Wat zijn de economische gevolgen van de nieuwe maatregelen?
Nu de coronamaatregelen weer aangescherpt worden, zet Nederland zich schrap voor de financiële gevolgen. "Er zijn sectoren die concreet getroffen worden, zoals de horeca en de toeleveranciers daarvan", zegt FD-journalist Jean Dohmen in Goedemorgen Nederland. Daarnaast ondervindt de economie schade door de onzekerheid die opnieuw ontstaat. "We maken allemaal een inschatting van hoe veilig het is op straat. Mensen passen hun gedrag aan. Dat betekent dat mensen voorzichtiger worden als ze veel besmettingen zien."
Het virus heeft de regie, ziet Dohmen. "Het virus lokt lockdownmaatregelen uit, maar maakt mensen ook bang. Mensen winkelen minder en gaan drukke plekken vermijden." Mensen gaan ook meer sparen. "Ze geven dat geld later misschien nog uit, maar het is nu slecht voor de retail."
Economische gevolgen vorige lockdown
De 'intelligente' lockdown van het voorjaar heeft er aan bijgedragen dat de economie in het tweede kwartaal minder is gekrompen dan in andere landen, zegt Dohmen. "Zo rampzalig is de aanpak dus niet voor de economie. Een krimp van 8,5 procent is alsnog verschrikkelijk, maar minder verschrikkelijk dan in andere landen."
Ook vergeleken met Zweden, waar minder strenge maatregelen werden ingevoerd, deed de Nederlandse economie het niet slecht. "De economie daar is ongeveer evenveel gekrompen in het tweede kwartaal als in Nederland."
Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) kwam gisteren met een rapport waarin alle coronamaatregelen zijn geanalyseerd. Dohmen: "Die zeggen dat het voor de economie beter kan zijn om heel vroeg een korte, snelle lockdown te hebben. Hard ingrijpen om het virus een tik te geven, waarna je weer wat ruimte kan geven." Nederland heeft dat mogelijk te laat gedaan, zegt Dohmen. "Een van de problemen is dat we al vanaf half augustus zagen dat de cijfer opliepen en dat de problemen toenamen. We hebben wel erg lang gewacht met ingrijpen. Dat is voor de economie niet goed."
De Nederlandse staat kan gelukkig erg goedkoop lenen om de klappen op te vangen, zegt Dohmen. "We kunnen de staatsschuld laten oplopen. Zelfs als we al deze pakketten optellen, dan nog zal onze staatsschuld een stuk lager zijn dan die van Italië voordat de coronacrisis begon. In dat opzicht is er verstandig beleid gevoerd voorafgaand aan de crisis, waardoor we die ruimte hebben."
Toch zal Nederland in de toekomst mogelijk voor hoge kosten komen te staan als de rentes toenemen. "Je kan er niet helemaal op vertrouwen dat als de economie straks weer gaat groeien, de schuld vanzelf weer een kleiner probleem gaat worden." Om de schuld af te lossen zullen de belastingen dan verhoogd moeten worden.
Financiële catastrofe voorkomen
Het is nu van belang om de economische schade op lange termijn zo klein mogelijk te houden. "Dat is ook wat het IMF zegt, er is wereldwijd voor 12.000 miljard dollar aan geld in de economie gepompt om te voorkomen dat de economie van landen omvalt. Daarmee is een financiële catastrofe voorkomen. Nu het langer gaat duren, kom je voor lastige vragen te staan."
Niet alle sectoren zullen toekomstbestendig blijken te zijn, waarschuwt Dohmen. "Je zal voor een deel veranderingen gaan zien, bijvoorbeeld als het gaat om vliegen. Als mensen structureel minder gaan vliegen hebben we een probleem met luchtvaartmaatschappijen. Op veel van die vragen zal in de komende maanden een antwoord gegeven moeten worden."
LEES OOK: Nieuwe maatregelen zijn financiële en mentale klap voor ondernemers