CDA-onderhandelaar over formatie: ‘Het was slopend’

CDA-onderhandelaar Pieter Heerma sprak vanavond in het WNL-programma Haagse Lobby op NPO Radio 1 openhartig over de afgelopen kabinetsformatie. Volgens het Tweede Kamerlid waren de onderhandelingen ’slopend’, maar was het ook vaak gezellig.

Heerma was tijdens het formatieproces de linker- en rechterhand van CDA-leider Sybrand Buma. “We hebben natuurlijk niet kort geformeerd”, erkent Heerma. “Het was ook slopend. Na zeven maanden heb je wel dat iedereen kruipend naar de drempel toegaat.”

'We hebben echt naar elkaar geluisterd'

De CDA-onderhandelaar beschrijft dat hij vooraf had verwacht dat de onderhandelingen continu op het scherpst van de snede gevoerd zouden worden. Maar dat bleek al snel niet waar, zegt Heerma. “Je weet dat je het niet overleeft als je niet soms even kunt ontspannen en lachen. Wat ik zelf een belangrijke les uit de formatie vind: je leert mensen kennen. Dat onderhandelen gaat niet alleen over zelf wat binnenhalen, maar ook de ander iets gunnen.”

Volgens Heerma was het een risico dat de partijen tijdens de onderhandelingen standpunten negatief zouden uitruilen. “Dat we allebei maar niets doen. Dat hebben we in ieder geval niet gedaan.” Uitruilen was volgens Heerma sowieso geen optie, omdat dat met vier partijen tot onwerkbaar zou zijn. “De methode die gebruikt is - en dat is ook wel de reden dat het zo lang heeft geduurd- is de tijd nemen om te snappen wat de partijen belangrijk vinden op een dossier. Om dan te kijken of je daar een brug tussen kan slaan.”

Wilhelmus-lessen

Als voorbeeld noemt Heerma de verplichte Wilhelmus-lessen en bezoeken aan de Tweede Kamer en Rijksmuseum voor scholen. “Wij vinden als CDA meer aandacht voor onze waarden en tradities belangrijk. Een partij als D66 vindt aandacht voor cultuur heel belangrijk”, legt Heerma uit. “In zo’n onderhandeling kom je erachter dat die twee ook in elkaar verlengde geplaatst konden worden.”

De CDA-politicus kijkt tevreden terug op de onderhandelingen. “Je gaat de politiek in omdat je iets wil bijdragen aan het land. Het is natuurlijk een fantastische ervaring om op deze momenten meegebouwd te hebben aan een regeerakkoord.”