‘Alle pijlen op Rutte’ vandaag in debat over toeslagenaffaire

De Tweede Kamer debatteert vanmiddag over de toeslagenaffaire. Naar verwachting zal dit het eerste en grote verkiezingsdebat worden. “Alle pijlen op Mark Rutte”, zegt campagnestrateeg Henri Kruithof in Goedemorgen Nederland op NPO 1. “Er staan een paar lijsttrekkers in de Tweede Kamer die gaan proberen Mark Rutte te beschadigen.”

Premier Rutte legt vanmiddag om 13.00 uur eerst een verklaring af over het aftreden van zijn kabinet, en vervolgens wordt er gedebatteerd. De partijen vaardigen bijna allemaal hun fractievoorzitter af voor het debat. Alleen het CDA laat Pieter Omtzigt, de specialist op dit dossier, het woord voeren.

VVD stijgt in peilingen

Volgens campagnestrateeg Kruithof is de smet op het premierschap van Rutte door deze crisis minimaal. Nergens blijkt uit dat Rutte beschadigd zou zijn, zegt hij. “In de eigen partij niet, in de peilingen niet. In tegendeel zelfs: je ziet de VVD nog ietsje stijgen. Er blijkt nergens uit dat er überhaupt maar een krasje op hem is gekomen.” Met 41 tot 45 zetels blijft de VVD, ook na de val van het kabinet, met afstand de grootste partij, zo blijkt uit de laatste peilingen (Peilingwijzer).

Volgens Kruithof hebben we het over een week niet meer over de toeslagenaffaire. De oppositiepartijen zullen dan wel blijven proberen Rutte te beschadigen, “maar inhoudelijk zal het vandaag worden afgedaan, denk ik”, zegt hij.

Er valt zeker wat af te dingen op het statement dat de minister-president gaf dat hem geen directe verantwoordelijkheid treft, zegt ook Kruithof. Rutte was voorzitter van de ministeriële commissie tegen fraude toen de affaire zich voltrok, en zou zich daar actief mee beziggehouden hebben. Toch lijkt het, terugkijkend op de afgelopen tien jaar, bijna vanzelfsprekend dat de premier nog een crisis ongeschonden doormaakt. Volgens Kruithof komt dat omdat hij vaak toegeeft dat hij fout zit, zoals hij ook afgelopen vrijdag deed toen hij verklaarde waarom het kabinet gevallen was. “Hij is daar een meester in”, zegt de campagnestrateeg. “We hebben het er wel even over, maar niet heel lang.”

‘VVD-kiezer is hartelijker’

Ook Lodewijk Asscher gaf zijn fout toe, maar toch trad bleek zijn positie PvdA-leider wel onhoudbaar. “Omdat zijn eigen partij hem heeft laten vallen”, zegt Kruithof. “Dat zegt meer over het verschil tussen de PvdA-kiezer en de VVD-kiezer. De VVD-kiezer is hartelijker ten opzichte van zijn leiders”, stelt hij. “Bij de PvdA zijn leden altijd keihard voor de eigen leiders.”

Oud-minister en partijprominent van de PvdA Jet Bussemaker geeft aan dat zij het erg belangrijk vindt dat óók Rutte zijn verantwoordelijkheid blijft nemen voor deze enorme aanslag op de sociale rechtstaat. “Het verschil (tussen Asscher en Rutte, red.) is te groot, maar dat heeft ook met partijcultuur te maken. Dat heeft te maken met het belang dat de PvdA altijd voor kwetsbaren wil opkomen en dat het daar dan harder aankomt dan bij de VVD”, stelt zij. “Maar ik had heel graag de ruimhartigheid die ik Lodewijk Asscher heb zien betrachten veel breder gezien. En overigens niet alleen van het kabinet”, beklemtoont ze. “Maar ook van de rechtspraak: van de Raad van State en van het parlement.”

Rutte-doctrine

Uiteraard zal het ook gaan over de inhoud van de affaire. Zo zal het slecht informeren van de Tweede Kamer door de zogenoemde ‘Rutte-doctrine’ de premier zeker worden aangerekend. Omdat discussies tussen ambtenaren intern moesten blijven, kwamen belangrijke stukken erg laat boven water.

Het kabinet heeft daarin beterschap beloofd, maar tot dusver gaat dat nog niet erg goed, zegt Kruithof. “Ik heb nog even gisteravond door de schriftelijke antwoorden gebladerd die naar de Tweede Kamer zijn gestuurd naar aanleiding van dit debat”, vertelt hij. “Nou, daar is nog steeds niet heel veel geleerd, er wordt nog steeds om heel veel dingen heen gedraaid. Dat wordt absoluut een punt.”

LEES OOK: Overheid schrapt schulden slachtoffers toeslagenaffaire

Door: Redactie