Onduidelijkheid over Britse variant maakt heropening scholen duivels dilemma: ‘Wij weten nog onvoldoende’

Waar kinderarts en OMT-lid Károly Illy zelf eerder pleitte dat de scholen zo snel mogelijk weer open moeten, is hij door de opkomst van de Britse coronavariant een stuk voorzichtiger geworden. “Wij kunnen het ons niet permitteren dat wij onverantwoorde risico’s nemen”, zegt hij in Goedemorgen Nederland.

Nu moet een overweging worden gemaakt tussen het indammen van het coronavirus en ervoor zorgen dat leerlingen geen leerachterstand oplopen. “Leerachterstanden, ongelijkheid, mentale en fysieke gezondheidsschade en het feit dat de klas een veilige haven voor leerlingen is. Al die aspecten zijn onwaarschijnlijk belangrijk. Maar tegelijkertijd is daar het duivelse dilemma dat wij ons ontzettend veel zorgen maken over de cijfers, hoewel die nu enige stabiliteit laten zien, maar vooral ook over die Britse variant.”

Ondanks de lockdown geeft een derde van de leraren nog steeds fysiek les op school, bijvoorbeeld aan examenklassen of kwetsbare leerlingen. Zeker een kwart van hen voelt zich daarbij onveilig. Dat blijkt uit een enquête van onderwijsbond AOb onder ruim 13.500 onderwijsmedewerkers.

‘Dat zet je wel aan het denken’

Basisschooldocent Dietha Boer vertelt dat voordat de scholen dichtgingen, leraren vaak werden geconfronteerd met leerlingen die in de klas hadden gezeten waarvan een gezinslid uiteindelijk besmet bleek te zijn met het coronavirus. “Die leerling heeft een dag eerder nog bij je in de klas gezeten en dat zet je wel aan het denken.”

Persoonlijke hulpvragen van leerlingen uitleggen in een volle klas of digitaal is niet ideaal. “Het is altijd prettiger als je er even naartoe loopt en even bekijkt welke vraag die leerling precies heeft zodat je dan de uitleg kan geven waarbij je gebruikmaakt van kladpapier of dat je iets voor wil doen. Dat is gewoon niet te doen op afstand.”

‘Daar zit het hem nou net in ‘

OMT-lid Károly Illy begrijpt de zorgen van de leraren. “Maar tegelijkertijd, als je kijkt naar de besmettingsclusters van de oorspronkelijke coronavariant van leraren en leerlingen onderling, dan zijn er heel weinig gemengde clusters. Kennelijk zorgen leraren er wel goed voor dat ze voldoende afstand houden tot de leerlingen zodat ze niet besmet raken.” Nu zit de angst vooral bij de Britse variant die een stuk besmettelijker is.

Ook in het OMT is er niemand die vindt dat lichtvaardig met scholen moet worden omgegaan, benadrukt Illy. “Iedereen wil, als het maar enigszins verantwoord is, dat de scholen zo snel mogelijk weer opengaan. Daar zit het hem nou net in.”

LEES OOK: Verkouden kinderen niet meer welkom op noodopvang Bredase scholen

‘Wij zijn in gesprek met de sector’

In de examenklassen kunnen leerlingen in de klas naast elkaar zitten, de afstandsregels gelden daar dus niet. “Als de scholen weer open kunnen gaan, dan ben ik ervan overtuigd dat wij maatregelen moeten nemen ten opzichte van afstand houden”, aldus Illy. “Daar zijn wij nu ook over in gesprek met de sector. Ik heb ook altijd gezegd: tieners, jullie hebben ook een verantwoordelijkheid, hou afstand.”

Dit afstand houden kan in principe alleen op middelbare scholen. “Op basisscholen, vooral de onderbouw, is het onrealistisch om aan te nemen dat kleine kinderen afstand kunnen houden. Daar is het vermoedelijk ook niet zo belangrijk voor.”

‘Veel meer onzekerheid en ongerustheid’

Eerst was een argument om de basisscholen dicht te houden om ervoor te zorgen dat de ouders thuis zouden blijven. Dit om ze zo te dwingen toch thuis te werken. “Ik had toen veel moeite met het fenomeen dat wij kinderen misbruikten als instrument om hun ouders thuis te laten. Terwijl ik vind dat volwassenen juist hun verantwoordelijkheid moeten nemen en niet naar hun werk moeten gaan. Maar nu is de situatie wel iets anders, want op 15 december (de laatste dag dat de scholen open waren, red.) konden wij die impact van de Britse variant nog niet weten. Daar is veel meer onzekerheid en ongerustheid over.”

Over de Britse variant is bekend dat deze besmettelijker is. “Maar wij weten onvoldoende of die besmettelijkheid ook voor basisschoolleerlingen, voor kleinere kinderen ook, een belangrijkere rol speelt. Daar zijn aanwijzingen voor, maar het is nog onvoldoende om te zeggen: dat is zo. Marion Koopmans (viroloog, red.) en haar groep doen daar nu veel onderzoek naar, ook in het Verenigd Koninkrijk, om daar meer duidelijkheid over te krijgen.”

LEES OOK: Scholen weer terug naar digitaal onderwijs: ‘We gaan ervoor’

Door: Bert van Doorn