OM: vader zaak-Ruinerwold moet naar Pieter Baan Centrum

Gerrit Jan van D., hoofdverdachte in de zaak-Ruinerwold, moet naar de observatiekliniek van justitie worden gestuurd, het Pieter Baan Centrum (PBC). Dat heeft het Openbaar Ministerie dinsdag gezegd, tijdens de eerste openbare zitting in de zaak tegen Van D. en medeverdachte B. bij de rechtbank in Assen.

Een van de belangrijkste vragen in dat gedragskundig onderzoek is of er afdoende kan worden gecommuniceerd met Van D. De rechtbank stelde dinsdag vast dat het “van wezenlijk belang” is dat Van D. “zich in deze strafzaak kan verdedigen”.

Van D. werd in augustus 2016 getroffen door een hersenbloeding en verloor als gevolg daarvan onder meer zijn spraakvermogen. Nadien is hij verzorgd door zijn kinderen, met wie hij in de boerderij in Ruinerwold een volstrekt afgezonderd bestaan leidde. Medische zorg had hij niet, omdat dat niet paste in zijn geïsoleerde leven. “Hij vertrouwde de overheid en doktoren niet”, legt Telegraaf-journalist Silvan Schoonhoven, co-auteur van het boek Spookhoeve Ruinerwold uit in Goedemorgen Nederland op NPO 1.

‘Belang is te groot’

Volgens Schoonhoven zal alles op alles worden gezet om Van D. te kunnen horen. “Het belang is te groot. Ze zullen alle technische hulpmiddelen proberen te benutten om het gesprek met Gerrit Jan mogelijk te maken. Denk daarbij aan spraakcomputers of het aanwijzen van symbolen. Wie weet is dat de oplossing.”

Naar verluidt kan Van D. ja en nee schudden. “Hij begrijpt de vraag maar kan geen antwoord formuleren. Maar het is moeilijk om hem op die manier met vragen te bestoken om een beeld van de waarheid te krijgen. Het gaat om de nuances.”

LEES OOK: Vader gezin Ruinerwold kan al jaren niet praten: strafproces lijkt onmogelijk

Van D. niet in de rechtszaal

Er zijn nog tal van vragen rond de gezondheidstoestand van Van D. Hij verblijft momenteel in voorarrest in het penitentiair ziekenhuis in Scheveningen. Omdat een gang naar de rechtbank te zwaar voor hem is, zette zijn advocaat uiteen, bleef hij dinsdag weg uit de rechtszaal.

Volgens raadsman Robert Snorn is Van D. wel bereid om vragen te beantwoorden. Hij drong aan op neurologisch onderzoek voordat Van D. naar het PBC gaat, om vast te stellen of Van D. de strekking van zijn strafvervolging begrijpt. Ook stelde hij voor dat de rechtbank hem bezoekt, in een rustige, “prikkelarme omgeving”, zodat de rechtbank zich zelf een beeld kan vormen van de situatie van de verdachte.

Besloten procedure medeverdachte B. loopt nog

Vader Gerrit Jan van D. en klusjesman Jozef B. worden onder meer verdacht van de jarenlange vrijheidsberoving van zes kinderen van Van D. Gerrit Jan wordt ook verdacht van witwassen en het seksueel misbruik van twee van zijn kinderen. De rechter-commissaris heeft een vordering van het OM afgewezen om ook medeverdachte B. naar het PBC sturen. Het OM heeft tegen deze beslissing beroep aangetekend. Deze besloten procedure loopt nog.

B.’s advocaat Yehudi Moszkowicz vreest dat zijn cliënt de dupe wordt van het mogelijk langdurige onderzoek naar de gezondheid van Van D., die de belangrijkste getuige is in zijn zaak. Hij drong aan op spoed. Ook bepleitte Moszkowicz vrijlating van B., onder meer omdat er geen sprake zou zijn geweest van vrijheidsberoving.

LEES OOK: ‘Vader spookgezin Ruinerwold wilde paradijs stichten, maar was bikkelhard voor z’n kinderen’

Door: Bert van Doorn