Zijn we terecht bang voor de enge man in de bosjes? ‘Het is vaker iemand dichterbij’

In de media horen we vaak over brute moordzaken waarbij een slachtoffer plotseling vanuit de bosjes wordt aangevallen door ‘een enge man’. Maar in hoeverre is de angst voor zo’n scenario terecht? Volgens auteurs van het boek Mythen over moord Gerlof Leistra en Marieke Liem is de kans groter dat de dader een bekende is, dan een eng persoon in de bosjes.

Volgens Leistra en Liem is de kans natuurlijk altijd aanwezig dat er iemand met kwade bedoelingen zich schuilhoudt in de bosjes als je ’s avonds laat over straat fietst. Maar op jaarbasis valt het aantal moorden dat op deze manier plaatsvindt best mee, stelt Leistra in de NPO Radio 1-podcast Het Misdaadbureau. “Elke zaak leidt tot enorm veel publiciteit. Dan krijg je die angst die heel begrijpelijk is, maar niet op de echte feiten is gebaseerd.”

Benieuwd naar welke mythen over moord de auteurs nog meer hebben ontkracht? Luister nu naar de podcastaflevering hieronder:

‘We willen het niet geloven’

Binnen de criminologie staat dit fenomeen bekend als ‘het geloof in een rechtvaardige en juiste wereld’, vertelt Liem. “Degenen die goed doen overkomen geen slechte dingen.”

Volgens Liem willen we niet geloven dat iemand die we liefhebben of lief hebben gehad, zoals een familielid, buurman of (ex-)vriend ook kwaad in de zin heeft. “Dat druist in tegen ons idee van die rechtvaardige wereld.” We houden volgens haar dat idee in stand door het gevaar juist te externaliseren. “Het vindt overal plaats, maar niet binnen deze vier veilige muren thuis.”

Leistra sluit zich aan bij dat idee. “In de meeste gevallen is de moordenaar een bekende. Een van de drie zaken is het in familieverband, met als grootste groep daarbinnen partnergeweld. Daarnaast heb je moorden tussen vrienden die elkaar kennen, zelfs liquidaties. Mensen kennen elkaar meestal.”

Lees ook:

Misdaadjournalist Gerlof Leistra zag moordenaar Pim Fortuyn kort na de moord in de gevangenis: ‘Het blijft luguber’

Door: Matthijs Meulblok