Ministerie wil door met ondersteuning voor vertrek asielzoekers

Het ministerie van Justitie en Veiligheid gaat door met het subsidiëren van projecten die uitgeprocedeerde asielzoekers moeten stimuleren terug te keren naar land van herkomst. Uit onderzoek blijkt dat deze projecten in absolute aantallen niet heel veel opleveren, maar staatssecretaris Ankie Broekers-Knol (Asiel) ziet genoeg positieve resultaten om hier wel mee door te gaan.

De subsidieregeling Ondersteuning Zelfstandig Vertrek (OZV) kwam begin dit jaar onder vuur te liggen na onderzoek van Nieuwsuur. Het programma concludeerde dat er maar weinig deelnemers van deze projecten daadwerkelijk terugkeren. Ook is het moeilijk na te gaan of de mensen die wel terugkeren dat ook daadwerkelijk doen door deze trainingen.

De onderzoekers keken in totaal naar 17 projecten waarbij deelnemers bijvoorbeeld vaktrainingen krijgen. In totaal keerden 560 mensen (45 procent van alle deelnemers) uiteindelijk terug naar het land van herkomst. De onderzoekers die de regeling evalueerden, vinden dit een "relatief geringe kwantitatieve meerwaarde". In een brief aan de Tweede Kamer noemt Broekers-Knol het toch een "behoorlijk" resultaat dat "bijna de helft van het aantal deelnemers daadwerkelijk vertrekt".

Andere voordelen

De onderzoekers zien wel andere voordelen aan de OZV. Zo is het draagvlak voor terugkeer gegroeid, stellen zij. Het thema "terugkeer" is bij maatschappelijke organisaties een minder groot taboe geworden, stellen zij. Daarnaast is de samenwerking met de Dienst Terugkeer en Vertrek verbeterd. Ook blijven de gemiddelde kosten, met ruim 5500 euro per migrant, binnen de gestelde perken.

Organisaties afrekenen op het aantal migranten dat daadwerkelijk terugkeert, wordt "vrijwel unaniem als onwenselijk beschouwd", schrijven de onderzoekers. "Een ngo kan alles in het werk hebben gesteld om vrijwillig vertrek van een migrant te ondersteunen. Zij heeft echter geen invloed op het daadwerkelijke vertrek van de migrant."

Toetsbaar

CDA en VVD vroegen de staatssecretaris eerder dit jaar wat ze wil doen om te zorgen dat deze projecten "toetsbaar worden op daadwerkelijke terugkeer en ook dan alleen in aanmerking voor subsidie komen". VVD-Kamerlid Bente Becker laat weten nog steeds "meer sturing op vertrek" in de regeling te willen.

Broekers spreekt zich in haar brief niet expliciet uit over een zogenoemde resultaatverplichting. "Ik besef dat het realiseren van terugkeer uitermate weerbarstig is. Dat niet ieder gesprek met een vreemdeling (gelijk) leidt tot terugkeer begrijp ik ook goed", schrijft ze.

LEES OOK: Zeventig maatregelen om overlastgevende asielzoekers aan te pakken