Kaag: grote kansen voor Nederlandse handel met Amerika van Biden
Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking Sigrid Kaag wil dat Nederland zo snel mogelijk op de koffie gaat bij Joe Biden om over handel te praten. "We moeten vroeg de gesprekken starten om te kijken hoe we die handelsrelatie opnieuw vorm kunnen geven, zowel politiek als qua thema's", zegt Kaag in Goedemorgen Nederland op NPO 1. Over ruim een maand wordt Biden geïnaugureerd als de nieuwe president van de Verenigde Staten.
Nederland kan goed geld verdienen aan de handel met het Amerika van Biden, stelt de minister. "We hebben onder spanningen geleefd, met veel tarieven en maatregelen die zijn aangekondigd in de periode Trump. Dat kan allemaal van tafel", doelt ze op de America first-politiek van de president.
Het is niet zo dat alles na 20 januari helemaal anders is, waarschuwt Kaag. "Biden heeft zijn eigen agenda." Hij moet banen leveren en de coronacrisis aanpakken, zegt ze. Maar er liggen kansen. Zo zijn internationale handel en klimaat twee belangrijke agendapunten van de Democraat. "Daar is veel aanknoping om het met Europa, en Nederland in een voorportaal, anders vorm te geven en samen op te trekken", aldus Kaag. "Ik zie een kans om ook groen uit de coronacrisis te komen. Dat moeten de Amerikanen doen en willen wij ook."
Nu Trump vertrekt kunnen Nederland en de Verenigde Staten weer meer samen optrekken, denkt Kaag. "Dat is goed voor Nederland en voor de Verenigde Staten." Ze wil de klok terugdraaien. "Waar willen we naartoe samen en wat kunnen we doen?"
Was Trump zo slecht voor Nederland?
Maar was Trump dan zo slecht voor de Nederlandse handel? Nee, zegt Amerikadeskundige Koen Petersen. Hij noemt de handelsrelatie met Trump "heel erg goed". Volgens cijfers van het ministerie van Economische Zaken is de Nederlandse export in de twee jaar voor corona met 34 procent gestegen, van een kleine 20 miljard euro naar ruim 27 miljard euro. "Dat is een heel goed teken. Wat je zag onder Trump was dat vooral door belastingverlaging en minder regels bedrijven konden floreren en de economie kon aantrekken", zegt hij.
"Biden gelooft veel meer in een model waarbij de overheid bedrijven bijvoorbeeld bruggen en wegen laat aanleggen. Dus belastinggeld investeren in de economie, wat moet leiden tot economische groei", aldus Petersen.
Onder Biden kansen van 'hier tot Tokio'
Maar daarbij wordt er niet gekeken naar de kansen die onder Trump zijn blijven liggen, zegt Kaag. "We hebben elkaar zo bevochten met tarieven en belemmeringen, het uitsluiten van markten en het niet samen optrekken tegen China, dat als je het bredere handelsplaatje bekijkt, is er geld wat niet verdiend is. En de politieke boodschap van Biden is een belangrijke. Als je samen kan optrekken op klimaat, liggen daar kansen voor Nederlandse bedrijven van hier tot Tokio."
Ze geeft twee voorbeelden. "In Amerika willen ze de transportsector verbeteren, Nederlandse bedrijven zijn daar hartstikke goed in. Twee: ze willen duurzame huizen bouwen, Nederlandse bedrijven hebben daar speciale kennis en technologie in. Dus het gaat met name om kansen voor de toekomst", aldus Kaag.
"Het belangrijkste bij Amerika is: ik zou er niet op rekenen dat het nu allemaal hosanna wordt met Biden", reageert VVD-Tweede Kamerlid Mark Harbers. "Verplaats je in die man. Hij heeft 71 miljoen Trump-stemmers tevreden te houden. Het stomste wat je dan kan doen is al die maatregelen van Trump terugdraaien. Ik denk niet dat het gaat gebeuren."
Ontwikkelingshulp
Harbers vindt dat Nederland vooral naar zichzelf moet kijken. "Nederland leeft van de handel, maar ook de Nederlandse handel heeft een ontzettend zware klap gekregen van corona. We hebben 23 miljard euro aan handel verloren door corona. Dus we moeten vooral bij onszelf blijven en een plan hebben hoe we daar weer beter uitkomen", zegt het Kamerlid in Goedemorgen Nederland.
En er is het één en ander wat Nederland beter kan doen, zegt Harbers. Zo vindt hij dat we strenger moeten zijn richting China. "Wat dat betreft kunnen we van Trump leren. China adviseert zich onterecht als ontwikkelingsland en krijgt daarom allemaal handelsvoordelen." En we moeten vooral niet naïef zijn als wij ontwikkelingshulp geven, zegt hij. "Als je dat geeft aan Afrikaanse landen, zorg er dan voor dat je dat koppelt aan het Nederlandse bedrijfsleven. Je hebt er niks aan als je steun geeft aan landen aan Afrika, die vervolgens gaan shoppen in China. Dan ben je via een omweg nog steeds China aan het spekken."
Die constatering is onjuist, zegt Kaag. Daarvoor zijn de bedragen ook te klein. "Het gaat vaak om twee tot vier miljoen euro per jaar, die we geven aan kleine organisaties. De Chinese investeren miljarden in die landen, tegen hele goedkope leningen. We hebben onszelf als Europese landen achterop gesteld. Wat Afrikaanse landen willen is handel drijven. Wat wij doen met onze ontwikkelingsgelden; dat gaat naar de VN en via de Wereldbank. Het gaat niet naar regeringen. Die kunnen er niet mee shoppen."
"Als je zo redeneert hoef je ook niet iedere keer te knokken voor een grote ontwikkelingsbudget, want het is altijd te klein", zegt Harbers.
Europese Unie wil relatie nieuw leven inblazen
De Europese Unie grijpt de aanstaande machtswisseling in de Verenigde Staten aan om de banden tussen de twee traditionele bondgenoten weer aan te halen, en dus niet Nederland alleen. "Als het transatlantische partnerschap sterk is, dan zijn de EU en de VS ook sterker. Het is tijd om het contact te herstellen", zegt Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen.
Onder president Donald Trump zijn de betrekkingen tussen Brussel en Washington verzuurd. De verkiezingsoverwinning van de Democraat Joe Biden en zijn vicepresident Kamala Harris, een nieuwe geopolitieke en economische realiteit en een "meer assertieve en bekwame" EU, bieden een uitgelezen kans om de internationale samenwerking nieuw leven in te blazen, stelt Brussel.
De commissie stelt vier beleidsterreinen voor om samen op te trekken: gezondheid, inclusief bestrijding van de Covid-19-pandemie, klimaatverandering en verduurzaming, handel en versterking van de democratie.