Persoonlijke verhalen van oorlogsslachtoffers steeds belangrijker: ‘Gebeurtenissen moeten gezicht krijgen’
Het wordt steeds belangrijker om de persoonlijke verhalen van oorlogsslachtoffers te vertellen en niet te blijven steken in een gesprek over getallen. “Die gebeurtenissen moeten een gezicht, een stem en een geschiedenis krijgen. We moeten nooit vergeten tot welke verschrikkelijke dingen wij als mensen in staat zijn en wat wij elkaar kunnen aandoen”, zegt Jaap Smit, vicevoorzitter van het Nationaal Comité 4 en 5 mei.
En dat wordt enkel zichtbaar door verhalen, zegt Smit in Goedemorgen Nederland op NPO 1. “We raken in de tijd waar de ooggetuigen die het zelf hebben meegemaakt er niet meer zijn, en we moeten het hebben van het elkaar doorvertellen van die verhalen.”
Zo is de oorlog voor Smit zelf ook sprekend geworden door de verhalen die hij hoorde van zijn familie. “Ik zal nooit vergeten dat ik als student met mijn grootouders sprak”, vertelt hij. “Mijn grootvader is als jonge vader van straat geplukt in Hilversum. Hij was negen maanden van de wereld en niemand wist waar hij was. Hij werd meegenomen naar Kamp Amersfoort, en ging vanuit daar naar Noord-Duitsland waar hij te werk is gesteld in een fabriek.”
‘Ik krijg er nog kippenvel van’
Zijn grootvader sprak nooit over de oorlog, maar op een avond besloot de toen ongeveer 22-jarige Smit niet te vertrekken voordat hij het verhaal te horen kreeg. “Ik krijg er nog kippenvel van”, vertelt hij. “Dat was een overlevingsverhaal van iemand die niet wist wat hem overkwam en daar gedwee moest doen wat hem opgedragen werd. Hij is lopend en deels fietsend teruggekomen en stond uiteindelijk weer voor de deur.”
Dit verhaal maakte een enorme indruk op de vicevoorzitter. “Je moet je voorstellen dat je van de straat geplukt wordt door iemand die jouw lot in zijn handen neemt en bepaalt wat jij gaat doen. Ik kan me dat niet voorstellen.”
‘Al die mensen die zeggen dat we een dictatuur zouden zijn: hou toch op’
“Al die mensen die wel eens zeggen dat we een dictatuur zouden zijn, hou toch op man”, zegt Smit. “Je kunt hier gewoon gaan en staan waar je wil. Je kunt zeggen wat je wil, en het leven leiden wat je wil. Het is nu even beperkt door de coronamaatregelen, maar je moet je eens realiseren dat er iemand stampend door de straten loopt en jou in je kraag pakt.” Dat is onvoorstelbaar, beklemtoont Smit. “En dat geeft aan hoe belangrijk die vrijheid is, en hoe belangrijk het is dat wij die verhalen aan elkaar blijven vertellen en dat we er zuinig op zijn. Ook op onze democratie en onze rechtstaat.”
Op NPO 1 begint vanavond om 18.45 uur de herdenkingsbijeenkomst in De Nieuwe Kerk in Amsterdam. Rond 19.50 uur begint de Nationale Herdenking op de Dam in Amsterdam, die op alle drie de publieke zenders te volgen is. Op NPO Radio 1 is er vanaf 18.30 uur een extra uitzending over de Nationale Herdenking.
LEES OOK: Duizenden objecten in depot van Westerbork moeten herinnering in leven houden
Door: Redactie
Maak nu het verschil. Het telt. Word lid van WNL. Klik hier
Antisemitisme anno 2024
Van een militair die de Hitlergroet brengt tot een imam die oproept om joden te haten. Aan de vooravond van Dodenherdenking staat Het Misdaadbureau in het teken van antisemitisme anno 2024.
Presentator Maaike Timmerman gaat in gesprek met historicus Coks Donders en Telegraaf-journalist Silvan Schoonhoven. Het aantal meldingen van Jodenhaat neemt schrikbarend toe, maar worden de daders ook opgespoord en berecht? Onderzoeksjournalist Noa van Oostrom zoekt het uit.
Stand van Nederland: Generatie Europa: de huizencrisis in Ierland
De provincie Gelderland heeft vrijdag een vergunning verleend voor het gebruik van een paintballgeweer tegen een wolf op de Noord-Veluwe. De provincie meldt dat het…
Lees meerDe Europese Unie en Spanje hebben een netwerk blootgelegd van websites die een sleutelrol zouden spelen in het verspreiden van Russische propaganda. De websites deden…
Lees meerEnkele verwaarloosde honden, katten en varkens en tientallen kippen en sier- en zangvogels zijn woensdag in beslag genomen in de gemeente Echt-Susteren. Het is voor…
Lees meerRechtbanken in ons land hebben het afgelopen jaar 24 antisemitisme-strafzaken behandeld. Dat is het hoogste aantal in vijf jaar tijd en een verdubbeling ten opzichte…
Lees meerHet aantal schademeldingen na het noodweer in delen van het land donderdag is opgelopen tot ruim boven de 200, melden verzekeraars Interpolis en Nationale-Nederlanden (NN)….
Lees meerDe 101-jarige Canadese oorlogsveteraan George Brewster mag in de nacht van 4 op 5 mei in Wageningen het Bevrijdingsvuur ontsteken. Het aanmaken van het vuur,…
Lees meerWNL In de Kantine is op deze speciale dag te gast tijdens de Nationale Jongerenherdenking in het nieuwe Luxor in Rotterdam Thomas van Groningen en…
Lees meerMeer dan 250 verzetshelden en andere gevangenen uit het Oranjehotel zijn in de Tweede Wereldoorlog op de Waalsdorpervlakte bij Scheveningen door de Duitsers om het…
Lees meerTweede Kamerlid van de BoerBurgerBeweging Gijs Tuinman wil Oekraïense dienstplichtigen die in Nederland verblijven niet terugsturen. Hij vindt dat zij zelf de morele plicht moeten…
Lees meerWanneer supermarkten producten van telers en verwerkers niet in hun schappen willen hebben, moet er een andere bestemming voor gezocht worden. Veelal worden deze ‘afvalproducten’…
Lees meerBestuurslid van het Nationaal Comité 4 en 5 mei Onno Hoes hoopt dat de maatregelen die zijn genomen tijdens de Nationale Dodenherdenking op de Dam…
Lees meerHet Nationaal Comité 4 en 5 mei komt met het initiatief van vrijheidsmaaltijden. Er wordt soep geserveerd, dat moet dienen als smeerolie voor goede verhalen….
Lees meerHoud je mond tijdens de twee minuten stilte op 4 mei! Dat vinden negen op de tien Nederlanders. Uit onderzoek van EenVandaag blijkt dat het…
Lees meerVeteraan en actief militair Buddy is morgen tijdens de Nationale Dodenherdenking op 4 mei één van de 60 veteranen die op de Dam een erehaag…
Lees meerDe Nationale Dodenherdenking dreigt te verschralen, omdat er steeds meer bijgehaald wordt. Dat stelt BBB-fractievoorzitter Caroline van der Plas. Ze vreest dat er in de…
Lees meer