Geweld tegen hulpverleners neemt toe: ‘Je ziet een groep waarbij de normen zijn verruwd’

Agressie en geweld tegen agenten en andere mensen met een publieke functie is vorig jaar met vijftien procent toegenomen ten opzichte van een jaar eerder. Demissionair minister Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) luidt de noodklok over de volgens hem 'veranderende samenleving'. "Je ziet een groep waarbij de normen zijn verruwd. Er zijn mensen die kwaadaardig reageren richting hulpverleners", zegt hij tegen De Telegraaf.

De minister denkt dat de toename van geweld voor een deel te maken heeft met de coronacrisis. "Groepen komen naar aanleiding daarvan in opstand en in aanraking met de politie", zegt hij. "Bovendien zien we dat de lontjes sinds september met de week korter worden." Grapperhaus wijst op de demonstratie in Eindhoven tegen de coronamaatregelen in januari. "Daar zag je echt heel veel kwaadaardigheid.”

Geweld wordt geaccepteerd

Verder valt het de CDA-bewindsman op dat geweld tegen hulpverleners nu soms ook wordt geaccepteerd. Zo noemt hij als voorbeeld een trouwstoet in Rotterdam in augustus 2019, waarbij een agent in zijn rug werd aangevallen en neergeslagen. Vervolgens deed niemand iets om de dader te pakken. Ook duurde het heel lang om erachter te komen wie het nu precies had gedaan, omdat omstanders hun mond dichthielden.

In 2019 kwamen er bij de politie 2750 meldingen en aangiftes binnen van agressie en geweld tegen mensen met een publieke taak. Agenten zelf lagen dat jaar 10.624 keer onder vuur. Die aantallen lagen volgens de minister in 2020 zo’n vijftien procent hoger.

Dat het geweld toeneemt is opvallend. Juist in de laatste jaren ligt er, ook vanuit het Binnenhof, vaak de nadruk op het strenger aanpakken van deze belagers om te zorgen dat dit niet gebeurt. Zo wordt er bijvoorbeeld gewerkt aan een taakstrafverbod voor mensen die dit op hun geweten hebben, maar dat is er nog niet.

Werkgroep

Minister Grapperhaus stelt nu een speciale werkgroep in die belagers een spiegel voor moet houden. "Dit is alleen op te lossen door zwaarder te straffen, door opruiers aan te pakken en door mensen een spiegel voor te houden. Dat laatste kan door anderen op te roepen dit niet te pikken."

De werkgroep komt onder leiding van de burgemeester van Delft, Marja van Bijsterveldt, te vallen. Zij moet er in twee jaar tijd voor zorgen dat er een gedragsverandering plaats gaat vinden. Er worden vijfhonderd basisscholen bij de werkgroep betrokken, en ook werkgevers worden aangesproken om hulpverleners te allen tijden goed te ondersteunen.

Binnen 5 jaar halvering van aantal meldingen

Binnen vijf jaar moet het aantal meldingen van agressie en geweld zijn gehalveerd, zegt Grapperhaus. Voor de korte termijn ziet hij nog wel beren op de weg. "Ik hou mijn hart vast voor als we uit de lockdown gaan. Het is dan echt belangrijk dat we niet helemaal losgaan."

LEES OOK: Rechters in opstand tegen verplichte celstraf na geweld tegen hulpverleners