Overleven op het platteland: nog dit jaar stoppen 500 melkboeren
Kijk morgen Stand van het Land: 21:20 op NPO2.
Dit jaar wordt 'het jaar van de waarheid' voor veel Nederlandse melkboeren. Door de onzekere melkprijs en strenge Europese regels zullen dit jaar zeker 500 boeren stoppen. Andere boeren moeten drastische maatregelen nemen om niet te verdwijnen.
Dat wordt duidelijke in de nieuwste aflevering van WNL's Stand van het Land, die dinsdag wordt uitgezonden op NPO2. Uit cijfers van het CBS blijkt dat elke dag drie melkveehouders stoppen.
"De laatste jaren zien we twee belangrijke bedrijfsstrategieën in de melkveehouderij. Enerzijds is er schaalvergroting en anderzijds je specialiseren in een nichemarkt zoals biologische landbouw", vertelt Cor Pierik, landbouweconoom voor het CBS. "Als we kijken naar die schaalvergroting, dan zien we dat in die laatste dertig jaar de doorsnee melkveehouderij gegroeid is van zo'n 45 melkkoeien per bedrijf naar 97 melkkoeien per bedrijf."
'Het stopt een keer'
Dat is allemaal teveel voor de familie Timmerman uit Dalfsen. Zij moeten na honderd jaar hun familiebedrijf sluiten. Doordat het in Dalfsen de afgelopen jaren steeds drukker op de weg is geworden, kunnen de koeien van de familie Timmerman nauwelijks meer naar buiten. En dat heeft gevolgen voor de melkprijs.
"De afgelopen jaren waren al mager", zegt Frank Timmerman. "Op de locatie waar we nu zitten kunnen we niet uitbreiden of overschakelen naar bijvoorbeeld biologisch." Nu kan hij nog wel rondkomen, maar het bedrijf heeft geen toekomst. "De melkprijs die blijft stabiel, maar je kosten stijgen wel. Je moet veel meer produceren om een gewone boterham te kunnen verdienen. Op een gegeven moment stopt het een keer."
'Het is goed boeren'
In het Friese Sondel is de situatie heel anders. De familie Deinum runt hier al ruim 100 jaar een melkveehouderij, die wel de 'ombouw' naar biologisch heeft gemaakt. "Wij krijgen bijna een derde meer voor melk dan gangbare boeren", zegt Sierd Deinum. "Het gaat fantastisch met het bedrijf. Het is leuk boeren, maar het gaat financieel ook erg goed op dit moment. De laatste drie, vier jaar is het al fantastisch."
Het inkomensverschil tussen een 'normale' melkboer en een biologische is dan ook erg groot. Een gewone melkveehouder verdiende in 2016 gemiddeld 16.000 euro, een biologische boerderij 39.000 euro.
Boer Timmerman heeft inmiddels een nieuwe baan gevonden: hij gaat aan de slag als fysiotherapeut voor melkkoeien. Een paar maanden geleden heeft hij samen met zo'n 500 anderen zich ingeschreven voor subsidie voor stoppende boeren, waardoor hij zijn bedrijf definitief kan beëindigen. "Ik heb heel veel tranen hierom gelaten. Ik zie het meer als iemand die terminaal is en als diegene overlijdt, de hele familie verdrietig is", vertelt Joke Timmerman. "Terwijl degene die het aangaan, die zijn dat niet meer. Want die hebben het allemaal al gehad. Zo zie ik het nu ook."
Stand van het Land is aanstaande dinsdag om 21.20 uur te zien op NPO 2.