Na dertien seizoenen satire stopt Zondag met Lubach: ‘Er is geen betere’

"Neem 500 gram bloem, een zakje gist en meng dit samen met kaneel in een kom. Maak een kuiltje in het midden en schenk er drie eetlepels gembersiroop in en 2 liter lauwwarme, niet te hete melk. Meng dit tot deeg, voeg een snufje zout toe en laat dit vijf munten staan."

Op de voor hem kenmerkende absurde wijze, sloot Arjen Lubach het laatste seizoen van Zondag met Lubach af. Daarmee komt er na dertien seizoenen een einde aan het programma dat 'een week nieuws in 30 minuten satirisch remixt'.

Sleepwet

Aanvankelijk was het idee om er na het vorige seizoen te stoppen. Doordat Lubach dankzij de coronacrisis niet het theater in kon én er verkiezingen op de rol stonden, besloot hij nog een extra seizoen te maken.

De 118 afleveringen van het satirische nieuwsprogramma leverden meer op dan alleen een Gouden Televizier-Ring en een zilveren Nipkow-schijf. De Groninger wist onderwerpen op de agenda te zetten, zoals het referendum over de sleepwet.

In Goedemorgen Nederland zegt mediadeskundige Mark Koster dat Lubach daar een meester in was. "Zware onderwerpen licht naar voren brengen. Iets saais als de sleepwet of het handelsverdrag TTIP." Waar televisieprogramma's en documentaires weinig respons kregen bij de kritische kanttekeningen rondom het handelsverdrag, lukte het Lubach om het kijkers helder uit te leggen.

Doordat Lubach begonnen is op internet, weet hij goed gebruik te maken van de digitale mogelijkheden, zegt Koster. Zo bracht het programma rondom de afgelopen Tweede Kamerverkiezingen nog een app uit waarin zwevende kiezers door een sprookjesbos werden geleid naar de partij die het beste bij ze past.

"Hij is ook heel goed op sociale media", zegt Koster. Op YouTube hebben de clips van Lubach miljoenen views. Nationaal, maar ook internationaal wordt hij veel bekeken. Volgens Koster is Lubach een meester in marketing. Neem bijvoorbeeld het suikerbrood-recept. "Daar zit natuurlijk ook een 'hidden message' in."

Farao

Hij kreeg bijna zichzelf, letterlijk, op de Kameragenda. In 2016 wandelde hij als Farao Arjen Hendrik I naar het Binnenhof om een burgerinitiatief aan te leveren. Gedachte: met meer dan 65.000 ondersteuningen heeft hij een veel groter mandaat dan de voorganger van Willem-Alexander, Koning Willem I.

Het leverde hem de titel 'Republikein van het Jaar' op. Een adviescommissie kwam eraan te pas om te melden dat de Kamer niet gaat over het toekennen van 'feesttitels'.

Zelf temperde Lubach zijn agenderende rol. Journalistiek wil hij het niet noemen. Het programma was satire, komedie. De invloed die de uitzendingen hadden, waren een bijkomstigheid. Koster: "De mix tussen populist, pesterig en toch inhoudelijk sterk. Dat maakte hem zo goed."

'Uniek in zijn soort'

Dat Lubach kwesties kon aanstippen die voor velen taboe zijn, herinnert ook VVD-Kamerlid Dilan Yesilgöz-Zegerius zich. Als woordvoerder klimaat van haar partij, probeerde ze kernenergie bespreekbaar te maken. De Kamer moest er weinig van hebben. Tot Lubach er op zondagavond 19 minuten aan besteedde. "Toen was er het idee dat we het er toch maar eens over moesten hebben."

Zelf kwam het Kamerlid ook weleens aan bod. Zo werden de 'stoere teksten' van haar partij naar aanleiding van de avondklokrellen door Lubach betiteld als 'de Bassie & Adriaan-werkelijkheid van de VVD'. "Als je erin langskomt, is dat toch een beetje spannend. Maar ik houd er wel van. Het is een beetje uitdagend. En hij is uniek in zijn soort."

Koster hoopt in ieder geval dat het afscheid van Lubach tijdelijk is. "Hij moet niet stoppen, hij is er het beste in. Laten we geen second nemen, maar gewoon Lubach houden."

LEES OOK: YouTube-account Lange Frans verwijderd na item Lubach: ‘Ik ga nu huilen’