Boeren nog altijd in onzekerheid: ‘We worden als ordinair wisselgeld gebruikt’
Veel boeren leven nog altijd in onzekerheid over wat er met hun boerenbedrijf gaat gebeuren. Mogen ze dóór van de overheid, of worden ze uitgekocht? Het is net een horrorfilm waar je inzit, zegt boer Frans, aanwezig in de studio van WNL Op Zondag. “En dan kom je buiten, en dan is er niks aan de hand.
Hij licht toe: “Mijn boerenbedrijf zit vlak aan de grens. Aan de andere kant van de grens – op dezelfde afstand tot een natura 2000-gebied als mijn bedrijf – worden de kippenschuren massaal uit de grond gestampt.” Waarom mag dat daar wel, en moeten wij weg, vraagt hij zich af. Hij wijst tevens op de kaderregeling water: “Water dat al vervuild is vanaf Duitsland heeft gevolgen voor ons,” zegt Frans.
Boerencultuur
Hij vreest voor de boerentradities. Kunnen die nog wel blijven bestaan? “Het is een cultuur die al honderden jaren zo gegroeid is, en die binnen 3 à 4 jaar gewoon weg zou kunnen zijn. Het is een way of life. Mensen in het westen komen naar het oosten toe en denken: dat dat nog bestaat!” Ter illustratie legt hij de waarde van heide als cultureel erfgoed uit: “Mijn oma gebruikte vroeger heide om brood mee te bakken.” Naast brandstof werd heide ook gebruikt als isolatiemateriaal, verklaart hij. “Bij ons onder de dakpannen hebben we ook nog heide zitten van zo’n 130 jaar oud.”
Je krijgt op het platteland andere normen en waarden mee, vindt hij. Ook bondscoach Guus Hiddink hecht veel waarde aan het boerenleven. Regelmatig komt hij nog in de Achterhoek. “Het cynische vind ik dat de kinderen van boeren over de grens gewoon boer kunnen zijn. Alléén in Nederland gaat het zo. In Duitsland kennen ze het woord ‘stikstof’ nauwelijks.”
Die boeren lachen ons zelfs uit, vult Frans aan. PvdA-fractievoorzitter Attje Kuiken reageert: ‘Het gaat de boeren aan het hart. Dus alles wat wij als politiek rationeel zeggen over wat er nodig is voor de toekomst is per definitie stom. Tegelijkertijd ben ik er wel van overtuigd dat we door moeten op een andere weg. Want deze weg is eindig.”
Drie mensen die zelfmoord pleegden
Boerin Agnes, die naast boer Frans zit, zegt dat de boerensector dat “heel goed” snapt. “Maar het is wel heel cru dat wij drie à vier jaar in onzekerheid zitten. Ze vindt dat boeren als “ordinair wisselgeld” worden gebruikt. “Want als de boeren weggaan, kunnen de industrie en de luchtvaartsector weer door. Dus als je echt verbetering wilt, zorg dan dat je ook echt iets aan die stikstof-uitstoot doet,” zegt ze verwijzend naar deze andere sectoren, waar minder aan getornd wordt door het kabinet.
Agnes: “Je hebt de nodige investeringen gedaan om te blijven bestaan – zoals ammoniakrechten inkopen – en dan zegt de overheid nou weer dat de koeien nog niet in de stal staan. Vervolgens wil de overheid ons uitkopen, maar ons bedrijf is al aanzienlijk minder waard dan vijf jaar geleden.” “Het is niet rechtvaardig en dat komt hard binnen.” Sterker nog: om haar heen heeft ze al drie mensen gezien die zelfmoord hebben gepleegd, vanwege deze problematiek.
Hoe ziet de toekomst op werkgebied er voor haar uit? “Ik heb geen idee. Ik zie wel wanneer we van de overheid te horen krijgen of we mogen blijven of niet.”
GRATIS: De WNL Nieuwsbrief!
"*" geeft vereiste velden aan
LEES OOK: PvdA-fractievoorzitter Attje Kuiken: ‘Arib komt niet meer terug’
Door: Redactie
Maak nu het verschil. Het telt. Word lid van WNL. Klik hier
Terugkijken: Wat kunnen we leren van Berlijn?
