Uitslag presidentsverkiezingen VS mogelijk gevolgd door juridische nasleep
Alhoewel er in de afgelopen twee dagen steeds meer duidelijk wordt, kunnen we nog niet met zekerheid zeggen wie zich voor de komende vier jaar de president van de Verenigde Staten mag noemen. De stemmen worden nog altijd geteld. Vrijwel zeker is in ieder geval wél dat, mocht Biden winnen, er een juridische strijd volgt.
Volgens CNN staat Joe Biden op dit moment op 253 kiesmannen, tegenover de 217 kiesmannen van Donald Trump. In vijf van de vijftig Amerikaanse staten blijft een uitslag van de presidentsverkiezingen vooralsnog op zich wachten. In de swing states komt het soms neer op een verschil van slechts duizenden stemmen tussen de twee presidentskandidaten.
'Dat betekent einde van de rechtstaat in Amerika'
Het campagneteam van Donald Trump heeft bekendgemaakt naar de rechter te stappen om het tellen van de stemmen in Arizona, Georgia, Michigan en Pennsylvania te laten stoppen. In Wisconsin, een staat die nu blauw gekleurd is, vraagt het team om een hertelling. Zij beweren dat er sprake is van onregelmatigheden bij het tellen van de stemmen.
"Hij speelt een politiek spel", zegt staatsrechtskundige Eric Janse de Jonge hierover in Goedemorgen Nederland op NPO 1. "Maar ik denk niet dat de rechter daarin meegaat." Als de rechter dat wel doet en stembiljetten gaat beoordelen op validiteit, bemoeit deze zich zodanig met politiek en het uitoefenen van het kiesrecht dat de rechter "aan zijn eigen poten zou zagen", zegt Janse de Jonge. "En dat betekent het einde van de rechtstaat in Amerika."
"Hij en zijn campagneteam doelen op stemmen die nog later binnenkomen. Er zijn een aantal staten die zeggen: stemmen mogen nog binnenkomen, als de postzegel maar van daarvoor is", zegt Amerikadeskundige Raymond Mens. "Maar natuurlijk is het hartstikke slecht dat hij zegt: stop met tellen. Het mooie van deze verkiezingen is nu juist dat er een recordopkomst was. Het mooie is ook weer dat hij dat wel kan zeggen, maar daar gaat hij natuurlijk niet over."
Ook Mens denkt niet dat de huidige president zijn gelijk gaat krijgen wanneer hij het tellen van de stemmen een halt wil toeroepen. "Kijk, stop het stemmen en stop het tellen, nee natuurlijk niet", zet Mens. "Maar als die uitslag er op een gegeven moment is, en het is heel spannend, dat je dan gaat kijken naar: is alles goed gegaan? Dat mag, en dat is ook in de wet geregeld."
Amy Coney Barrett
Vlak voor de verkiezingen heeft Trump een conservatieve rechter, Amy Coney Barrett, aangesteld in het Hooggerechtshof. Dat betekent echter absoluut niet dat zij zomaar met de huidige president mee zou stemmen, beklemtoont Mens. "Als hij een rechter aanstelt betekent dat niet dat die rechter precies doet wat hij zegt", zegt de Amerikadeskundige. "Als het een conservatieve rechter is, is het juist iemand die heel erg kijkt naar: we hebben een grondwet, en hoe was die grondwet oorspronkelijk bedoelt? Terwijl democratische rechters juist meer in de geest van vandaag kijken."
Wanneer komt de definitieve uitslag?
Hoe lang de definitieve uitslag precies op zich laat wachten, hangt van de rechtszaken af, zegt Mens. "De meeste staten zeggen dat de uitslagen uiterlijk zaterdag zullen verschijnen. Dan zijn er nog een aantal staten waar automatisch wordt gezegd: het is zo spannend, we gaan voor een automatische hertelling."
Daarnaast zijn nog de staten waar een van de twee kandidaten kan vragen om een hertelling, iets wat Trump nu gedaan heeft voor Wisconsin. "En dan is de vraag: is er nog enige onduidelijkheid over stembiljetten? Als dat zo is, en ze gaan rechtszaken aanspannen, dan kan het nog heel lang duren."
LEES OOK: Verkiezingen VS: ‘Het blijft op Pennsylvania hangen, en daar gaat het de rechtbanken in’