dat Rutte een stapje terug doet. In het chaotische debat spraken meerdere partijleiders van een 'vertrouwenscrisis'. De net aangestelde verkenners Tamara van Ark en Wouter Koolmees zijn alweer ontslagen. De voltallige Kamer, ook de VVD, wil nu één verkenner die verder afstaat van de politiek.

De verkenner is een vrij nieuw verschijnsel. Het werd pas in 2012 geïntroduceerd en moest de Tweede Kamer meer zeggenschap geven over de kabinetsformatie. Voor die tijd lag deze taak bij het staatshoofd.

"Nergens is beschreven wat de functie van een verkenner is", zegt Kruithof. "De Kamer heeft nu besloten dat de verkenning wordt overgeslagen, en er een informateur wordt benoemd."

'Dit wordt een hele zoektocht'

Het wordt nog lastig om iemand te vinden met genoeg afstand tot de politiek, denkt politiek commentator Syp Wyna. "Je zou bijna aan een buitenlander gaan denken, want iedere Nederlander is natuurlijk betrokken bij de politiek. Dat wordt nog een hele zoektocht."

'Geef informateur nieuwe staf'

Wynia denkt wel dat de informateur bijgestaan moet worden door een andere staf dan de staf van de verkenners. "Ambtenaren van Algemene Zaken, dus van de minister-president, werden toegevoegd aan de formatie. Dat is een hele merkwaardige constructie, waarvan nu ook gebleken is dat hij niet goed werkt."

De Kamer kan zelf besluiten dat ze een nieuwe staf inrichten, zegt Wynia. "Desnoods kopen ze de staf van Algemene Zaken over, dat kan. Maar de situatie zoals hij bestond, waarbij de ambtenaren van Rutte gedetacheerd zijn bij de Tweede Kamer terwijl ze ondertussen in hun kantoor bij Algemene Zaken blijven, dat kan niet meer voortbestaan."

LEES OOK: Rutte overleeft ternauwernood: ‘Kan alleen nog verder met huidige coalitie’