‘Zorginstellingen hebben niet genoeg buffer om coronacrisis op te vangen’
Zorginstellingen dreigen volgend jaar financieel in de problemen te komen. Het gemiddeld rendement van zorginstellingen is gedaald naar 1,46 procent. Dat is naar verwachting onvoldoende om de impact van de coronacrisis op te vangen.
Dat voorspelt consultant- en accountancykantoor EY in de jaarlijkse Barometer Nederlandse Gezondheidszorg. Deze is gebaseerd op jaarverslagen van 453 zorginstellingen. Dat is zo'n 85 procent van de hele sector. De meter richt zich op 2019, dus de periode voor corona, maar EY blikt tegelijk ook verder vooruit. Het bureau schat de omzetdaling gezien de grote onzekerheid in 2020 op maximaal 3 procent, en voor 2021 op maximaal 10 procent.
Het rendement van zorginstellingen ligt al jaren gemiddeld rond de 1,5 procent. "Op zich is die buffer voldoende. Meer is niet echt nodig. Alleen trekt corona die buffer snel leeg waardoor er ook geen mogelijkheid meer is om shocks op te vangen", legt Ralph Poulssen van EY uit aan NOS. Meestal wordt een zogeheten liquiditeit aangehouden waarbij een organisatie twee tot drie maanden de personeelskosten kan betalen, maar omdat de coronacrisis voortduurt bestaat de kans dat er in 2021 voor minder dan een maand aan loonkosten beschikbaar is.
In het slechtste scenario heeft bijna de helft van de zorginstellingen in 2021 onvoldoende geld in kas. Zij zullen dan naar de bank moeten om extra geld te lenen, en dat leidt weer tot extra rentekosten.
Ziekteverzuim
Corona zorgt voor hogere kosten voor personeel door extra zorg van patiënten, ziekmeldingen van personeel en door het inhuren van extern, duurder personeel. Tegelijkertijd vallen er inkomsten weg door uitstel of afstel van zorg en behandelingen, en door minder ruimte in verband met de anderhalve meter-economie.
Zorgelijk blijft vooral het ziekteverzuim dat elk jaar stijgt, ook al voor de coronacrisis. In 2019 meldde 6,2 procent van de zorgmedewerkers zich ziek. Daarnaast is er een schreeuwend tekort aan zorgpersoneel, als gevolg van de vergrijzing (en dus meer vraag naar zorg) en de vergroening (minder aanbod van zorgwerkers).
'Niet uitgesloten dat instellingen omvallen'
Poulssen van EY zegt dat hij niet uitsluit dat er 'misschien vijf' instellingen omvallen of overgenomen worden. Dan gaat het vooral om instellingen die voor corona al niet financieel gezond waren. "Door VWS en de minister is gezegd dat de sector overeind gehouden moet worden, maar op individueel niveau kunnen banken natuurlijk deze situatie aangrijpen om de wat minder gezonde instellingen te saneren", denkt hij." Financieel gezonde instellingen gaan corona volgens Poulssen wel overleven.