Berlijn is een stad waar tal van culturen elkaar treffen. In aanloop naar de Europese verkiezingen gaat electoraal geograaf Josse de Voogd op onderzoek uit in een aantal Europese steden. Wat ziet hij in de Duitse hoofdstad?
Kijk nu terug op NPO Start.
Terugluisteren: wie moeten straks het kabinet gaan vullen?
Mochten de formerende partijen tot een akkoord komen, wie moeten dan plaats nemen in het kabinet? Martijn de Greve bespreek het met…
- Jozias van Aartsen, oud-minister van Landbouw en Buitenlandse zaken en voormalig VVD-fractievoorzitter;
- Cees Veerman, oud-Landbouwminister voor het CDA;
- Mark Frequin, voormalig topambtenaar en de schrijver van vele boeken over de samenwerking met bewindspersonen zoals ‘Ja minister, nee minister’.
Klik hier en luister deze uitzending terug.
In de media horen we vaak over brute moordzaken waarbij een slachtoffer plotseling vanuit de bosjes wordt aangevallen door ‘een enge man’. Maar in hoeverre…
Lees meerMochten de formerende partijen tot een akkoord komen, is het nog maar de vraag hoe snel er een nieuw kabinet op het bordes staat. Oud-ministers…
Lees meerIn het pand van de Universiteit van Amsterdam (UvA), waar maandag een pro-Palestijns protest was, is veel schade aangericht. Ramen, schermen en muren zijn beklad…
Lees meerZo’n tweehonderd pro-Palestijnse betogers hebben zich verzameld in het Oosterpark, ziet een ANP-verslaggever. Eerder op maandag voerden zij actie bij de Roeterseilandcampus van de Universiteit…
Lees meerHet KNMI waarschuwt voor “enkele pittige onweersbuien” in het noorden, midden en oosten van het land. Tot 21.00 uur is daarom code geel afgegeven voor…
Lees meerBij het pro-Palestijnse protest bij de Roeterseilandcampus van de Universiteit van Amsterdam (UvA) is zeker een man afgevoerd door de Mobiele Eenheid, ziet een ANP-verslaggever…
Lees meerDe Zweedse politie verwacht dat het Openbaar Ministerie van Zweden overgaat tot vervolging van Joost Klein. Dat zegt het hoofd van de onderzoeksafdeling van de…
Lees meerNatuurfotograaf Jasper Doest vraagt zich in WNL In de Kantine op NPO Radio 1 af wat de mens ervoor overheeft om de natuur te beschermen….
Lees meerVerhuurders van vrije sectorwoningen vrezen dat ze miljarden euro’s aan huurders moeten terugbetalen nadat kantonrechters een streep hebben gezet door meerdere huurverhogingen, omdat die niet…
Lees meerAlle universiteiten moeten “gezamenlijk een lijn trekken” als het gaat om demonstraties, vindt onderwijsminister Robbert Dijkgraaf. Na een bijeenkomst over antisemitisme in het Catshuis zei…
Lees meerHonderden demonstranten betreden maandagmiddag een gebouw van de Universiteit van Amsterdam (UvA) op de Roeterseilandcampus in het centrum van de hoofdstad, ziet een ANP-verslaggever. Het…
Lees meerHet is niet nodig om “naar wetgeving te grijpen” tegen Jodenhaat, zegt demissionair premier Mark Rutte na een gesprek met organisaties op het Catshuis over…
Lees meerBurgemeester van de Italiaanse trekpleister Florence Dario Nardella is klaar met de particuliere vakantieverhuur. Hij is de eerste burgemeester in Italië die de strijd aangaat…
Lees meerDirecteur van het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB) Taco van Hoek vindt de doelstelling om klimaatneutraal te wonen in 2050 niet realistisch. Dat zegt…
Lees meerVeel schapen- en koeienboeren voelen nog steeds het leed dat blauwtong eind vorig jaar heeft aangericht. Duizenden dieren zijn door de ziekte overleden en nu…
Lees meer