Bouw- en woonsector luidt noodklok en vraagt steun: ‘Wonen in Nederland een grondrecht’
Om het woningtekort op te lossen moeten er 850 duizend woningen worden bijgebouwd en daarom moet het Rijk miljarden investeren, vinden zeventien organisaties uit de bouw- en woningsector. Zij roepen het kabinet op om vooral te blijven bouwen, ondanks dat er door de coronacrisis minder geld beschikbaar is.
Ze vragen om miljarden van het Rijk, om zo een soortgelijk scenario als tijdens de kredietcrisis te voorkomen. "Wij waarschuwen voor de mogelijke consequenties", zegt Maxime Verhagen van Bouwend Nederland in Op1. Het kabinet moet niet zijn hand op de knip houden als het gaat om het bouwen van huizen. "We hebben bij de vorige crisis gezien dat eigenlijk door maatregelen van het kabinet, de crisis verergerd is." 100.000 bouwvakkers kwamen op straat te staan en verdwenen uit de bouwsector. "Daarna was er een schreeuwend tekort aan huizen."
Volgens Verhagen zijn er momenteel 333.000 huizen tekort in Nederland. "Dat loopt op tot een miljoen de komende jaren, als we niks doen." Ook zouden er 40.000 bouwvakkers uit de bouwsector verdwijnen als er niet snel extra middelen beschikbaar worden gesteld. "En die krijg je niet meer terug. Dus dan hebben we straks een woningtekort tot sint juttemis."
'Uit de crisis investeren'
Cindy van de Velde van Vereniging Eigen Huis stelt dat door de kredietcrisis de woningbouw een enorme klap heeft gehad het laatste decennia. "Er zijn heel veel bouwvakkers hun baan kwijtgeraakt en ambtenaren zijn wegbezuinigd. Er is dus veel minder capaciteit en we hebben nog steeds last van de gevolgen daarvan. Uiteindelijk is de bouwproductie op het dieptepunt in 2014 bijna gehalveerd." Volgens Van de Velde zijn we nog steeds niet terug op het oude niveau van voor de kredietcrisis.
Volgens Verhagen moeten we ons "niet in een nieuwe crisis bezuinigen, maar ons juist uit de crisis investeren". "En iedere euro die je investeert in de bouw en in infrastructuur, die komt met een multiplier twee of drie terug. Daarbij is het ook zo dat je de maatschappelijke doelen van verduurzaming van de gebouwen, het oplossen van de woningnood en zorgen voor een goede mobiliteit in één klap kunt regelen."
Er zijn een aantal maatregelen die door de overheid genomen kunnen worden om de woningmarkt weer op de goede weg te helpen, zegt Verhagen. "Als het gaat over verruiming van de nationale hypotheekgarantie, als het gaat over de mogelijk voor coöperaties om in het middensegment te bouwen en als het gaat over een deel van de verhuurdersheffing af te schaffen, om daarmee juist sociale woningbouw mogelijk te maken."
Daarnaast moet een garantiefonds gedurende de coronacrisis onverkochte nieuwbouwhuizen opkopen om de bouw op peil te houden. Het zijn enkele punten waar het verbond van brancheorganisaties in de bouwsector en woningmarkt voor pleit bij het kabinet.
'Aantal daklozen afgelopen tien jaar verdubbeld'
Dat zou snel moeten gebeuren, voor het woningtekort groter wordt. Volgens Van de Velde zien we nu al de grote gevolgen van het probleem. "Het aantal daklozen is de afgelopen tien jaar verdubbeld en er zijn steeds meer mensen die gedwongen bij hun ouders blijven wonen omdat ze geen woning kunnen vinden." Ook zouden er mensen zijn die in bijvoorbeeld Amsterdam een baan aangeboden krijgen, maar die niet aannemen omdat ze daar geen woonruimte kunnen vinden. "Het is heel nijpend."
Daarnaast blijven de huizenprijzen alleen maar stijgen, stelt Van de Velde. "Woningen zijn voor jonge mensen en starters simpelweg niet meer te betalen. Dat is een groot probleem. Wonen in Nederland is een grondrecht. Als we niet ingrijpen, gaat het met dat grondrecht mis."
'Bouwen, bouwen, bouwen'
De kern van de oplossing? Bouwen, bouwen, bouwen, zegt Van de Velde. "Zo lang het aanbod niet aansluit op de vraag, is de markt niet in evenwicht en krijg je geen goede marktwerking. Het is de uitdaging in de komende jaren, juist in de coronacrisis, dat we de bouwproductie op peil houden." Ook is het volgens Van der Velde belangrijk dat de woningen die gebouwd worden betaalbaar zijn en op de goede plekken worden gebouwd.