Verkenners praten verder met partijleiders: ‘Nog geen tijd om compromissen te sluiten’

Verkenners Annemarie Jorritsma en Kajsa Ollongren praten vandaag verder met partijleiders om te onderzoeken wie er uiteindelijk bij de VVD en D66 in een coalitie zullen aanschuiven. Op dit moment zijn de leiders van de kleinere fracties aan de beurt.

Zo spreken ze vandaag onder andere met JA21, de partij die VVD-leider Rutte maandag als coalitiepartner opperde. De partij van Joost Eerdmans is interessant voor de VVD omdat zij in de Eerste Kamer, met de overgestapte oud-FvD-senatoren, acht zetels leveren. "En het is natuurlijk een rechtse partij, dat is interessant voor de VVD", zegt politiek verslaggever van Omroep WNL Marieke Smits.

JA21

Toch brengt regeren met JA21 ook mogelijk een bepaald risico met zich mee. "Het is een hele jonge partij, die nu drie maanden bestaat, dus je weet ook niet precies wat je in huis haalt", zegt Smits. "En je weet ook als Joost Eerdmans aan het roer staat dat dit geen garantie is voor een partij die heel erg stabiel is."

De standpunten van JA21 staan bovendien haaks op die van D66, als het gaat om migratie, de Europese Unie en klimaat. Om die reden is de optie over rechts dan ook niet erg realistisch, zegt Smits. "D66 wil heel graag een progressief kabinet en ziet GroenLinks en de PvdA wel zitten", zegt Smits. "In dit stadium is het heel logisch dat partijen aangeven: wat willen we en wat willen we absoluut niet. Er is nog geen tijd om compromissen te gaan sluiten."

Maar regeren met GroenLinks en de PvdA ziet de VVD dan weer helemaal niet zitten, denkt Smits. Bovendien wil de PvdA alleen in een kabinet met de SP of GroenLinks, maar beide partijen aarzelen door hun verlies. Zo gaf GroenLinks aan dat hen bescheidenheid past nu zij deze verkiezingen bijna gehalveerd zijn. "Die houden ook de kaarten tegen de borst", zegt Smits.

CDA

En dat doet het CDA op dit moment ook. Rutte heeft al voor de verkiezingen aangegeven graag met het CDA te regeren, maar Hoekstra gaf gisteren aan dat 'zomaar' te willen doen en zei niet aan te willen schuiven 'bij een liberaal motorblok'.

"Het is normaal in de dagen na zo'n uitslag, en vooral bij het CDA die toch echt een hard verlies heeft moeten incasseren, om te zeggen: wij staan niet te springen om mee te doen", zegt Smits daarover. Toch denkt zij dat het CDA hoe dan ook mee zal regeren, en dat er dus vooral naar een linkse partij gekeken moet worden om "D66 tevreden te stellen".

VVD - CDA - D66 - ChristenUnie

De vorige coalitie doorzetten met de ChristenUnie is ook nog altijd een optie, omdat deze ook nog altijd op een (krappe) meerderheid kan rekenen in de Tweede Kamer. "Je ziet dat dat ook een groot draagvlak heeft in de samenleving. Die stabiliteit zien mensen graag terug", zegt Smits. Het probleem daar is dat CU en D66 graag vier jaar zonder elkaar zouden willen. De twee steggelen al jarenlang over medisch-ethische kwesties. Segers heeft al aangegeven dat hij vindt dat er meer rekening gehouden moet worden met de idealen van zijn partij, mocht hij weer meeregeren.

Andere partijen die dinsdag aan bod komen zijn Partij voor de Dieren, Volt, de SGP, DENK, 50PLUS, BBB en BIJ1. Op 30 maart moeten de verkenners hun bevindingen presenteren.

LEES OOK: Wordt dit een korte formatie? ‘Het is absoluut zomer voordat we een nieuw kabinet hebben’