Rapport verkenner: VVD wilde praten, Wilders zei ‘nee’

Verkenner Edith Schippers bracht vanochtend haar verslag uit aan de Tweede Kamer over de mogelijke kabinetten. De eerste optie die onderzocht zal worden is zoals verwacht een coalitie van VVD, CDA, D66 en GroenLinks.

'Opvallende manoeuvre'

Het verslag bevatte wel een interessant detail inzake mogelijke regeringsdeelname van de PVV: volgens de VVD-politica was het Geert Wilders die uiteindelijk de stekker uit de onderhandelingen trok, en niet CDA en VVD. Het NRC Handelsblad spreekt van 'een opvallende manoeuvre'.

De beeldvorming was tot nu toe juist dat Wilders wel wilde praten over regeringsdeelname maar dat CDA en VVD dit weigerden. Volgens het rapport van de formateur lag dat complexer. Sybrand Buma (CDA) en Mark Rutte (VVD) wilden wel praten met Geert Wilders, maar die wilde zelf dat de twee van te voren zouden toezeggen open te staan voor regeringsdeelname van zijn partij. Toen de twee politici aangaven dat het gesprek "niet zou leiden tot het aanpassen van hun standpunt" was het Geert Wilders die uiteindelijk weigerde aan tafel te gaan "omdat dit dan geen zin heeft".

Toch komt het rapport overeen met eerdere berichtgeving rondom de gesprekken met Wilders. Zo zei Wilders tegen de NOS dat Buma en Rutte hun besluit om niet te komen regeren met de PVV "wel wilden komen toelichten, maar dat hun besluit bij voorbaat al vaststond."

Dit is de passage over de onderhandelingen met Wilders. Lees hier het hele rapport.

Op woensdag 22 maart heb ik de lijsttrekker van de PVV ontvangen als lijsttrekker van de op een na grootste partij en een grote winnaar. De lijsttrekker van de PVV is voorstander van onderzoek naar een coalitie PVV-VVD-CDA-50PLUS-SGP-FVD. Hij was op de hoogte van het standpunt van de lijsttrekker van de VVD en de lijsttrekker van het CDA om niet deel te nemen aan een coalitie waarvan de PVV deel uitmaakt. Ik heb melding gemaakt van mijn indruk dat hun standpunt (niet deelnemen aan een coalitie met de PVV) betrekking heeft op meer dan alleen een verschil in standpunten maar ook een relatie heeft met het verlies van onderling vertrouwen door de timing en wijze van beëindiging van de samenwerking tussen deze drie partijen in 2012 door de PVV. Ik heb de lijsttrekker van de PVV voorgehouden dat zijn wens voor een coalitie met o.a. VVD en CDA ofwel hierop vastloopt ofwel dat een gesprek kan worden verkend waarin hij iets heeft of wil doen om dit vertrouwen te herstellen. De lijsttrekker van de PVV achtte, in reactie op deze suggestie en mede gelet op zijn wens onderhandelingen te voeren over de totstandkoming van een nieuw kabinet, een gesprek met de lijsttrekker van de VVD en de lijsttrekker van het CDA zinvol, onder de voorwaarde dat de lijsttrekker van de VVD en de lijsttrekker van het CDA tevoren verklaarden dat de uitkomst van een dergelijk gesprek voor hen niet bij voorbaat vaststond. De lijsttrekkers van VVD en CDA verklaarden mij vervolgens elk afzonderlijk bereid te zijn tot het voeren van een gesprek met de lijsttrekker van de PVV. De lijsttrekker van de VVD merkte hierbij op dat zijn standpunt niet alleen wordt bepaald door de wijze van samenwerking tijdens het vorige kabinet en de beëindiging hiervan maar ook door de vergaande aard van de standpunten die de PVV nadien heeft ingenomen. De lijsttrekker van de VVD en de lijsttrekker van het CDA verklaarden voorts dat dit gesprek niet zou leiden tot het aanpassen van hun standpunt. Hierover heb ik de lijsttrekker van de PVV ingelicht. De lijsttrekker van de PVV heeft daarop aan mij verklaard dat hij de reacties van de lijsttrekker van de VVD en de lijsttrekker van het CDA betreurt en afziet van dergelijke gesprekken met de lijsttrekker van de VVD en de lijsttrekker van het CDA omdat dit dan geen zin heeft.